Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2: Khối bê tông lạnh ngắt và 1.200 tỷ lãng phí sau 10 năm

Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai (dự án CS2 BVBM) và dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (dự án CS2 BVVĐ) được thực hiện theo chủ trương phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ; được Bộ Y tế phê duyệt và quyết định đầu tư với 9.958 tỷ đồng.

Trong đó, vốn ngân sách nhà nước (NSNN) 9.000 tỷ đồng; quy mô mỗi dự án 1.000 giường bệnh; thời gian thực hiện dự án ban đầu từ năm 2014 - 2017. Đến năm 2019, Bộ Y tế có quyết định gia hạn đến hết năm 2020, sau đó tiếp tục gia hạn đến năm 2023, rồi đến hết năm 2024.

Hai dự án được khởi công từ đầu năm 2015, đến hết năm 2020 cơ bản hoàn thành phần xây dựng. Tuy nhiên, do gặp một số khó khăn, vướng mắc nên nhà thầu đã dừng thực hiện từ tháng 1/2021. Đến nay, hai bệnh viện vẫn chỉ là khối bê tông lạnh ngắt.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, giai đoạn chuẩn bị đầu tư, dự án CS2 BVBM và CS2 BVVĐ thực hiện 11 gói thầu tư vấn với tổng giá trị hợp đồng 53,38 tỷ đồng (trong đó, gói thầu tư vấn lập dự án của 2 dự án TV4/2014, TV5/2014 có giá trị hợp đồng 45,59 tỷ đồng, chiếm 85% giá trị hợp đồng của 11 gói thầu); giá trị san lấp mặt bằng 155,69 tỷ đồng.

Cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai có diện tích 21ha thuộc địa phận xã Liêm Tuyền (TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam). Ảnh: Trọng Tùng

Giai đoạn đầu tư 2 dự án thực hiện 10 gói thầu xây lắp chính theo dạng hỗn hợp (mỗi dự án 5 gói thầu) với tổng giá trị hợp đồng đã ký 5.725,7 tỷ đồng (trong đó có 2 gói thầu (XDBM-01, XDVĐ-01) có giá trị lớn nhất 4.389,9 tỷ đồng, chiếm 76,6% giá trị hợp đồng của 10 gói thầu).

Có 61 gói thầu tư vấn khác với tổng giá trị hợp đồng 154,7 tỷ đồng (trong đó 2 gói thầu TVBM-04, TVVĐ-04 có giá trị hợp đồng 103,44 tỷ đồng, chiếm 66,8% giá trị các hợp đồng tư vấn). Chi phí quản lý dự án 50 tỷ đồng (mỗi dự án 25 tỷ đồng). Riêng dự án CS2 BVBM thực hiện được 1 gói thầu mua sắm thiết bị y tế với giá trị ký hợp đồng 51,4 tỷ đồng.

Theo kết luận thanh tra, tính đến ngày 21/12/2022, 2 dự án đã được giao 9.000 tỷ đồng vốn NSNN, đã giải ngân 5.082 tỷ đồng, tương đương 56,47% kế hoạch vốn.

Trong đó, dự án CS2 BVBM đã giải ngân lũy kế 2.575 tỷ/4.500 tỷ đồng, đạt 57,2% kế hoạch vốn (giá trị khối lượng hoàn thành nghiệm thu là 2.061 tỷ đồng). Dự án CS2 BVVĐ đã giải ngân lũy kế 2.507 tỷ/4.500 tỷ đồng, đạt 55,7% kế hoạch vốn (giá trị khối lượng hoàn thành nghiệm thu là 1.674 tỷ đồng).

Phát sinh chi phí, gây tốn kém, lãng phí

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra, do dừng thi công từ tháng 1/2021 đến nay làm phát sinh các chi phí như: Một số hạng mục đã thực hiện bị hư hỏng, xuống cấp do phong hóa theo thời gian làm phát sinh chi phí sửa chữa, khắc phục trước khi hoàn thành đưa vào sử dụng;

Chi phí cho công tác bảo hành đối với các hệ thống thiết bị đã vượt quá thời hạn bảo hành và các chi phí khác như chi phí quản lý, chi phí dịch vụ bảo vệ, tiền điện, bảo lãnh ngân hàng... Tổng số tiền phát sinh tạm tính đến 31/12/2024 là khoảng 253,6 tỷ đồng.

Lãng phí do chưa trích được khấu hao: Căn cứ vào quy định tại Thông tư số 45/2018/TT-BTC và thực trạng triển khai 2 dự án đến thời điểm thanh tra trực tiếp, nếu được thực hiện trích khấu hao 4 năm từ 2021-2024 đối với khối nhà chính của dự án CS2 BVBM và dự án CS2 BVVĐ thì mức trích có giá trị khoảng 217,179 tỷ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, nếu sử dụng số tiền không sử dụng trong từng năm gửi ngân hàng thương mại với lãi suất bình quân kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng của 4 ngân hàng thương mại thì khoản tiền lãi thu được có giá trị tạm tính khoảng 309,191 tỷ đồng.

Đối với nguồn vốn NSNN, nếu tính theo lãi suất danh nghĩa Trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm (tương ứng với số năm bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn) trong giai đoạn 2017-2022 được căn cứ vào Thông báo kết quả phát hành Trái phiếu Chính phủ ngày 19/4/2017 của Kho bạc Nhà nước (tương ứng với thời điểm Thủ tướng Chính phủ giao Kế hoạch vốn đầu tư từ nguồn NSNN) với lãi suất danh nghĩa kỳ hạn 5 năm là 5,0%/năm, thì khoản tiền lãi vay phải trả cho phần vốn đã bố trí cho 2 dự án nhưng không được sử dụng có giá trị tạm tính khoảng 453,417 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ đã tập trung thanh tra một số nội dung thuộc các gói thầu chiếm giá trị lớn về công tác tư vấn, thi công xây dựng trên cơ sở hồ sơ, tài liệu do Bộ Y tế và chủ đầu tư cung cấp.

Cơ quan thanh tra chuyển hồ sơ, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng đến Bộ Công an để xem xét điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với 2 nội dung.

Nội dung liên quan đến 4 gói thầu tư vấn (TV4/2014, TV5/2014, TVBM-04, TVVĐ-04) và các nội dung có nhiều vi phạm pháp luật về đấu thầu, xây dựng và các pháp luật có liên quan xảy ra ở hầu hết các khâu trong quá trình triển khai dự án.

Sai phạm cụ thể đến đâu, có sự góp mặt và trách nhiệm của những cá nhân nào, có đến mức truy tố trách nhiệm hình sự hay không sẽ được cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ trong thời gian tới.

T.Nhung