Bài tập vận động cho người mắc Hội chứng Albright

Hội chứng Albright, hay còn gọi là chứng loạn sản sợi xương đa ổ kèm dậy thì sớm (McCune-Albright Syndrome - MAS), là một rối loạn hiếm gặp ảnh hưởng đến xương, nội tiết và sắc tố da.

Bệnh thường biểu hiện với tình trạng loạn sản sợi xương, gây yếu xương, biến dạng xương và tăng nguy cơ gãy xương; đồng thời, do rối loạn nội tiết, trẻ mắc Hội chứng này (đặc biệt là bé gái) có thể xuất hiện dậy thì sớm, rối loạn tuyến giáp, cường cận giáp hoặc bệnh to đầu chi.

Hiện nay, điều trị Hội chứng Albright chủ yếu tập trung vào kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng sống, trong đó các bài tập vận động đóng vai trò quan trọng giúp giảm nguy cơ loãng xương, duy trì thể chất và cải thiện chức năng vận động. Tuy nhiên, do đặc thù tổn thương xương và nội tiết, không phải bài tập nào cũng phù hợp.

Cốt hóa sớm đầu xương - một biểu hiện của Hội chứng Albright.

1. Vai trò của tập luyện đối với người mắc Hội chứng Albright

Tập luyện giúp cải thiện mật độ xương, tăng cường vận động khớp và giảm đau do Hội chứng Albright gây ra. Các bài tập phù hợp giúp tăng sức mạnh cơ hông, cải thiện tốc độ đi bộ và hạn chế biến dạng xương. Nghiên cứu cho thấy chăm sóc đa ngành kết hợp tập luyện có thể nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm đau cho bệnh nhân MAS. Tuy nhiên, cần có hướng dẫn chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

2. Các bài tập cho người mắc Hội chứng Albright

Hội chứng Albright ảnh hưởng đến xương và hệ nội tiết, gây ra các vấn đề như loạn sản sợi xương và dậy thì sớm. Việc tập luyện thể chất đúng cách có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện tầm vận động khớp và giảm nguy cơ biến chứng xương.

Dưới đây là một số bài tập được thiết kế đặc biệt cho người mắc Hội chứng Albright, giúp tăng cường cơ hông và cải thiện chức năng vận động.

2.1. Bài tập trượt tường (Wall Slides)

Mục tiêu: Tăng cường cơ tứ đầu đùi và cơ hông, hỗ trợ ổn định khớp gối.

Cách thực hiện:

- Đứng thẳng, lưng dựa vào tường, hai chân dang rộng bằng vai.

- Từ từ uốn cong đầu gối, trượt lưng xuống tường cho đến khi đầu gối uốn cong một góc 45°, không uốn cong quá nhiều để tránh tăng áp lực lên đầu gối.

- Giữ tư thế này trong 5 giây.

- Duỗi thẳng đầu gối, trượt lưng lên tường trở lại vị trí ban đầu.

- Lặp lại động tác 5 lần.

Bài tập trượt tường tăng cường cơ tứ đầu đùi tốt cho người mắc Hội chứng Albright (ảnh minh họa).

2.2. Bài tập khép và dạng khớp háng

Mục tiêu: Tăng cường cơ khép và cơ dạng hông, cải thiện tầm vận động của khớp háng.

Cách thực hiện:

- Nằm ngửa, duỗi thẳng hai chân.

- Từ từ dạng chân ra hai bên càng xa càng tốt, sau đó khép chân lại về vị trí ban đầu.

- Lặp lại động tác 15-20 lần cho mỗi bên.

2.3. Bài tập duỗi háng

Mục tiêu: Tăng cường cơ mông và cơ hông, hỗ trợ ổn định khớp háng và cột sống.

Cách thực hiện:

Nằm ngửa, hai chân co, bàn chân đặt trên sàn.
Từ từ nâng mông lên khỏi mặt sàn, giữ tư thế này trong 5 giây.
Hạ mông xuống trở lại vị trí ban đầu.
Lặp lại động tác 15 lần.

Bài tập duỗi háng tăng cường cơ mông và cơ hông (ảnh minh họa).

2.4. Bài tập nâng chân thẳng (Straight Leg Raise)

Mục tiêu: Tăng cường cơ tứ đầu đùi mà không tạo áp lực lên khớp gối.

