9 hậu quả nguy hiểm nếu để mỡ bụng tích tụ lâu ngày

Mỡ bụng là thủ phạm gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. (Ảnh: iStock)

Khi nhắc đến mỡ bụng, đa số chúng ta thường chỉ nghĩ đến lớp mỡ dưới da, dễ nhìn thấy bên ngoài. Tuy nhiên, theo Harvard Health, lớp mỡ dưới da này chỉ chiếm khoảng 90% tổng lượng mỡ bụng. 10% còn lại là mỡ nội tạng - loại mỡ nằm sâu bên trong, bao quanh các cơ quan quan trọng, mới chính là tác nhân gây nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nghiên cứu cho thấy phụ nữ có xu hướng tích tụ nhiều mỡ nội tạng quanh vùng bụng hơn nam giới. Các tế bào mỡ nội tạng không chỉ đơn thuần tích trữ năng lượng mà còn giải phóng các chất hóa học và axit béo vào máu, kích thích cơ thể tăng sản xuất cholesterol và gây rối loạn chuyển hóa.

Không chỉ ảnh hưởng tới vóc dáng, những tác động tiêu cực của mỡ bụng lên sức khỏe còn đáng lo ngại hơn nhiều.

1. Làm tăng nguy cơ tiểu đường loại 2

Mỡ bụng, đặc biệt là mỡ nội tạng, được xem là một “thủ phạm” tiềm ẩn dẫn đến bệnh tiểu đường type 2. Theo Harvard Health, các tế bào mỡ này có thể sản sinh ra nhiều hormone và cytokine - một loại protein gây viêm. Khi cytokine hoạt động quá mức, chúng làm tổn thương các tế bào lân cận và cản trở tín hiệu insulin, khiến cơ thể kém nhạy cảm với insulin và khó kiểm soát lượng đường huyết.

So với mỡ ở đùi hoặc mông, mỡ quanh bụng gây nhiều rủi ro sức khỏe hơn. Tiến sĩ Lewis Landsberg từ Đại học Northwestern (Mỹ) nhấn mạnh: “Thừa cân không phải lúc nào cũng nguy hiểm như nhau. Một số người bị béo bụng có thể chịu nhiều hậu quả sức khỏe hơn người khác.”

2. Tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần

Ngoài ảnh hưởng thể chất, mỡ bụng còn tác động xấu đến sức khỏe tâm thần. Trong bối cảnh mạng xã hội tôn vinh vẻ đẹp thon gọn, mỡ thừa ở eo dễ khiến bạn mất tự tin và căng thẳng.

Nghiên cứu năm 2021 cho thấy béo phì làm tăng nguy cơ trầm cảm và lo âu, đặc biệt ở phụ nữ - nhóm có xu hướng tích tụ mỡ bụng nhiều hơn theo tuổi tác.

Béo phì và mỡ bụng khiến một số phụ nữ bị trầm cảm. (Ảnh: iStock)

Một số công trình khoa học còn phát hiện mỡ bụng làm giảm thể tích chất xám và chất trắng trong não, gây ảnh hưởng đến các vùng kiểm soát hành vi, cảm xúc như nhân accumbens - có liên quan đến nghiện và trầm cảm.

3. Gây nguy cơ tử vong sớm

Mỡ bụng không chỉ ảnh hưởng sức khỏe hiện tại mà còn có thể rút ngắn tuổi thọ. Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy phụ nữ có vòng eo lớn dù chỉ có cân nặng bình thường vẫn có nguy cơ tử vong cao hơn những người không tích tụ mỡ bụng.

Nghiên cứu khác năm 2020 công bố trên The BMJ khẳng định cứ mỗi 10cm vòng eo tăng lên thì nguy cơ tử vong sớm tăng thêm 11%.

Lý do là mỡ nội tạng ảnh hưởng xấu đến quá trình trao đổi chất và hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, đồng thời thúc đẩy phản ứng viêm mạn tính, làm tăng nguy cơ tiểu đường và bệnh tim.

4. Béo bụng và bệnh tim: Mối liên hệ không thể xem nhẹ

Vòng eo chính là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe tim mạch. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khẳng định mỡ bụng, đặc biệt là mỡ nội tạng bao quanh các cơ quan, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nghiên cứu trên Tạp chí Tim mạch Phòng ngừa châu Âu chỉ ra rằng phụ nữ có vòng eo lớn có nguy cơ bệnh tim cao gấp đôi so với người có vòng eo nhỏ hơn.

(Ảnh: iStock)

Tiến sỹ Marie-Pierre St-Onge từ Đại học Columbia cho biết: “Chỉ cần giảm 5% cân nặng cũng có thể cải thiện rõ rệt các chỉ số sức khỏe tim mạch, đặc biệt với những người béo phì hay thừa cân vùng bụng.”

5. Làm tăng nguy cơ nhiều loại ung thư

Các nhà khoa học đã chứng minh rằng mỡ bụng là yếu tố dự báo nguy cơ ung thư mạnh hơn cả chỉ số cân nặng hoặc hình dáng cơ thể. Nghiên cứu năm 2019 trên Nature Communications cho thấy, người béo bụng có nguy cơ mắc nhiều loại ung thư cao hơn: tăng 33% ở nam giới, 22% ở phụ nữ.

