Anh và EU đạt thỏa thuận 'tái khởi động' quan hệ sau Brexit

“Ba thỏa thuận trong vòng hai tuần, lần lượt với Ấn Độ, Mỹ và giờ là EU. Tôi đã phục vụ cho người dân Anh, công việc của Anh và doanh nghiệp Anh. Chúng tôi sẽ trả tiền lại vào túi của người dân,” Thủ tướng Anh Keir Starmer viết trên mạng xã hội X ngày 19/5.

Theo ông Starmer, thỏa thuận với EU sẽ giúp Anh giảm giá thực phẩm, giảm giá điện, gia tăng năng lực quốc phòng,…

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen khẳng định đây là “một chương mới, tái khởi động quan hệ đối tác EU – Anh”. Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa cho biết “Anh và EU sẽ mạnh mẽ hơn” khi cùng hợp tác.

Từ trái sang phải: Chủ tịch EC Ursula von der Leyen, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa tại London ngày 19/5. Ảnh: X/@vonderleyen

Trang chủ của EU đã công bố một số nội dung chủ chốt trong thỏa thuận:

1. Hiệp ước Quốc phòng và An ninh

Trong bối cảnh xung đột Nga – Ukraine và áp lực từ Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng, cả hai bên đều nhất trí rằng hợp tác sâu hơn trong lĩnh vực an ninh là điều không thể trì hoãn.

Anh sẵn sàng tham gia các sứ mệnh dân sự và quân sự của EU, cũng như các hoạt động mua sắm quốc phòng chung. Điều đó cũng có nghĩa là các doanh nghiệp Anh được tiếp cận quỹ vũ trang trị giá 150 tỷ Euro (khoảng 167 tỷ USD) của EU.

2. Quy định vệ sinh và kiểm dịch thực vật (SPS)

Anh và EU hướng đến thỏa thuận nhằm giảm kiểm tra biên giới và bảo đảm lưu thông hàng hóa dễ hư hỏng, như nông sản và thực phẩm. Bên cạnh đó, hai bên sẽ thiết lập các tiêu chuẩn chung về an toàn thực phẩm và cây trồng. Phía Anh khẳng định các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm sẽ được duy trì ở mức cao.

Quang cảnh buổi hội nghị tại London ngày 19/5. Ảnh: Getty

3. Ngư nghiệp

Anh và EU đồng thuận gia hạn quyền tiếp cận vùng biển lẫn nhau đến ngày 30/6/2038, tức thêm 12 năm so với thời hạn cũ kết thúc vào năm 2026.

4. Thị trường điện

Dù đã rời thị trường năng lượng nội khối EU, ngành điện Anh đang thúc đẩy các cơ chế giao dịch hiệu quả hơn với EU trong bối cảnh nhập khẩu điện từ EU tăng cao, chiếm khoảng 14% tổng điện năng tiêu thụ của Anh năm 2024. Hai bên sẽ xem xét khả năng để Anh tham gia lại vào thị trường điện chung.

Ngoài các nội dung kể trên, các bên cũng đang thúc đẩy hợp tác trong nhiều lĩnh vực gồm: Thị trường carbon; Nới lỏng quy định di chuyển cho nghệ sĩ và các đoàn lưu diễn; Tăng cường chia sẻ dữ liệu trong lĩnh vực tư pháp và an ninh.

Tùng Dương