Cách thực hiện:

- Nằm ngửa trên sàn, một chân co, một chân duỗi thẳng.

- Nâng chân duỗi thẳng lên khoảng 30 cm so với mặt sàn, giữ trong 5 giây.

- Hạ chân xuống và lặp lại động tác 10 lần cho mỗi bên.

2.5. Bài tập giãn cơ gân kheo (Hamstring Stretch)

Mục tiêu: Kéo giãn cơ gân kheo, cải thiện tầm vận động của khớp gối và hông.

Cách thực hiện:

Nằm ngửa, một chân duỗi thẳng, một chân co và dùng hai tay giữ phía sau đùi.
Từ từ duỗi thẳng chân đang co, kéo về phía ngực cho đến khi cảm thấy căng ở mặt sau đùi.
Giữ tư thế này trong 15-30 giây, sau đó thả lỏng.
Lặp lại động tác 3 lần cho mỗi bên.

3. Lưu ý khi tập luyện ở người mắc Hội chứng Albright

Trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để đảm bảo an toàn và phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân.

Thực hiện các bài tập một cách chậm rãi, kiểm soát và chú ý đến phản ứng của cơ thể. Nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu, người bệnh nên ngừng tập và tham khảo ý kiến chuyên gia. Kết hợp tập luyện với chế độ dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc quản lý Hội chứng Hội chứng Albright.

Việc tập luyện đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý Hội chứng Hội chứng Albright, giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện tầm vận động khớp và giảm nguy cơ biến chứng xương. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bệnh nhân cần lưu ý các yếu tố sau trong quá trình tập luyện:

3.1. Thời điểm tập luyện tốt trong ngày

Lựa chọn thời điểm tập luyện phù hợp có thể tối ưu hóa hiệu quả và đảm bảo an toàn cho người tập.

- Buổi sáng: Tập luyện vào buổi sáng giúp cơ thể tiết ra hormone endorphin, tạo cảm giác sảng khoái và tăng động lực cho cả ngày. Tuy nhiên, vào sáng sớm, nhiệt độ thường thấp, vì vậy cần khởi động kỹ để tránh chấn thương.

- Buổi chiều: Nhiệt độ cơ thể và chức năng cơ bắp đạt đỉnh vào buổi chiều, giúp giảm nguy cơ chấn thương và cải thiện hiệu suất tập luyện.

3.2. Tập luyện khi đang ốm: Nên hay không?

Tình trạng sức khỏe hiện tại ảnh hưởng lớn đến quyết định có nên tiếp tục tập luyện hay không:

- Triệu chứng nhẹ: Nếu chỉ bị sổ mũi, đau họng nhẹ hoặc nghẹt mũi, việc tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga có thể tiếp tục được thực hiện. Tuy nhiên, cần lắng nghe cơ thể và điều chỉnh cường độ phù hợp.

- Triệu chứng nặng: Nếu xuất hiện ho có đờm vàng hoặc xanh, đau cơ, sốt, mệt mỏi, tiêu chảy hoặc nôn mửa, nên nghỉ ngơi và tránh tập luyện để cơ thể hồi phục.

3.3. Cách tập luyện an toàn và hiệu quả

Để đảm bảo việc tập luyện không gây hại và mang lại lợi ích tối đa, bệnh nhân cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

- Khởi động và giãn cơ: Luôn bắt đầu bằng việc khởi động nhẹ nhàng để tăng lưu lượng máu đến cơ bắp và kết thúc bằng giãn cơ để giảm căng thẳng cơ.

- Tăng cường độ từ từ: Bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng và tăng dần cường độ theo thời gian, tránh tập luyện quá sức đột ngột.

- Lắng nghe cơ thể: Nếu cảm thấy đau, chóng mặt hoặc khó thở, nên ngừng tập và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế..

Tóm lại, Hội chứng Albright ảnh hưởng đến xương và hệ nội tiết, gây khó khăn trong vận động. Tập luyện phù hợp giúp kiểm soát triệu chứng, tăng cường sức mạnh cơ, cải thiện tầm vận động và giảm biến chứng. Bệnh nhân cần chọn bài tập thích hợp, tuân thủ nguyên tắc an toàn và tham khảo ý kiến chuyên gia. Việc kết hợp tập luyện với dinh dưỡng và lối sống lành mạnh sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.

BSNT. Nguyễn Thanh Hằng