Bà Rịa-Vũng Tàu: Nhiều hoạt động nhằm giảm tỉ lệ người hút thuốc lá
Nhằm giảm tỉ lệ người hút thuốc lá, giảm tỉ lệ bệnh tật và tử vong do thuốc lá, những năm qua Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông về PCTHTL. Nhờ đó, nhận thức của người dân về THTL có nhiều chuyển biến tích cực.
Anh L.V.C, phường Phước Hòa, thị xã Phú Mỹ, công tác tại một công ty trong khu vực cảng Cái Mép, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu (BR-VT). Là người hút thuốc lá lâu năm, trung bình một ngày anh C. phải hút khoảng1 gói thuốc lá điếu. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, cơ quan anh thường xuyên giao ban nhắc nhở người lao động không được hút thuốc lá trong khu vực khuôn viên, ngoài ra còn mời cán bộ y tế đến nói chuyện về THTL, Luật PCTHTL cho người lao động; đưa nội dung cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào nội quy của cơ quan, nếu vi phạm sẽ bị xử lý mà cụ thể là trừ thi đua của phòng, ban nơi người lao động công tác. Điều này anh C. quyết định bỏ hút thuốc lá.
Đánh giá về hiệu quả của Chương trình PCTHTL của tỉnh, bác sĩ Nguyễn Văn Lên – Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh BR-VT cho biết: "Chương trình PCTHTL có thuận lợi là được Quỹ PCTHTL - Bộ Y tế hỗ trợ kinh phí và hướng dẫn về chuyên môn bên cạnh sự chỉ đạo thường xuyên của Sở Y tế và của Ban Chỉ đạo PCTHTL tỉnh. Các sở ngành, địa phương, các đơn vị, cơ quan, doanh nghiệp đều đẩy mạnh tuyên truyền; xây dựng môi trường không khói thuốc lá (các cơ quan xây dựng quy chế, nội quy không hút thuốc trong cơ quan và đưa nội dung này vào thi đua khen thưởng hàng năm); các sở, ngành tổ chức tuyên truyền bằng nhiều hình thức. Riêng ngành Giáo dục còn tổ chức những hội thi về PCTHTL, tuyên truyền dưới cờ hàng tuần… Nhờ đó công tác PCTHTL của tỉnh đã thu được nhiều kết quả tích cực và được Quỹ PCTHTL của Bộ Y tế đánh giá cao".
Tỉ lệ người trên 15 tuổi hút thuốc lá giảm
Có thể nói, thời gian qua nhờ làm tốt công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cho người dân về tác hại thuốc lá và Luật PCTHTL, ý thức của người dân trên địa bàn tỉnh BR-VT đã có những bước chuyển biến đáng ghi nhận. Kết quả đề tài, khảo sát thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên tại BR-VT do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh thực hiện trong năm 2022 cho thấy, tỉ lệ người trên 15 tuổi hút thuốc lá trên địa bàn tỉnh giảm từ 24,4% năm 2018 xuống còn 20% năm 2022.
Hiện nay, quy định cấm hút thuốc lá đã được tỉnh BR-VT triển khai, áp dụng nghiêm tại nhiều cơ quan, đơn vị, trường học, bệnh viện và 1 số địa điểm công cộng. Là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo PCTHTL, ngành Y tế luôn đi đầu và thực hiện có hiệu quả công tác PCTHTL. Hiện tại, 100% cơ sở y tế đã xây dựng mô hình "Cơ sở y tế không khói thuốc".
Nhiều năm qua, ngành Giáo dục tỉnh BR-VT đã nỗ lực xây dựng mô hình trường học không khói thuốc nhằm từng bước tạo sự chuyển biến trong nhận thức, hành động của cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên về THTL đối với sức khỏe và môi trường sống của con người.
