Vàng đến từ đâu và được hình thành như thế nào?
Từ xa xưa đến hiện đại, ai cũng thích vàng. Nguyên nhân bởi vàng là biểu tượng của sự giàu có, quyền lực và vẻ đẹp vượt thời gian.
Nhưng ít ai biết rằng hành trình để hình thành nên những hạt vàng lấp lánh lại kéo dài hàng tỷ năm và liên quan mật thiết đến những hiện tượng thiên văn kỳ diệu cùng các biến động địa chất khắc nghiệt của Trái Đất. Vậy vàng đến từ đâu và được hình thành như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ đưa bạn khám phá bí mật này.
Khoa học đã chỉ ra rằng, vàng không phải là khoáng vật tự sinh ra từ Trái Đất mà có nguồn gốc từ những vụ nổ siêu tân tinh (supernova) trong vũ trụ cách đây hàng tỷ năm. Khi các ngôi sao khổng lồ phát nổ, chúng phóng thích lượng lớn các nguyên tố nặng, bao gồm vàng, vào không gian. Những nguyên tố này sau đó hòa trộn trong đám bụi vũ trụ và theo các thiên thạch, sao chổi du hành qua các hệ hành tinh.
Vàng là thực thể ngoài trái đất, thay vì được tạo ra từ lớp vỏ Trái Đất đấy sỏi đá, nó thực chất được tạo ra trong vũ trụ và xuất hiện trên Trái Đất nhờ vào những vụ nổ sao biến động được gọi là vụ nổ siêu tân tinh (Ảnh minh họa)
Khoảng 4,5 tỷ năm trước, trong quá trình hình thành Trái Đất - một khối cầu nóng rực đủ sức làm tan chảy hầu hết các khoáng vật, các thiên thạch chứa vàng đã va chạm và để lại dấu ấn quý giá này trên hành tinh của chúng ta.
Với mật độ cao, vàng dần chìm sâu vào lõi Trái Đất sau khi hành tinh nguội đi. Theo ước tính của các nhà khoa học, Trái Đất chứa khoảng 48 tỷ tấn vàng, nhưng hơn 47 tỷ tấn nằm sâu trong lõi và lớp manti - nơi con người khó có thể khai thác. Lượng vàng phân bố tại vỏ Trái Đất, nơi chúng ta có thể tiếp cận, chỉ chiếm chưa đến 1%.
Vàng trên vỏ Trái Đất tồn tại chủ yếu dưới ba dạng: vàng mạch (rock gold), vàng sa khoáng (placer gold) và vàng đi kèm khoáng sản khác (byproduct gold). Những mạch vàng trong lòng đá được hình thành từ các hoạt động địa chất mạnh mẽ như núi lửa phun trào, sự di chuyển của các mảng kiến tạo, và sự phân tách vàng từ lõi lên bề mặt thông qua magma.
Theo thời gian, các mạch vàng nguyên sinh tại bề mặt Trái Đất bị gió, nước và các yếu tố tự nhiên khác bào mòn. Những hạt vàng nhỏ bị cuốn trôi xuống dòng sông và lắng đọng tại những vùng nước chảy chậm, nơi chúng hình thành các mỏ sa khoáng.
Điều thú vị là những hạt vàng này có thể kết hợp thành các khối lớn hơn trong quá trình di chuyển. Hiện nay, khối vàng lớn nhất từng được phát hiện nặng tới 280 kg, tìm thấy ở bang California, Mỹ.
Quá trình hình thành vàng kéo dài hàng tỷ năm là minh chứng cho sự kỳ diệu của thiên nhiên và sức mạnh vượt thời gian của các hiện tượng vật lý. Những hạt vàng mà chúng ta nhìn thấy ngày nay không chỉ là biểu tượng của sự thịnh vượng mà còn kể câu chuyện về những hành trình vượt qua thử thách, gian nan.
Cũng như vàng, con người chỉ thực sự tỏa sáng khi biết kiên trì đối mặt với khó khăn và trân trọng những giá trị bản thân. Suy ngẫm về hành trình của vàng, chúng ta càng thấm thía giá trị của những gì mình đang có - những mối quan hệ, những trải nghiệm và cả những khoảnh khắc bình dị trong cuộc sống.