Bài 2: Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc

Thực hiện các chương trình, đề án về hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo, hộ người có công với cách mạng, đến nay, toàn tỉnh Tiền Giang có 485 hộ được phê duyệt hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở và 55 hộ đủ điều kiện bổ sung xây dựng theo Quyết định 55 của Bộ Xây dựng.

Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh Tiền Giang vẫn còn hàng trăm hộ có nhà ở xuống cấp nhưng chưa đủ điều kiện được hỗ trợ do vướng mắc về đất đai.

CHƯA ĐỦ ĐIỀU KIỆN HỖ TRỢ

Chủ tịch UBND huyện Cai Lậy Huỳnh Vũ Phương cho biết, theo rà soát, huyện có khoảng 180 hộ nằm trong diện được hỗ trợ thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện còn gặp nhiều khó khăn do công tác rà soát phải thực hiện nhiều lần, có địa phương tăng, có địa phương giảm. Huyện phải thành lập Tổ rà soát đi thực tế nhằm đảm bảo tính chính xác, khách quan, công bằng của các đối tượng với nhau, đưa ra khỏi danh sách các đối tượng xét không đúng. Ngoài ra, một số cấp ủy, chính quyền chưa tập trung cao, nên việc khởi công còn chậm so với yêu cầu của tiến độ công việc.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Thành Diệu làm việc về tiến độ xây dựng nhà ở tại TX. Cai Lậy.

Về tài chính, chủ yếu là nguồn kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, bản thân người nghèo, hộ nghèo chỉ thêm từ 20% đến 50% tổng kinh phí được hỗ trợ và ngày công, để giảm bớt chi phí xây dựng; đồng thời, vẫn đảm bảo “3 cứng” và diện tích tối thiểu theo tiêu chí của Bộ Xây dựng quy định.

Bên cạnh vấn đề về tài chính, khó khăn về đất ở cũng làm cho việc thực hiện Chương trình cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát (gọi tắt là Chương trình) gặp nhiều trở ngại. Nhiều hộ dân chủ yếu là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ chính sách khó khăn, nên người dân chưa có điều kiện tách thửa và chuyển đổi mục đích sử dụng lên đất ở. Phần đất họ đang xây dựng, chủ yếu là do cha mẹ hoặc anh em, người thân cho, tặng (có hợp đồng cho, tặng, có xác nhận của UBND cấp xã).

Ngoài ra, một số hộ gia đình có nhu cầu hỗ trợ làm nhà ở nhưng không thuộc diện được hỗ trợ theo quy định. Một số hộ mới tách khẩu hoặc chưa đủ điều kiện được hỗ trợ làm nhà ở hoặc sửa chữa theo chính sách. Ở một số địa phương, việc vận chuyển vật liệu làm nhà ở hoặc sửa chữa nhà còn gặp nhiều khó khăn…

Tại huyện Chợ Gạo đang triển khai xây dựng 1 căn nhà theo Chương trình và đảm bảo hoàn thành trước ngày 30-4-2025. Đồng chí Lê Văn Chất, Trưởng Phòng Nội vụ huyện Chợ Gạo cho biết: Qua rà soát, huyện bổ sung 7 hộ cận nghèo khó khăn về nhà ở đảm bảo các tiêu chí theo Quyết định 55 đã trình tỉnh phê duyệt và sẽ triển khai xây dựng hoàn thành trong thời gian sớm nhất.

Ngoài ra, còn 28 hộ đang gặp khó khăn về nhà ở (nhà ở chưa đảm bảo “3 cứng”) nhưng không đủ điều kiện xem xét hỗ trợ, do hộ xây dựng nhà ở trong vùng sạt lở, xây dựng nhà ở trên đất tranh chấp, nhà ở trên đất của người khác; hộ đã được xây dựng nhà ở, nay đã bán, hiện đang ở nhà thuê; hộ xây nhà ở nhưng chưa chuyển mục đích sử dụng đất (chưa có đất thổ cư)...

Các vướng mắc về đất đai chủ yếu là có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở nhưng hiện trạng không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng, không đủ điều kiện xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng; có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, song không phải đất ở (đất trồng cây lâu năm, trồng cây hằng năm, nuôi thủy sản…) hoặc chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đối với TX. Cai Lậy, qua rà soát, đánh giá hiện trạng nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn các xã, phường để lựa chọn xây mới, sửa chữa bảo đảm đúng kế hoạch. TX. Cai Lậy đã khởi công xây dựng, sửa chữa 36/36 căn nhà, trong đó 16 căn thuộc đối tượng người có công, thân nhân liệt sĩ; 20 căn cho hộ nghèo, cận nghèo. Hiện tại đã hoàn thành 12 căn, và đảm bảo hoàn thành bàn giao các căn còn lại trước ngày 25-4-2025.

Bên cạnh đó, qua rà soát, số hộ có nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn TX. Cai Lậy theo tiêu chí của Bộ Xây dựng nhưng không đảm bảo điều kiện về đất có 73 căn (xây mới 66 căn, sửa chữa 7 căn). Trong đó, không có đất, ở nhà thuê, ở trên đất của người thân là 57 căn, đất thuộc khu quy hoạch, sạt lở, ven sông 2 căn, chưa chuyển mục đích sử dụng đất là 14 căn.

Phó Chủ tịch UBND phường 3, TX. Cai Lậy Lê Thị Bé Sáu cho biết: Trên địa bàn phường 3 đang xây dựng 1 căn cho hộ cận nghèo chuẩn bị hoàn thành, các trường hợp còn lại thì chưa đủ điều kiện. Phường 3 cũng đang phối hợp các ngành khẩn trương làm thủ tục lên thổ cư cho 1 hộ chính sách để khởi công xây nhà.

