6 dấu hiệu ít nước ối khi mang thai

Nước ối là một phần không thể thiếu trong quá trình mang thai, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi. Việc theo dõi lượng nước ối thông qua các lần khám thai định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề và có biện pháp xử lý kịp thời, đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Do đó, mẹ bầu phải nhận thức được các dấu hiệu của lượng nước ối ít để giảm nhiều rủi ro liên quan đến lượng nước ối ít.

1. Nước ối là gì?

Nước ối bao quanh thai nhi có nhiều chức năng quan trọng và cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi.

Nước ối là một chất dịch lỏng màu vàng nhạt bao quanh thai nhi trong tử cung của người mẹ trong suốt thai kỳ. Nước ối bắt đầu hình thành khoảng ngày thứ 12 sau khi thụ thai và đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển và bảo vệ thai nhi. Túi ối được hình thành từ hai màng, màng ối và màng đệm bao bọc bảo vệ thai nhi phát triển trong tử cung.

Nước ối có nhiều chức năng quan trọng và cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi, bảo vệ thai nhi khỏi chấn thương nếu bụng của mẹ bị tác động, bảo vệ dây rốn, bảo vệ khỏi nhiễm trùng, chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu, giúp hệ hô hấp và tiêu hóa của thai nhi phát triển, đồng thời điều chỉnh nhiệt độ cơ thể thai nhi.

2. Dấu hiệu ít nước ối khi mang thai

Lượng nước ối ít có thể gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai và tăng nguy cơ dây rốn bị chèn ép gây thiếu máu thai nhi, thậm chí thai chết lưu nếu không được điều trị. Bên cạnh đó, bất thường lượng nước ối cũng là một dấu hiệu gián tiếp cho thấy có bất thường của mẹ, thai hoặc bánh nhau.

Chỉ số nước ối

Chỉ số nước ối được đo bằng siêu âm là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá lượng nước ối. Chỉ số nước ối từ 5 cm trở xuống trên siêu âm cho thấy lượng nước ối ít, được coi là thiểu ối, tức là lượng nước ối thấp hơn mức bình thường so với tuổi thai.

Thông thường, chỉ số nước ối bình thường dao động từ 5cm đến 25cm. Một số tài liệu có thể ghi nhận khoảng bình thường rộng hơn một chút, ví dụ từ 6cm đến 18cm, đặc biệt là trong giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ.

Rò rỉ nước ối

Rò rỉ nước ối có thể dẫn đến ít nước ối, khi màng ối bị rách, nước ối sẽ chảy ra ngoài, nếu lượng nước ối chảy ra nhiều và liên tục, sẽ dẫn đến lượng nước ối trong tử cung giảm xuống dưới mức bình thường, gây ra ít nước ối.

Rò rỉ nước ối là một tình trạng nguy hiểm cần được phát hiện và xử lý kịp thời. Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay lập tức để được bác sĩ thăm khám và tư vấn.

Giảm chuyển động của thai nhi

Khám thai theo chỉ định của bác sĩ hoặc khám thai định kỳ để phát hiện nước ối ít.

Mẹ bầu có thể cảm thấy em bé ít chuyển động hơn (thai máy ít) là một trong những dấu hiệu có thể cho thấy tình trạng ít nước ối. Nước ối đóng vai trò quan trọng trong việc tạo không gian cho thai nhi cử động. Khi lượng nước ối giảm, không gian này bị thu hẹp, khiến thai nhi khó cử động thoải mái như bình thường. Do đó, thai máy có thể trở nên ít hơn hoặc yếu hơn, ít hơn 4 lần trong 1 tiếng sau khi ăn no và nằm nghỉ ngơi.

Tử cung nhỏ

Kích thước tử cung của mẹ bầu có thể đo nhỏ hơn dự kiến so với tuổi thai của bé có thể là một dấu hiệu của ít nước ối. Đây là một trong những dấu hiệu mà bác sĩ sẽ xem xét khi nghi ngờ về tình trạng nước ối của thai phụ.

Nước ối đóng vai trò quan trọng trong việc tạo không gian cho thai nhi phát triển và tử cung giãn nở. Khi lượng nước ối ít, tử cung sẽ không được căng ra đầy đủ như bình thường, dẫn đến kích thước nhỏ hơn so với tuổi thai.

Không tăng đủ cân khi mang thai

Việc không tăng cân hoặc tăng cân ít trong thai kỳ có thể liên quan đến tình trạng ít nước ối. Nếu thai nhi không phát triển tốt (do nhiều nguyên nhân, trong đó có thể có thiểu ối), thì cân nặng của mẹ bầu cũng có thể không tăng hoặc tăng ít. Ít nước ối có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi do hạn chế không gian, ảnh hưởng đến lưu thông máu và chất dinh dưỡng đến thai nhi.

Nhau thai có vai trò cung cấp chất dinh dưỡng cho thai nhi và sản xuất nước ối. Nếu nhau thai hoạt động không tốt, có thể dẫn đến cả ít nước ối và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, từ đó ảnh hưởng đến việc tăng cân của mẹ.

Tuy nhiên, cũng có nhiều nguyên nhân khác ảnh hưởng đến việc tăng cân của mẹ bầu. Điều quan trọng là cần theo dõi sát sao sức khỏe của mẹ bầu và đi khám để được tư vấn và xử lý kịp thời.

Nhịp tim của bé

Nhịp tim của bé có thể giảm đột ngột trong vài giây trước khi trở lại bình thường. Lượng nước ối ít sẽ làm giảm sự bảo vệ và đệm cho dây rốn. Do đó, dây rốn dễ bị chèn ép hơn, đặc biệt là khi thai nhi cử động hoặc trong quá trình chuyển dạ khi có các cơn co tử cung. Sự chèn ép dây rốn này có thể làm giảm lưu lượng máu đến thai nhi, dẫn đến nhịp tim thai giảm biến đổi.

3. Có thể ngăn ngừa ít nước ối không?

Hiện tại, không có cách nào được chứng minh là có thể ngăn ngừa hoàn toàn tình trạng nước ối ít. Tuy nhiên, có một số biện pháp có thể giúp quản lý các yếu tố nguy cơ và hỗ trợ duy trì lượng nước ối ở mức tương đối tốt: như quản lý các bệnh lý nền của mẹ bầu (tăng huyết áp mạn tính, tiền sản giật, đái tháo đường); có chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý, uống đủ nước (2-3 lít mỗi ngày) giúp duy trì lượng nước ối.

Ngoài ra, khám thai theo chỉ định của bác sĩ hoặc khám thai định kỳ và theo dõi chặt chẽ là biện pháp quan trọng nhất để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vấn đề về nước ối, bao gồm cả thiểu ối. Do đó, mẹ bầu hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất trong suốt thai kỳ.

Bác sĩ Nguyễn Tuấn Anh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương