Âm vang cồng chiêng, giữ hồn văn hóa giữa đại ngàn

Các thành viên Câu lạc bộ cồng chiêng của bon Bu N’drung chơi cồng chiêng thường xuyên, lưu giữ nét đẹp truyền thống của dân tộc.

Nơi tiếng chiêng ngân giữ hồn bon làng

Giữa mênh mang đại ngàn Tuy Đức, khi mặt trời dần khuất sau những rặng núi xa, âm thanh cồng chiêng lại vang vọng từ nhà dài của bon Bu N’drung. Tiếng chiêng khi trầm hùng, khi ngân vang dìu dặt, như nhịp thở của núi rừng, như lời nhắn gửi của cha ông vọng về. Bao đời nay, tiếng chiêng ấy vẫn là thanh âm thân thuộc, nuôi dưỡng tâm hồn người M’nông nơi đây qua từng mùa rẫy, mùa lễ hội.

Với đồng bào M’nông, bộ cồng chiêng không chỉ là nhạc cụ để tấu lên trong những dịp lễ hội, mà còn là biểu tượng văn hóa, là linh hồn của bon làng. Mỗi bộ chiêng, mỗi nhịp đánh đều gửi gắm tâm tình, thể hiện mối liên kết giữa con người với đất trời, giữa cộng đồng với tổ tiên. Dẫu cuộc sống hôm nay đã có nhiều đổi thay, nhưng niềm tin và tình yêu với tiếng chiêng vẫn bền chặt trong lòng người dân nơi đây, như ngọn lửa chưa bao giờ tắt.

Nghệ nhân Điểu Đam, người gắn bó cả đời với cồng chiêng vẫn giữ thói quen mỗi chiều ra nhà dài, nâng niu từng chiếc chiêng và khẽ gõ để âm vang ngân xa giữa núi rừng. Ông kể: “Ngày xưa, ông bà, cha mẹ dạy tôi học đánh chiêng. Giờ đây khi tuổi đã cao, tôi luôn mong muốn gìn giữ nét văn hóa ấy như một phần linh hồn của bon làng. Tôi cũng dạy cho con cháu học đánh chiêng, để sau này dù tôi không còn, tiếng cồng chiêng vẫn vang lên nơi buôn làng này”.

Bên ánh lửa bập bùng, những nghệ nhân già như Điểu Đam vẫn kiên nhẫn chỉ dạy từng thế tay, từng nhịp chiêng cho lớp trẻ. Tiếng chiêng hòa cùng tiếng cười nói, lan khắp không gian, tạo nên bức tranh sống động của đời sống buôn làng. Ở nơi ấy, những người già là ký ức, là hồn cốt văn hóa; còn lớp trẻ là mạch nguồn để di sản tiếp tục được hồi sinh và lan tỏa.

Truyền lửa đam mê, giữ mãi âm vang di sản

Không chỉ là người giữ lửa, những nghệ nhân như Điểu Đam còn truyền cảm hứng cho lớp trẻ trong bon. Hưởng ứng tinh thần ấy, nhiều thanh niên tìm đến Câu lạc bộ cồng chiêng bon Bu N’drung, xem việc học đánh chiêng là cách để kết nối với truyền thống, để tiếng chiêng không chỉ còn vang trong ký ức.

Anh Điểu Lâm, thành viên đội cồng chiêng chia sẻ: “Ban đầu, tôi thấy đánh chiêng khó lắm, nhưng nghe nhiều lần rồi lại mê. Tôi cố gắng học, đến giờ cũng biết đánh được nhiều bài chiêng. Những lúc rảnh rỗi, tôi đều tham gia cùng câu lạc bộ để giữ cho tiếng chiêng của bon mình mãi vang lên, không bị mai một”.

Từ niềm say mê ấy, nhiều người dân trong bon đã thành thạo các bài chiêng, cảm nhận sâu sắc hơn nhịp điệu và hơi thở văn hóa thấm đẫm trong đời sống buôn làng. Mỗi dịp lễ hội, tiếng chiêng lại vang lên rộn rã, người dân cùng nhau múa hát, tái hiện không gian truyền thống, nơi con người tìm thấy niềm vui, niềm tự hào và bản sắc của chính mình.

Nhận thấy giá trị thiêng liêng của cồng chiêng, chính quyền địa phương luôn quan tâm, hỗ trợ để câu lạc bộ duy trì hoạt động thường xuyên. Bon Bu N’drung chú trọng bảo quản, tu sửa bộ chiêng cổ và phối hợp với ngành văn hóa đưa cồng chiêng vào các hoạt động cộng đồng, góp phần lan tỏa di sản văn hóa dân tộc M’nông.

Ông Điểu Thiêm - Trưởng bon Bu N’drung bày tỏ: “Câu lạc bộ cồng chiêng của bon chúng tôi đã thành lập nhiều năm nay. Chúng tôi luôn vận động bà con, nhất là thanh thiếu niên, tham gia học đánh chiêng. Mỗi dịp lễ, tết hay sự kiện của xã, câu lạc bộ đều biểu diễn để tiếng chiêng không bao giờ tắt. Mong rằng chính quyền và các cấp, ngành tiếp tục quan tâm, hỗ trợ để bà con có điều kiện gìn giữ và phát huy hơn nữa nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình”.

Câu lạc bộ cồng chiêng bon Bu N’drung không chỉ lưu giữ tiếng chiêng, mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, gắn kết cộng đồng, giữ cho nhịp chiêng M’nông mãi ngân giữa đại ngàn qua bao mùa rẫy đổi thay.

Nguyễn Hiền .