Áp thuế 10% với nước giải khát có đường là phù hợp để nâng cao nhận thức tiêu dùng

Đây là giải trình của cơ quan soạn thảo tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), diễn ra chiều 10/3.

Xem xét lộ trình áp thuế

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Tài chính (UBKTTC) Phan Văn Mãi cho biết, sau khi được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, nhiều nội dung liên quan đến quy định về đối tượng không chịu thuế, về thuế suất, về hiệu lực thi hành... đã được Thường trực UBKTTC và cơ quan soạn thảo thống nhất giải trình, tiếp thu. Bên cạnh đó, vẫn còn một số nội dung có ý kiến khác nhau về đối tượng chịu thuế, thuế suất, mức thuế…

Trong đó, về thuế suất và mức thuế, một số ý kiến đề nghị cân nhắc mức thuế cao hơn. Một số ý kiến đề nghị cần có lộ trình để doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Tài chính Phan Văn Mãi dự phiên họp chiều 10/3.

Thường trực UBKTTC cho rằng, nước giải khát có đường là mặt hàng mới được đề xuất bổ sung vào đối tượng chịu thuế, việc quy định thuế suất ở mức hợp lý là để từng bước hạn chế việc sử dụng các sản phẩm có hàm lượng đường cao, khuyến khích doanh nghiệp sản xuất các loại nước giải khát có hàm lượng đường thấp. Do đó, đề nghị cân nhắc phương án lùi thời điểm áp thuế đối với sản phẩm này khoảng 1 - 2 năm so với thời hạn dự kiến trong dự thảo Luật hoặc áp dụng theo lộ trình.

Cơ quan soạn thảo xin giữ như dự thảo Luật vì cho rằng, đây là mặt hàng mới được đề xuất bổ sung vào đối tượng chịu thuế, việc quy định thuế suất 10% là hợp lý nhằm khuyến khích doanh nghiệp sản xuất nước giải khát có hàm lượng đường thấp, cũng như nâng cao nhận thức của người tiêu dùng. Sau thời gian thực hiện sẽ tổng kết và nghiên cứu đề xuất phù hợp thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế.

Đối với xe ô tô pick-up chở hàng, một số ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và mức tăng phù hợp; cân nhắc, làm rõ căn cứ đề xuất mức thuế bằng 60% đối với xe ô tô thông thường…

Thường trực UBKTTC cho rằng, theo quy định hiện hành, chính sách thuế TTĐB đối với dòng xe này đã được ưu đãi hơn nhiều so với các loại xe ô tô khác. Tuy nhiên, đây là loại xe có niên hạn sử dụng 25 năm, nếu áp dụng mức thuế TTĐB như dự thảo Luật có thể sẽ ảnh hưởng lớn tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, đề nghị cân nhắc phương án lùi thời điểm áp thuế 1 - 2 năm so với thời hạn dự kiến trong dự thảo Luật hoặc áp dụng theo lộ trình để doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Theo cơ quan soạn thảo, xe pick-up chở hàng cabin kép có khối lượng hàng chuyên chở cho phép tham gia giao thông dưới 950 kg được xem là xe con và được tham gia giao thông, lưu thông trong đô thị về thời gian và trên các làn đường tương tự như xe ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống.

Đồng thời, theo quy định hiện hành về phí, lệ phí, mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô pick-up chở hàng cabin kép bằng 60% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với xe ô tô chở người từ 09 chỗ ngồi trở xuống.

Để góp phần bảo đảm việc sử dụng xe ô tô vừa chở người vừa chở hàng theo đúng mục tiêu thiết kế, hạn chế ùn tắc giao thông, tránh lợi dụng chính sách và bảo đảm công bằng, thống nhất, đồng bộ giữa các quy định về chính sách thuế và phí, lệ phí, đề nghị giữ như dự thảo Luật.

Áp thuế phù hợp để điều tiết tiêu dùng, bảo vệ môi trường

Thảo luận tại phiên họp, một số ý kiến đề nghị cân nhắc việc tiếp tục áp thuế TTĐB với các mặt hàng như xăng, máy điều hòa nhiệt độ công suất lớn, nước giải pháp có đường hàm lượng 5g/100ml… Theo Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga, xăng và điều hòa nhiệt độ đã trở thành những mặt hàng thiết yếu, không nên coi là hàng hóa xa xỉ. Nếu tiếp tục áp thuế, cần có giải trình cụ thể.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị không quy định về việc giao Chính phủ thẩm quyền sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế khi cần thiết, vì đây là thẩm quyền của Quốc hội.

Về mức thuế với rượu bia, nước giải khát có đường, xe ô tô… Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý lắng nghe ý kiến doanh nghiệp. Việc áp thuế với các mặt hàng này cần có lộ trình phù hợp, vừa góp phần định hướng tiêu dùng, vừa hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, cơ quan soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra để hoàn thiện dự thảo báo cáo giải trình, tiếp thu. Đến nay, ban soạn thảo cơ bản nhất trí với báo cáo của UBKTTC.

Về một số nội dung cụ thể, như giao thẩm quyền cho Chính phủ về sửa đổi đối tượng chịu thuế, Thứ trưởng cho biết, quy định như vậy là để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội từng thời kỳ. Đây là vấn đề Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm, để đảm bảo Chính phủ có sự chủ động, linh hoạt, kịp thời đáp ứng thực tiễn.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn trình bày tại phiên họp.

Đối với khía cạnh hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn trình bày, thời gian qua, Chính phủ đã rất quan tâm đến các giải pháp tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nhiều chính sách miễn, giảm, giãn thuế, phí… được thực hiện với giá trị ước tính mỗi năm đạt gần 200.000 tỷ đồng. Tới đây, Chính phủ sẽ trình các cơ quan liên quan để tiếp tục giảm 2% thuế GTGT trong 6 tháng cuối năm 2025. Như vậy, chính sách chung đã hỗ trợ nhiều cho doanh nghiệp.

Còn đối với các lĩnh vực riêng lẻ, như xe pick-up chở hàng ca bin kép, Thứ trưởng cho hay đây là loại tương tự ô tô con, chạy trong thành phố, khác với ca bin đơn là vừa chở người vừa chở hàng. Do đó, cơ quan giao thông đã quy định lệ phí trước bạ như xe con, do đó mức thuế TTĐB như xe con là phù hợp.

Liên quan đến mặt hàng điều hòa nhiệt độ, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, dù các loại máy điều hòa đã được cải tiến với nhiều công nghệ mới, song vẫn sử dụng nhiều chất làm lạnh có hại cho môi trường, cho tầng ô zôn, gây ảnh hưởng làm nóng lên toàn cầu.

Tham khảo kinh nghiệm các nước, để tiết kiệm năng lượng, nhiều nước đã áp thuế TTĐB với điều hòa như Hàn Quốc, Na Uy… Tại châu Âu, nhiều nước muốn lắp điều hòa phải xin giấy phép dùng điều hòa, phải đảm bảo các tiêu chí về sử dụng (như Anh, Thụy Sĩ…). Do đó, cần thiết áp dụng thuế đối với mặt hàng này để nâng cao nhận thức về tiêu dùng, bảo vệ môi trường./.

Hoàng Yến