Áp dụng công nghệ cao trong quản lý truy xuất nguồn gốc thực phẩm
'Áp dụng công nghệ cao trong quản lý truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng thực phẩm từ trang trại đến bàn ăn là việc tất yếu', đó là chia sẻ của Tiến sĩ Đào Hà Trung, Chủ tịch Hội Công nghệ cao TPHCM, Đồng sáng lập - Chủ tịch Te-food International.
Theo Tiến sĩ Trung, nói đây là việc tất yếu là bởi chuỗi cung ứng thực phẩm quá dài, trải qua rất nhiều công đoạn và từ vô vàn các điểm sản xuất, chế biến, phân phối mới đến tay người tiêu dùng. Việc theo dõi kiểm soát bằng giấy tờ sổ sách là không khả thi và không chính xác, đặc biệt với các sản phẩm tươi sống như rau quả, thịt cá…
Ngoài ra, để thực hiện mục tiêu chính là kiểm tra chất lượng sản phẩm và xác định sản phẩm có an toàn hay không thì bắt buộc phải thực hiện khâu truy xuất nguồn gốc toàn bộ chuỗi cung ứng sản phẩm đó.
+ Te-Food áp dụng các công nghệ nói chung, cũng như công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc thực phẩm như thế nào, thưa ông?
Tiến sĩ Đào Hà Trung: Các công nghệ 4.0 mà Te-Food ứng dụng tại Việt Nam và trên các nước (chủ yếu là châu Âu) là blockchain, trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, điện toán đám mây, dữ liệu lớn… Blockchain được ứng dụng chủ yếu trong việc lưu trữ, xác thực và thể hiện dữ liệu, bảo đảm an toàn, minh bạch, không thể giả mạo hay sửa chữa dữ liệu.
Ngoài ra, hệ thống Te-Food sử dụng các hợp đồng thông minh (smart contract) để tự kiểm soát các thỏa thuận mà không cần người tham gia. Bên cạnh đó, hàng ngày hệ thống gửi gần một trăm các báo cáo, phân tích tổng hợp cho hàng chục các cơ quan chức năng khác nhau từ 21 tỉnh thành, các trang trại, cơ sở giết mổ hay hệ thống bán lẻ về mọi hoạt động của chuỗi cung ứng. Các đơn vị sản xuất sử dụng các báo cáo để kiểm soát chu trình tác nghiệp, các đơn vị bản lẻ dùng để kiểm soát đối tác nhà cung ứng và các đơn vị nhà nước dùng để thực hiện việc quản lý nhà nước và truy vết, thu hồi khi cần thiết.
Hệ thống Te-Food hoạt động như một hệ thống hỗ trợ quản lý chất lượng, quản lý dịch bệnh, quản lý vận chuyển, phân phối và một chức năng rất quan trọng là thu hồi điện tử nhanh chóng. Để làm việc này, chức năng truy xuất nguồn gốc là tối cần thiết.
+ Việc thực phẩm có thể được truy xuất nguồn gốc một cách dễ dàng mang lại lợi ích gì cho người tiêu dùng?
Tiến sĩ Đào Hà Trung: Một trong những ví dụ về ích lợi lớn nhất là bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Trước năm 2016, gần như toàn bộ thịt heo đưa về TPHCM đều bị bơm thuốc bơm nước do thương lái có thể tăng thêm 10%-15% trọng lượng. Đây là hành vi gian lận thương mại làm người tiêu dùng thiệt hại kinh tế nhưng nguy hại hơn là ảnh hưởng sức khỏe cho người dân.
Sau khi triển khai hệ thống Truy xuất nguồn gốc của UBND TPHCM do Sở Công Thương chủ trì, sử dụng Te-food, nhiều vụ việc bị phát hiện. Điển hình là tháng 9/2017, tại cơ sở giết mổ Xuyên Á (huyện Củ Chi, TPHCM) phát hiện 3.750 con heo bị tiêm thuốc an thần phải tiêu hủy.
Hiện nay tình hình so với trước là tốt lên rất nhiều, tuy nhiên chưa phải 100% heo đã được kiểm soát. Tuy nhiên do có hệ thống quản lý chặt chẽ từng con heo, từng mảnh heo và từng miếng thịt, nếu có sai phạm sẽ được công khai, minh bạch nên thương lái chùn tay không dám sử dụng chất cấm bơm thuốc, bơm nước như trước.
Te-Food giúp chuỗi cung ứng và hệ thống phân phối và cơ quan chức năng trong quản lý chất lượng, quản lý an toàn thực phẩm. Còn với trang trại thì đây là một công cụ tốt để quảng bá thương hiệu, tiếp cận dễ dàng với mọi đối tác mua heo và đáp ứng đòi hỏi của chuỗi cung ứng mua hàng là hàng hóa phải minh bạch, đủ nguồn gốc xuất xứ và bảo đảm chất lượng, có thể thu hồi nhanh chóng nếu xảy ra vụ việc
+ Việc vận hành, áp dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc thực phẩm hiện nay có nhiều thuận lợi hơn so với trước không?
Tiến sĩ Đào Hà Trung: Việc áp dụng hệ thống ngày càng thuận lợi do tại Việt Nam nhiều tỉnh/thành, cơ quan nhà nước và các tập đoàn, công ty lớn tin cậy sử dụng. Hiện nay chúng tôi triển khai trên gần 20 quốc gia trên thế giới.
Bên cạnh đó, hạ tầng internet đã tốt hơn và giá thành điện thoại thông minh sử dụng để thao tác giảm đi rất nhiều. Do người dân và chuỗi cung ứng đều biết sử dụng các ứng dụng mạng xã hội, gọi xe… nên việc học thao tác thực hành hệ thống rất nhanh chóng. Chúng tôi lại có trung tâm hỗ trợ kỹ thuật 24/7 nên mọi vướng mắc, nhầm lẫn trong quá trình tác nghiệp được hướng dẫn xử lý ngay.