Bài cuối: Hướng tới cơ chế đặt hàng các nhiệm vụ khoa học, công nghệ

Bài 1: Tập trung chủ yếu lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn

18/02/2025 06:58

Đổi mới hơn nữa cơ chế quản lý tài chính và đầu tư

Qua giám sát, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Hải Dương kiến nghị Quốc hội sớm thông qua Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi); Chính phủ, các bộ, ngành ban hành văn bản hướng dẫn đồng bộ, kịp thời nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; trở thành công cụ hữu hiệu, hành lang pháp lý quan trọng thúc đẩy mạnh mẽ KHCN và đổi mới sáng tạo trong thời gian tới.

Cùng với đó, đề nghị các bộ, ngành Trung ương tiếp tục nghiên cứu các chính sách đổi mới hơn nữa cơ chế quản lý tài chính và đầu tư cho hoạt động KHCN, đổi mới hoạt động của các tổ chức KHCN, phát triển thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ. Có chính sách phù hợp khai thác nguồn vốn của doanh nghiệp cho nghiên cứu, ứng dụng và phát triển KHCN; động viên, khuyến khích các doanh nghiệp thành lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ. Đối với Bộ Khoa học và Công nghệ, kiến nghị tiếp tục xây dựng, ban hành định mức kinh tế kỹ thuật dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN lĩnh vực khoa học và công nghệ; phối hợp Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện cơ chế tự chủ đơn vị sự nghiệp thuộc lĩnh vực KHCN.

Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hải Dương triển khai thực hiện đề xuất, đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ từ năm 2025

Đoàn giám sát kiến nghị HĐND tỉnh tăng cường giám sát kết quả nghiên cứu, ứng dụng các đề tài, dự án khoa học và công nghệ sử dụng kinh phí từ ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh. Xem xét bố trí kinh phí tăng cường tiềm lực KHCN; ban hành chính sách tạo điều kiện thu hút nhân tài, các nhà khoa học; hỗ trợ, ưu đãi đối với các tổ chức doanh nghiệp và cá nhân tham gia nghiên cứu nhiệm vụ KHCN trên cơ sở đề xuất của UBND tỉnh.

Phát huy quyền tự chủ trong hoạt động khoa học, công nghệ

Đối với UBND tỉnh, Đoàn giám sát kiến nghị việc quan tâm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng đối với cán bộ, công chức, viên chức công tác trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Đổi mới việc thực hiện nhiệm vụ KHCN, cơ chế quản lý tài chính theo hướng phát huy, tôn trọng quyền tự chủ trong hoạt động KHCN; các nhiệm vụ KHCN hướng tới cơ chế đặt hàng, thực hiện cơ chế khoán chi tới sản phẩm cuối cùng khi thực hiện nhiệm vụ KHCN.

UBND tỉnh rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Quyết định số 20/2015/QĐ-UBND ngày 19.11.2015 ban hành quy định quản lý và định mức xây dựng dự toán kinh phí đối với các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Hải Dương cho phù hợp với thực tiễn. Nhất là các quy định về xác định nhiệm vụ, tuyển chọn, xét giao trực tiếp, thẩm định, phê duyệt kinh phí nhiệm vụ KHCN. Hàng năm, kịp thời phê duyệt nhiệm vụ KHCN để triển khai thực hiện. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng trang thiết bị phục vụ công tác quản lý nhà nước về KHCN từ nguồn xã hội hóa và nguồn vốn hợp pháp khác.

Tăng cường đầu tư phát triển tiềm lực KHCN cho các đơn vị sự nghiệp công lập của tỉnh để có đủ năng lực nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao có hiệu quả các thành tựu KHCN vào sản xuất, đời sống. Tạo điều kiện để các tổ chức KHCN, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh được vay vốn ưu đãi từ các quỹ hoặc các tổ chức tín dụng để phối hợp với các tổ chức khoa học trong việc chuyển giao, ứng dụng các sản phẩm KHCN vào sản xuất và kinh doanh.

Ưu tiên nghiên cứu giải quyết những vấn đề cấp bách

Phát huy vai trò, trách nhiệm của ngành chuyên môn, Đoàn giám sát yêu cầu Sở Khoa học và Công nghệ quản lý chặt các nhiệm vụ KHCN từ khi bắt đầu triển khai đến khi kết thúc; kiểm tra theo định kỳ hoặc đột xuất đối với các nhiệm vụ KHCN đang triển khai. Tổ chức thực hiện hậu kiểm đối với các nhiệm vụ KHCN sau nghiệm thu đưa vào ứng dụng, tránh thất thoát, lãng phí ngân sách. Cùng với đó, chú trọng lựa chọn các nhiệm vụ khoa học và công nghệ có tính ứng dụng thực tiễn cao, thiết thực trong sản xuất và đời sống vào kế hoạch khoa học và công nghệ hàng năm, bảo đảm tập trung, trọng điểm, khả thi, thiết thực, công khai.

Đoàn giám sát nhấn mạnh việc phát triển đồng bộ các lĩnh vực KHCN đáp ứng yêu cầu phải có “tính mới, sáng tạo, tính tiên tiến so với hiện trạng trên địa bàn tỉnh và có tính khả thi cao”; trên cơ sở có sự quan tâm đến các lĩnh vực công nghệ kỹ thuật số, công nghệ tiếp cận cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 như: IOT smart, công nghệ sinh học, kỹ thuật công nghệ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ. Đồng thời, ưu tiên nghiên cứu giải quyết những vấn đề có tính cấp bách của tỉnh như: bảo quản, chế biến và tiêu thụ nông sản, xây dựng nông thôn mới, giải quyết ô nhiễm môi trường, khởi nghiệp gắn với đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp vào các hoạt động nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ. Tiếp tục tích cực hợp tác với các trường đại học, cơ quan nghiên cứu trong và ngoài tỉnh để nghiên cứu, khảo nghiệm, thử nghiệm và chuyển giao kịp thời các tiến bộ khoa học công nghệ mới vào sản xuất, đời sống.

Kiều Bảo