Một số ung thư phổ biến liên quan đến mỡ bụng gồm ung thư vú, dạ dày, thực quản, phổi, tuyến tiền liệt và đại trực tràng. Tin vui là chỉ cần giảm cân từ khoảng 5-6kg là có thể làm giảm đáng kể nguy cơ này.

6. Gây khó thở, tăng nguy cơ bệnh hô hấp

Không chỉ làm bạn khó chịu khi vận động, mỡ bụng còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp. Nghiên cứu trên Tạp chí y khoa Thorax của Anh năm 2009 cho thấy phụ nữ có vòng eo lớn dễ mắc hen suyễn hoặc tái phát cơn hen. Ngay cả những người cân nặng bình thường nhưng có mỡ bụng ẩn cũng đối mặt nguy cơ tương tự.

Mỡ thừa gây áp lực lên phổi, làm giảm khả năng giãn nở của cơ quan này. Ngoài ra, đặc tính gây viêm của mô mỡ làm tăng nguy cơ các bệnh hô hấp.

Mỡ thừa gây áp lực lên phổi, làm giảm khả năng giãn nở của phổi. (Ảnh: iStock)

Hội chứng giảm thông khí do béo phì là một tình trạng nguy hiểm, khi carbon dioxide tích tụ nhiều hơn oxy trong phổi, đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời. May mắn là việc giảm cân có thể cải thiện chức năng hô hấp rõ rệt.

7. Làm gia tăng nguy cơ mất trí nhớ

Mỡ bụng còn tác động đến não bộ và tăng nguy cơ mất trí nhớ. Một nghiên cứu năm 2008 trên Tạp chí Neurology của Mỹ ghi nhận người có mỡ bụng cao có khả năng bị mất trí nhớ gấp ba lần sau 30 năm.

Nghiên cứu năm 2020 trên Tạp chí Dịch tễ học Quốc tế cũng nhấn mạnh nguy cơ cao hơn, đặc biệt ở phụ nữ.

Tiến sỹ Richard Isaacson, Giám đốc Phòng khám Phòng chống bệnh Alzheimer tại Trung tâm Sức khỏe Não bộ tại Đại học Y khoa Charles E. Schmidt, Đại học Florida Atlantic (Mỹ), cho biết: “Mỡ nội tạng có thể gây tổn thương các trung tâm trí nhớ trong não, đặc biệt ảnh hưởng lớn ở phụ nữ do sự khác biệt về trao đổi chất.”

Ngoài ra, mỡ bụng còn làm thay đổi tế bào miễn dịch, ảnh hưởng đến khả năng tư duy trừu tượng và giải quyết vấn đề.

8. Gây đau lưng và ảnh hưởng xấu đến cơ xương khớp

(Ảnh: iStock)

Bụng to không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn làm tăng áp lực lên cột sống và các khớp xương. Điều này dẫn đến đau lưng mãn tính và giảm khả năng vận động. Việc duy trì cân nặng hợp lý, đặc biệt là giảm mỡ bụng, là một trong những biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe cơ xương khớp lâu dài.

9. Tác động lên giấc ngủ và hệ tiết niệu

Không chỉ ảnh hưởng đến chuyển hóa, mỡ bụng còn gây gián đoạn giấc ngủ do làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ. Tình trạng này khiến bạn thức giấc nhiều lần trong đêm, oxy lên não bị giảm, dẫn đến mệt mỏi và giảm hiệu suất làm việc ban ngày.

Bên cạnh đó, áp lực từ mỡ bụng còn gây ảnh hưởng lên bàng quang, làm tăng tần suất đi tiểu hoặc tiểu không kiểm soát, gây phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Giảm mỡ bụng - cải thiện sức khỏe

Để phòng tránh các tác hại nghiêm trọng từ mỡ bụng, bạn nên chú trọng xây dựng lối sống lành mạnh. Một số biện pháp hiệu quả gồm:

Ăn uống cân bằng: Hạn chế tinh bột tinh chế, đường và các loại thức ăn nhanh. Ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.

Tập thể dục đều đặn giúp giảm mỡ bụng hiệu quả. (Ảnh: iStock)

Tập luyện đều đặn: Tập thể dục aerobic như chạy bộ, đạp xe, bơi lội ít nhất 150 phút mỗi tuần giúp giảm mỡ bụng hiệu quả.

Ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng: Giấc ngủ sâu và đủ thời gian giúp cơ thể điều hòa hormone và giảm tích tụ mỡ nội tạng. Các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hỗ trợ cải thiện tinh thần.

Khám sức khỏe định kỳ: Đo vòng eo, kiểm tra đường huyết, mỡ máu để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.

Mỡ bụng không chỉ là vấn đề về thẩm mỹ mà còn là "kẻ thù thầm lặng" gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Việc hiểu rõ tác động của nó và chủ động thay đổi thói quen sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt và sống vui khỏe lâu dài./.

(Vietnam+)