Bài học xử lý tình huống từ thảm kịch đám đông ở Hàn Quốc

Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Suffolk Keith Still cho biết, bất kỳ chuyển động nhẹ nào ở rìa của đám đông dày đặc dọc theo con hẻm rộng 4m cũng có thể khiến cả đám đông sụp đổ. Ông Keith Still, người có hơn 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực an toàn đám đông và phân tích rủi ro đám đông, cho biết, phải mất khoảng 30 giây để cắt nguồn cung cấp máu cho não, khiến con người bất tỉnh và tình trạng ngạt sẽ xuất hiện trong vòng 4 - 6 phút.

Những người tham gia đã tụ tập để ăn mừng Halloween tại các quán bar, câu lạc bộ đêm và nhà hàng ở Itaewon, nơi những trò vui chơi thường xuyên tràn vào những con phố nhỏ hẹp và dốc. Tác động của hàng trăm nghìn người trong một không gian hạn chế là nó khiến đám đông hoạt động như một cơ thể liên tục.

Tiến sĩ Milad Haghani thuộc Đại học New South Wales ở Úc cho biết, khi đám đông đạt đến mức mật độ quan trọng đó, không có cá nhân nào trong đám đông về cơ bản chịu trách nhiệm về hành động hoặc chuyển động của họ. Không ai có thể quyết định đi đâu hoặc phản ứng như thế nào. Trong những trường hợp nhất định, bất kỳ khoảnh khắc bất ổn hoặc hỗn loạn nào ở một nơi trong đám đông đều có thể lan truyền qua đám đông và mọi người sẽ không thể ngăn chặn điều đó.

Tiến sĩ Haghani cho biết, khi điều đó xảy ra, “rất ít hoặc gần như không có gì mà mọi người có thể làm”. Thông thường, 8-9 người có thể dễ dàng ở trong 1m2. Các chuyên gia giải thích rằng, những gì đã xảy ra ở Itaewon không nên được mô tả như một vụ giẫm đạp, vì điều đó ngụ ý rằng có không gian cho mọi người di chuyển.

Thuật ngữ “giẫm đạp” cũng đổ lỗi cho những người có liên quan đến sự kiện. Đó là một trong những lý do cần phải học hỏi từ những sự kiện này trong quá khứ và cố gắng giảm thiểu những rủi ro này khi tổ chức sự kiện. Các chuyên gia lưu ý đây không phải là lần đầu tiên những vụ việc như vậy xảy ra trên khắp thế giới.

Đưa ra ví dụ về thảm họa Cuộc diễu hành tình yêu ở Đức năm 2010, tiến sĩ Haghani cho biết, nhiều sự cố đè bẹp đám đông khác trong quá khứ cũng có những đặc điểm giống nhau và những sự cố đó đề cập đến thực tế là họ có sự xâm nhập không hạn chế của một lượng lớn đám đông, và nhu cầu rất lớn đến một khu vực hạn chế không có lối thoát hiểm cho người dân.

Trong những sự cố như vậy, việc ra vào và mật độ của đám đông đã không được kiểm soát và giám sát. Trong vụ việc ở Đức, 21 người đã bị đè chết khi hoảng loạn bùng phát trong một đường hầm tắc nghẽn trong lễ hội âm nhạc khiêu vũ điện tử.

Nếu một đám đông trở nên đông đúc thì sẽ ngăn không cho mọi người vào những không gian đó, nhưng để làm được điều đó, mỗi người cần có kiến thức về mật độ đám đông và nguy cơ đám đông phát triển như thế nào trong những loại môi trường này. Việc ngăn chặn những sự cố như vậy trong tương lai là do giáo dục và đào tạo.

Tiến sĩ Haghani nói rằng, mật độ đám đông đạt đến mức nghiêm trọng thường xảy ra với tốc độ gia tăng và với tốc độ chậm đến mức mọi người không thể lường trước được thảm họa sắp xảy ra. Những người ở trong đám đông dần dần cảm thấy rằng đám đông ngày càng trở nên khó chịu hơn, nhưng đến khi họ nhận ra rằng mình đang gặp khó khăn thì có lẽ đã quá muộn.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số người may mắn và ở bên cạnh vùng ngoại vi của không gian có thể bám vào mọi thứ để di chuyển theo phương thẳng đứng, có thể làm như vậy. Nhưng khả năng đó không có sẵn cho tất cả mọi người. Khi đám đông ở những nơi đông đúc như chợ Giáng sinh hoặc phương tiện giao thông công cộng được quản lý tốt thì rủi ro có thể được giảm thiểu.

Duy Hưng