Thầy Cao Ngọc Sơn – Phó Hiệu trưởng Trường THPT Trần Văn Quan, huyện Long Điền, tỉnh BR-VT chia sẻ: "Ngay từ đầu năm, trường đã xây dựng Kế hoạch PCTHTL. Trong đó đặc biệt chú trọng nội dung tuyên truyền, giáo dục. Trường đã mời cán bộ y tế đến nói chuyện dưới cờ không chỉ cho học sinh mà còn cả cán bộ, giáo viên, nhân viên công tác tại trường về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, Luật PCTHTL… Sau đó triển khai ký cam kết không hút thuốc lá giữa nhà trường với cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong việc giữ gìn môi trường không khói thuốc. Ngoài ra, nhà trường cũng chỉ đạo các bộ môn như: Trải nghiệm hướng nghiệp, Giáo dục công dân lồng ghép nội dung PCTHTL vào chương trình giảng dạy, đặc biệt là các buổi thuyết trình, thảo luận nhóm của môn học… qua đó các em học sinh sẽ tự rút ra được những nhận thức đúng đắn về tác hại của thuốc lá để từ đó tránh xa thuốc lá".
Công tác PCTHTL tại tỉnh BR-VT từ khi Luật PCTHTL có hiệu lực thi hành cũng như có sự hỗ trợ của Quỹ PCTHTL - Bộ Y tế đến nay cơ bản các hoạt động đã và đang được thực hiện hiệu quả từ tỉnh đến cơ sở. Nhờ vậy, tỉ lệ hút thuốc lá thụ động trên địa bàn tỉnh cũng giảm đáng kể.
Bác sĩ Nguyễn Văn Lên cho biết thêm: "Để công tác PCTHTL trong thời gian tới đạt hiệu quả tốt hơn, cần tập trung vào một số giải pháp như: Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức; đẩy mạnh xây dựng mô hình môi trường không khói thuốc với những tiêu chí cụ thể để các cơ quan, đơn vị thống nhất thực hiện; các cơ quan y tế, cơ quan giáo dục phải triệt để thực hiện nghiêm việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá; tăng cường kiểm tra giám sát và xử lý vi phạm để Luật PCTHTL thực sự đi vào cuộc sống. Riêng đối với thuốc lá điện tử, hiện nay đang là vấn đề rất nóng và ngày càng phổ biến trong giới trẻ, do đó càng cần phải đẩy mạnh tuyên truyền và kiến nghị các cấp có thẩm quyền đưa nội dung phòng chống thuốc lá điện tử vào Luật giống như PCTHTL điếu thì mới có cơ sở để triển khai các hoạt động phòng, chống".
Có thể thấy, dù đạt được nhiều kết quả tích cực, giảm từng bước THTL đối với sức khỏe con người nhưng thực tế tình trạng hút thuốc lá nơi công cộng, nơi quy định cấm hút thuốc lá vẫn còn. Vì vậy, hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức của người dân cần phải được tiếp tục quan tâm, đẩy mạnh. Bên cạnh đó, việc thực thi quy định xử phạt hành chính hành vi hút thuốc lá nơi công cộng cần thực chất, đủ để răn đe. Đặc biệt, vấn đề cốt lõi là người dân phải tự nâng cao ý thức tự giác không hút thuốc lá và chủ động tránh xa khói thuốc lá, góp phần hạn chế bệnh tật, nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Theo kết quả khảo sát thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên tại tỉnh BR-VT năm 2022 cho thấy, so với năm 2018 tỉ lệ hút thuốc lá thụ động cơ sở giáo dục từ 18,5% giảm xuống 14,6%; tại nơi làm việc từ 38,3% giảm xuống còn 25%; trên các phương tiện giao thông công cộng từ 51,3% xuống 20,9%. Tuy nhiên tỉ lệ hút thuốc thụ động tại các quán cà phê, giải khát, quán ăn, nhà hàng theo kết quả điều tra năm 2022 tại tỉnh BR-VT, ở cơ sở y tế năm 2022 là 25,3%; tại tại quán cà phê, giải khát còn khá cao (84,8%), quán ăn, nhà hàng là 71,1%.