Áp lực dòng tiền rút khỏi thị trường chứng khoán Việt Nam

Áp lực rút vốn ngày càng gia tăng

Báo cáo cập nhật dòng vốn đầu tư toàn cầu tháng 1/2025 của SSI Research cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục đối diện với làn sóng rút vốn mạnh mẽ. Xu hướng thoái vốn diễn ra trên diện rộng, phản ánh tâm lý thận trọng của nhà đầu tư trong bối cảnh thị trường tài chính quốc tế có nhiều biến động.

Đáng chú ý, các quỹ ETF (quỹ đầu tư thụ động mô phỏng theo chỉ số) đã chứng kiến tháng thứ 15 liên tiếp bị rút ròng, với tổng giá trị lên tới 616 tỷ đồng. Áp lực thoái vốn chủ yếu đến từ các quỹ ETF ngoại, trong đó VanEck bị rút ròng 423 tỷ đồng, Xtrackers FTSE Vietnam ghi nhận mức rút 88 tỷ đồng, còn Fubon cũng không nằm ngoài xu hướng khi bị rút 58 tỷ đồng.

Trong khi đó, các quỹ ETF nội lại có sự phân hóa rõ rệt. DCVFM VN30 tiếp tục bị rút ròng tháng thứ ba liên tiếp với giá trị lên đến 122 tỷ đồng, trong khi DCVFM VNDiamond và MAFM VN30 lại có sự hồi phục khi thu hút dòng tiền vào lần lượt 54 tỷ đồng và 56 tỷ đồng.

Xu hướng rút vốn này diễn ra trong bối cảnh các nhà đầu tư nước ngoài vẫn giữ tâm lý dè dặt đối với các thị trường mới nổi. Ảnh minh họa.

Không chỉ các quỹ ETF, dòng vốn từ các quỹ đầu tư chủ động cũng chịu áp lực rút mạnh. Các quỹ chuyên đầu tư vào thị trường Việt Nam đã bán ròng tổng cộng 804 tỷ đồng trong tháng 1/2025.

Xu hướng rút vốn này diễn ra trong bối cảnh các nhà đầu tư nước ngoài vẫn giữ tâm lý dè dặt đối với các thị trường mới nổi, đồng thời gia tăng đầu tư vào các thị trường phát triển. Tính riêng trong tháng đầu năm, lượng vốn bị rút khỏi các thị trường mới nổi đã lên tới hơn 1,1 tỷ USD.

Tại Ấn Độ cũng ghi nhận tình trạng rút vốn mạnh, với tổng giá trị hơn 1,5 tỷ USD, đánh dấu mức cao nhất kể từ tháng 3/2020. Nguyên nhân chính xuất phát từ lo ngại về đà chậm lại của tăng trưởng kinh tế, áp lực từ đồng USD mạnh, những bất ổn liên quan đến chính sách thuế quan cũng như kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ trì hoãn việc cắt giảm lãi suất.

Trái ngược với xu hướng chung, Trung Quốc và Đài Loan lại trở thành hai điểm sáng hiếm hoi khi thu hút dòng vốn mua ròng. Kỳ vọng vào sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán, cùng với các biện pháp kích thích kinh tế từ Chính phủ, đã góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào hai thị trường này.

Trong khi đó, trên thị trường quốc tế, các quỹ ETF và chủ động ghi nhận giá trị vào ròng lên tới gần 66 tỷ USD, tương đương 12% giá trị vào ròng so với năm 2024. Trong đó, thị trường Mỹ hút 46,5 tỷ USD, nhờ sự hấp dẫn của nhóm công nghệ và tâm lý tích cực từ nhà đầu tư cá nhân.

Tuy nhiên, tâm lý thị trường đã phần nào thận trọng hơn sau khi Tổng thống Trump nhậm chức. Mặt khác, tín hiệu rủi ro đảo ngược dòng tiền xuất hiện khi kết quả khảo sát từ Bank of America (BofA) cho thấy tỷ trọng tiền mặt đang ở mức 3,9%, thấp nhất trong 3 năm qua.

Khi nào dòng tiền trở lại?

Các chuyên gia tại SSI Research nhận định rằng dòng vốn đầu tư vào thị trường Việt Nam sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố trái chiều. Trong đó, kỳ vọng về tốc độ hạ lãi suất chậm của FED, áp lực tỷ giá và sự khó đoán trong chính sách kinh tế dưới nhiệm kỳ của Tổng thống Trump là những rủi ro đáng lưu ý.

Bên cạnh đó, nguy cơ suy thoái kinh tế vẫn tiềm ẩn, trong khi số lượng cổ phiếu thuộc các nhóm ngành thu hút dòng tiền như công nghệ còn hạn chế, khiến đà chảy vốn vào thị trường khó có sự bứt phá mạnh mẽ.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, định giá cổ phiếu vốn hóa lớn tại Mỹ hiện đang cao hơn mức trung bình 10 năm, trong khi tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu của cả nhà đầu tư cá nhân lẫn tổ chức đều ở mức cao.

Dòng vốn dự kiến sẽ có sự phân hóa rõ rệt, tùy thuộc vào tác động từ các chính sách kinh tế của chính quyền Tổng thống Trump. Ảnh minh họa.

Dù vậy, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn hấp dẫn nhờ nền kinh tế nước này có triển vọng tích cực hơn so với phần lớn các quốc gia khác. Do đó, dù dòng tiền đổ vào thị trường cổ phiếu Mỹ có thể thận trọng hơn, nhưng nhìn chung vẫn giữ xu hướng tích cực.

Ngược lại, tại các thị trường khác, dòng vốn dự kiến sẽ có sự phân hóa rõ rệt, tùy thuộc vào tác động từ các chính sách kinh tế của chính quyền Tổng thống Trump trong thời gian tới.

Đối với triển vọng thu hút vốn đầu tư của thị trường chứng khoán Việt Nam, SSI Research nhận định rằng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2015. Điều này có thể giúp hạn chế rủi ro bán ròng trong thời gian tới.

Ngoài ra, thị trường cũng có những yếu tố hỗ trợ quan trọng, bao gồm kỳ vọng nâng hạng lên thị trường mới nổi theo đánh giá của FTSE Russell, việc triển khai hệ thống giao dịch KRX, cùng với hiệu lực của Luật Chứng khoán sửa đổi và Nghị định 155/2020 sửa đổi, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của thị trường vốn trong trung và dài hạn.

Bên cạnh đó, SSI Research cũng lưu ý đến việc Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) đã ban hành Quy tắc Chỉ số HoSE Index phiên bản 4.0, dự kiến có hiệu lực từ tháng 3/2025. Theo đánh giá của nhóm phân tích, quy tắc mới này sẽ nâng cao tiêu chí về thanh khoản và chất lượng cổ phiếu được đưa vào rổ chỉ số, đồng thời áp dụng giới hạn tỷ trọng vốn hóa đối với các nhóm ngành trong VN30.

Những thay đổi này được kỳ vọng sẽ góp phần ổn định cơ cấu ngành và giúp thị trường vận hành minh bạch, hiệu quả hơn.

Thanh Thắng