Ẩm thực Chăm níu chân du khách tại Bình Thuận
Đồng bào Chăm ở tỉnh Bình Thuận còn lưu giữ khá nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, trong đó có nét văn hóa ẩm thực đặc sắc, đặc biệt là ẩm thực trong các lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm. Hiện nay một số resort ở Mũi Né, TP. Phan Thiết như: Mũi Né Bay, Pandanus Resort… đã đưa ẩm thực của người Chăm vào thực đơn để phục vụ du khách.
Hấp dẫn ẩm thực Chăm
Vào những ngày cuối tuần, khu nghỉ dưỡng Pandanus Resort ở Mũi Né, TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận thường tổ chức đưa đón các nghệ nhân người Chăm từ huyện Bắc Bình vào để chế biến các món ăn của người Chăm phục vụ du khách.
Từ những nguyên liệu sẵn có tại địa phương, qua bàn tay khéo léo chế biến của người dân bản địa đã trở thành những món ăn hấp dẫn bởi sự kết hợp giữa các loại rau, gia vị, tôm, cá, thịt… Các món ăn đặc trưng trong các lễ hội của đồng bào Chăm ở Bình Thuận được biết đến như bánh gừng, xôi chè, cá kho, cá nướng, đặc biệt là canh dê ăn với rau ghém…
Ông Lư Quốc Thiện, đại diện một gia đình người Chăm ở thôn Tịnh Mỹ, xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình cho biết, với đồng bào Chăm ở Bình Thuận, ẩm thực không phải là những món ăn cao sang mà là sự tinh tế và bình dị, có thể dùng những thành phần đơn giản như rau, thịt hay nước mắm để tạo nên những món ăn ngon và đậm đà hương vị.
"Hôm nay tôi đại diện kết nối, đưa đón các nghệ nhân người Chăm ở huyện Bắc Bình về đây chế biến các món ăn truyền thống của người Chăm phục vụ khách du lịch trong và ngoài nước. Tại đây, du khách được thưởng thức buổi tiệc 'buffet Chăm' đầy sắc màu và hương vị với những món ăn đặc sản như: Dê nước lèo ăn với rau ghém, dê nướng gia vị, gà nướng ăn cùng cơm béo, gỏi xoài cá cơm, bánh gừng… Đó là những món ăn truyền thống trong dịp lễ hội Ka-tê", ông Thiện cho biết thêm.
Cũng như nhiều loại ẩm thực của các đồng bào dân tộc khác, nét ẩm thực đặc sản của đồng bào Chăm ở Bình Thuận phản ánh cuộc sống của người dân trong điều kiện khí hậu nắng gió. Những ai đã thưởng thức những món ăn truyền thống của đồng bào Chăm đều sẽ cảm nhận được điều này.
Ông Radek, một du khách đến từ Ba Lan thưởng thức món dê nước lèo ăn với rau ghém cảm nhận: "Đây là lần đầu tiên tôi ăn món súp này, vị vừa béo vừa thanh và đặc biệt là có nhiều loại rau thái mỏng, tạo cảm giác không bị ngán. Phần thịt thì tươi, ngon, rất tuyệt vời khi được thưởng thức món ăn này".
Ngoài các món mặn, đồng bào Chăm ở Bình Thuận còn có nhiều loại bánh, chủ yếu làm để phục vụ trong lễ nghi tôn giáo. Các loại bánh phổ biến là bánh tét, bánh cuốn, bánh gừng... Mỗi đặc sản là một tinh thần nói lên sự bình dị, giản đơn trong cuộc sống, mặc dù nguyên liệu đều xuất phát từ đồng nội, núi rừng và biển cả. Ẩm thực của đồng bào Chăm ở Bình Thuận phong phú và mang nhiều sắc thái riêng, đã góp phần làm nên một phong cách ăn uống khác biệt với những dân tộc khác.
Đưa món Chăm vào thực đơn
Thời gian qua, ẩm thực của đồng bào Chăm ở Bình Thuận rất được chú trọng phát triển như một sản phẩm du lịch độc đáo của tỉnh. Cụ thể như tại Lễ hội Katê, Ban tổ chức đã bố trí một khu vực riêng để giới thiệu văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm, trong đó có ẩm thực. Nhờ đó, văn hóa ẩm thực của đồng bào Chăm được quảng bá rộng rãi, góp phần thu hút ngày càng đông du khách đến với lễ hội của đồng bào Chăm.
Theo nhà sưu tầm Nguyễn Ngọc Ẩn - người đã kết nối đưa ẩm thực truyền thống của người Chăm vào thực đơn của khu nghỉ dưỡng Pandanus Resort, trong các món ăn đặc sắc của đồng bào Chăm phải nói đến món nước lèo thịt dê, đây là món ăn gia truyền. Món ăn tuy không cầu kỳ nhưng phải biết cách pha chế để món nước lèo có mùi vị đặc biệt. Hiện nay món ăn này gia đình người Chăm nào cũng có thể làm được.
"Đây là một việc làm rất ý nghĩa, góp phần kích cầu du lịch Bình Thuận ngày càng phát triển hơn. Đặc biệt là những du khách từ châu Âu đến đây, đi tham quan du lịch, họ biết thêm về bản sắc văn hóa dân tộc Chăm của Bình Thuận nói riêng và người Chăm của cả nước nói chung", ông Nguyễn Ngọc Ẩn nói.
Ẩm thực của đồng bào Chăm là dấu ấn quan trọng thể hiện sức hấp dẫn của điểm đến với khách du lịch nhưng hiện nay chưa được khai thác. Hiện nay, các món ăn đặc trưng của đồng bào Chăm ở Bình Thuận chưa được phổ biến ở thị trường, chỉ khi nào du khách ghé thăm làng Chăm mới có thể thưởng thức.
Vì vậy, để xây dựng được thương hiệu văn hóa ẩm thực Bình Thuận hấp dẫn hơn, ngoài những ẩm thực từ biển và đồng quê, các món ăn đặc sắc của đồng bào Chăm cũng cần đưa vào thực đơn của các nhà hàng, khách sạn để phục vụ du khách. Từ đó, du khách mới có nhiều lựa chọn và kích thích khả năng chi tiêu tại điểm đến.