THÁO GỠ KHÓ KHĂN

Tiền Giang xác định xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Do đó ngay từ đầu năm, lãnh đạo tỉnh quán triệt các địa phương, các ngành liên quan cần tập trung thực hiện các giải pháp xóa nhà tạm, nhà dột nát với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt. Đồng thời, triển khai có trọng tâm, trọng điểm, dứt điểm, phân công rõ người, rõ việc, rõ thời gian gắn với đánh giá kết quả.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Thành Diệu trực tiếp kiểm tra tiến độ xây nhà tại các địa phương.

Trong đó, giao nhiệm vụ cho các địa phương, ngành liên quan có giải pháp tháo gỡ các vướng mắc; phê duyệt và đôn đốc khởi công hết các công trình đủ điều kiện. Đặc biệt, tỉnh yêu cầu các địa phương khẩn trương rà soát chính xác, phân loại các trường hợp còn vướng mắc về đất đai, kịp thời hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Chủ tịch UBND huyện Cai Lậy Huỳnh Vũ Phương cho biết: Nắm rõ những khó khăn trên, chính quyền các cấp đã tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của Chương trình.

Ngay sau khi Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo về phát triển nhà ở xã hội, xóa nhà tạm, nhà dột nát huyện, Ban Chỉ đạo đã xây dựng quy chế tổ chức hoạt động, phân công từng thành viên phụ trách từng lĩnh vực, tổ chức thực hiện nhiệm vụ cụ thể.

Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện và các tổ chức chính trị - xã hội chịu trách nhiệm tăng cường công tác truyên truyền trong hội viên, đoàn viên từ huyện đến xã về chủ trương lớn này, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong nhân dân. Đồng thời, vận động kêu gọi các tổ chức, cá nhân ủng hộ, đóng góp nguồn lực, ngày công hỗ trợ cho các đối tượng, thường xuyên giám sát việc thực hiện thi công đảm bảo chất lượng công trình và tiến độ theo quy định.

Cùng với đó, phối hợp với các cơ quan, đơn vị và UBND các xã, thị trấn của huyện tăng cường công tác tuyên truyền trên sóng phát thanh, truyền hình về cơ chế, chính sách chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Hướng dẫn đài truyền thanh các xã, thị trấn khai thác hiệu quả hệ thống thông tin cơ sở phục vụ tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn huyện Cai Lậy.

Trưởng Phòng Nội vụ huyện Chợ Gạo Lê Văn Chất cho biết: Cùng với cơ quan chuyên môn, hiện các địa phương đang quan tâm thực hiện tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đất đai đối với hộ nghèo, cận nghèo có nhu cầu xây mới, sửa chữa nhà tạm, nhà dột nát.

Huyện đã tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó chú trọng tuyên truyền, vận động người thân của các hộ đổi đất, chia tách, chuyển quyền sử dụng, bố trí thửa đất phù hợp quy hoạch sử dụng đất... nhằm tháo gỡ các vướng mắc về đất đai, đẩy nhanh tiến độ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn. Huyện đề nghị các ngành chức năng quan tâm, hướng dẫn thủ tục hành chính cho các cơ quan huyện.

Đối với các cơ quan, đơn vị chuyên môn, Đảng ủy, UBND các xã, thị trấn yêu cầu tiếp tục rà soát, làm rõ nguồn gốc sử dụng đất; căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chủ động hướng dẫn công dân hoàn thiện hồ sơ, thẩm định trình huyện xem xét, quyết định. Đối với 28 hộ còn chưa đủ điều kiện, tiêu chí theo quy định, địa phương đã vận động nguồn xã hội hóa để thực hiện hỗ trợ nhà ở cho người dân.

Đồng chí Lý Văn Cẩm, Giám đốc Sở Nội vụ cho biết: Qua kiểm tra, nắm bắt tình hình xây nhà tạm, nhà dột nát tại các địa phương vẫn còn gặp một số khó khăn nhất định. Do đó, Ban Chỉ đạo về phát triển nhà ở xã hội, xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh đang khẩn trương phối hợp với các đơn vị, địa phương rà soát, phân loại xác định chính xác hiện trạng, nguồn gốc, diện tích sử dụng, sự phù hợp với các quy hoạch đối với từng thửa đất. Qua đó, xây dựng kế hoạch, lộ trình phương án để giải quyết.

Đối với các trường hợp sử dụng đất không phù hợp với quy hoạch, đề nghị các cơ quan chuyên môn liên quan rà soát các loại quy hoạch hiện có cũng như tính khả thi của dự án theo quy hoạch được duyệt, sự phù hợp của các loại quy hoạch với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh, bổ sung, tạo thuận lợi cho việc thực hiện các chương trình, đề án xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có các văn bản hướng dẫn, gồm Công văn 150 ngày 10-3-2025 về việc miễn, giảm tiền sử dụng đất khi nhà nước giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất; Công văn 179 ngày 10-3-2025 về việc hướng dẫn liên quan triển khai thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Đối với các hộ dân sử dụng đất không đúng mục đích, chưa được cấp giấy chứng nhận, UBND các xã, thị trấn cần yêu cầu các hộ thực hiện ngay việc đăng ký, cập nhật biến động về đất đai. Đồng thời, các cấp, các ngành, đoàn thể đã và đang tăng cường vận động xã hội hóa, sự ủng hộ của các đơn vị, doanh nghiệp, nhà hảo tâm cùng chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh.

LÊ PHƯƠNG - SONG AN

(còn tiếp)