Bài học từ cúm mùa và dịch sởi

Theo các chuyên gia Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cúm mùa tuy là một bệnh lý lây nhiễm quen thuộc, có lịch sử bùng phát lần đầu tiên vào thế kỷ 16 nhưng tới nay vẫn rất nguy hiểm. Nhiều quốc gia tại châu Á đã phải vật lộn với dịch cúm tồi tệ nhất trong nhiều năm qua.

Nhật Bản ghi nhận số ca nhiễm cúm tăng đột biến, cao hơn gấp 3 lần so với cuối năm trước. Tính tới nay đã có khoảng 9.523.000 người bị nhiễm cúm mùa, ở mức cao nhất trong vòng 10 năm qua. Nhật Bản ước tính nếu tính cả chi phí điều trị cúm và ảnh hưởng kinh tế do người lao động phải nghỉ ốm, thì mùa cúm năm 2025 có thể gây thiệt hại lên tới khoảng 6.300 tỷ yen (khoảng hơn 41 tỷ USD).

Tiêm vaccine cho trẻ em tại New York (Mỹ).

Tương tự, tại Hàn Quốc cũng ghi nhận đợt dịch cúm lan rộng nhất kể từ năm 2016 với số ca bệnh tăng mạnh, đặc biệt ở nhóm tuổi từ 13 đến 18 tuổi. Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hàn Quốc (KDCA) cho biết, tỷ lệ người nghi mắc cúm khoảng 74 người/1.000 lượt khám tại 300 cơ sở y tế. Tỷ lệ này tiến gần đến mức đỉnh 86,2/1.000 lượt khám vào năm 2016.

Còn tại châu Âu, mùa đông vừa qua chứng kiến sự bùng phát mạnh mẽ của dịch cúm tại nhiều quốc gia. Trong đó, Bỉ đã trải qua đợt dịch tồi tệ nhất kể từ sau đại dịch Covid-19. Tại Cộng hòa Czech, tỷ lệ người mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp được ghi nhận với số ca mắc cúm là 2.219 bệnh nhân trên 100.000 dân.

Trong khi đó, tại Pháp, bệnh cúm được cho là dễ lây lan hơn bình thường với sự lưu hành cùng lúc của 3 loại virus cúm AH1N, H3N2 và cúm B. Điều này khiến việc kiểm soát dịch trở nên khó khăn hơn. Từ 2 - 6 triệu người Pháp bị nhiễm virus cúm. Trong vòng 1 tháng, Romania cũng ghi nhận số ca nhiễm trùng đường hô hấp và cúm ở mức kỷ lục, vượt quá 170.000 ca.

Tại Mỹ, dù đỉnh điểm dịch cúm mùa đã qua, số người nhập viện đã giảm nhưng giới chuyên gia y tế cho rằng đợt cúm này vẫn khiến người ta nhớ tới đại dịch Covid-19. Tới ngày 9/3, một số tiểu bang vẫn ghi nhận số ca nhiễm cúm tăng làm dấy lên sự lo ngại về một đợt dịch mới đạt đỉnh lần 2 ngay trong tháng 3 này.

Theo báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), mùa cúm này đã ghi nhận ít nhất 24 triệu ca bệnh, 310 nghìn ca nhập viện và 13 nghìn ca tử vong liên quan đến cúm. Đáng chú ý, trẻ dưới 5 tuổi chiếm tỷ lệ cao trong các lượt khám ngoại trú. Đánh giá của Yahoo! News, đây là mùa cúm tồi tệ nhất mà Mỹ phải đối mặt ít nhất là trong vòng 28 năm qua.

Tuy nhiên, Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins đã lên tiếng trấn an rằng, mặc dù dịch cúm mùa là đáng báo động và có thể còn diễn biến phức tạp trong tháng 3 này, nhưng người dân không nên quá hoang mang cho dù nó có quay trở lại theo mô hình thông thường sau khi tạm lắng, tương tự như từng thấy trong đại dịch Covid-19.

Còn theo Tạp chí Fortune, tỷ lệ các lượt khám ngoại trú tăng vọt không nhất thiết phản ánh chính xác số ca nhiễm cúm mùa. Một trong những nguyên nhân khiến dịch cúm mùa gia tăng mạnh là do tỷ lệ tiêm vaccine giảm, chỉ đạt 44% ở người trưởng thành còn tỷ lệ tiêm phòng ở trẻ em giảm xuống còn 45%, thấp hơn đáng kể so với trước.

“Vì thế, ngay cả khi mùa xuân ấm áp đã đến thì người dân Mỹ, đặc biệt là nhóm có nguy cơ cao, vẫn nên tiêm vaccine cúm. Tiêm phòng được xem là biện pháp hiệu quả nhất để giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cúm và ngăn chặn nguy cơ biến chứng nguy hiểm” - đại diện CDC Mỹ khuyến cáo.

Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins cho biết, tới thời điểm này cả dịch cúm mùa và bệnh sởi đều đã qua giai đoạn “cấp” ở cả châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Tuy nhiên bài học quan trọng vẫn phải “thuộc lòng” nếu như không muốn lặp lại “những ngày tháng đau buồn Covid-19”. Đó chính là chủ động tiêm ngừa vaccine. Không chỉ với trẻ dưới 8 tuổi và người trên 65 tuổi, mà phải là hành động chung của cả cộng đồng.

Thế Tuấn