50 mùa xuân - Thành phố tên Người lộng lẫy cờ hoa
Xuân về, Tết đến năm nay, chúng tôi đến thăm, chúc Tết một người rất đặc biệt. Đặc biệt là vì ông được người dân Thành phố Hồ Chí Minh gọi là 'người của trăm năm' khi xuân này tròn 105 tuổi. Đó là nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư. Đường vào nhà ông ngày xuân đẹp hơn bởi những căn nhà trong hẻm thuộc quận Bình Thạnh đều treo cờ Tổ quốc, trưng những chậu hoa cúc vàng rực đón Tết.
Trong căn nhà ông Nguyễn Đình Tư như được lấp đầy đủ loại sách, trong đó có hàng chục cuốn sách mà ông dành cả cuộc đời để nghiên cứu, viết, sưu tập về lịch sử, văn hóa Nam Bộ, Sài Gòn - Gia Định xưa và TP Hồ Chí Minh 50 năm qua. Ở độ tuổi 105, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư vẫn toát lên dáng vẻ nhanh nhẹn, trí tuệ minh mẫn, sự nồng nhiệt, dí dỏm đến kỳ lạ.
Nơi thành phố này, ông như vừa là nhân chứng, vừa là pho sử sống lưu giữ dòng chảy lịch sử với bao thăng trầm, hào hùng. Ông chia sẻ, cuộc đời ông sinh ra ở huyện Thanh Chương, Nghệ An, rong ruổi muôn nẻo đất nước, rồi ổn định cuộc sống ở miền Nam, nhưng phần lớn đã gắn bó và dành trọng tâm huyết cho Sài Gòn-Gia Định xưa và TP Hồ Chí Minh hôm nay.
Trong câu chuyện của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư, mùa xuân đầu tiên gắn với Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh rộn rã hân hoan mừng chiến thắng, Thành phố rợp những lá cờ quân giải phóng và hình ảnh anh Bộ đội Cụ Hồ thân thiện trên mọi nẻo đường thành phố. Từ ấy, mỗi mùa xuân về, Tết đến, Thành phố lại càng thêm rực rỡ cờ hoa trong niềm vui hòa bình, thống nhất và đổi mới, đậm văn hóa Tết đoàn viên, cổ truyền dân tộc. Phố xá, đô thị mới ngày càng mở rộng, thành phố hiện đại và phát triển, vươn mình gắn với hình ảnh cờ Tổ quốc tung bay và hoa rạng rỡ khắp phố phường, khu phố, hẻm nhỏ.
50 năm qua đi cùng với 50 mùa xuân đến. Mùa xuân này, không chỉ nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư mà người dân thành phố, du khách đều cảm nhận Thành phố mang tên Bác đã khoác lên mình một vóc dáng đô thị vạm vỡ, vươn mình mạnh mẽ, cờ Tổ quốc khắp nơi và hoa đa sắc nở rạng ngời, khoe khắp chốn. Hình ảnh cờ Tổ quốc trên tàu điện Metro số 1, nơi công sở, tòa nhà cao tầng, các tuyến đường lớn nhỏ, trên taxi, trên những công trình trọng điểm đang được các kỹ sư, công nhân thi đua thi công hối hả kịp tiến độ chào mừng thành phố 50 năm được giải phóng.
50 năm qua đi, mỗi mùa xuân đến lại ghi dấu, tô đậm những đổi mới, những động lực, sức vươn mới. Sức vươn ấy mùa xuân này hiện rõ trên những nét xuân ngời, hạnh phúc của mỗi người dân; những công viên, tuyến đường ngợp hoa khoe sắc, cờ Tổ quốc tung bay. Từ Đại thắng mùa xuân lịch sử 1975 và tiếp nối những mùa xuân tới, người dân thành phố với nét văn hóa mở, khoáng đạt, cởi mở, nghĩa tình, hào hiệp đã tiếp thu, phát triển một nền văn hóa đa sắc, phong phú, mang những đặc trưng văn hóa, biểu hiện sống động ở từng khu phố, tuyến đường, quận huyện.
Ở các quận Bình Thạnh, Gò Vấp, nơi nhiều người miền Trung vào an cư, lạc nghiệp bao đời vẫn giữ nếp trưng những giỏ hoa cúc, vạn thọ đầy sân cùng với mai vàng rực rỡ. Hay ở Gò Vấp, Tân Bình, nơi có nhiều người miền Bắc sinh sống, mỗi độ Tết đến, nhiều gia đình bên cạnh những cây mai vàng rực còn có những nhánh hoa đào khoe sắc như để vơi nỗi nhớ quê nhà miền Bắc. Các chợ Căn cứ 26, chợ Hạnh Thông Tây, chợ Tân Sơn... bày bán nhiều loại lương thực, thực phẩm, sản vật được chuyển từ miền Bắc chở vào. Vì nét văn hóa ngày Tết ấy, ở khu vực Công viên Gia Định, đường Hoàng Minh Giám, quận Gò Vấp từ hàng chục năm nay đã hình thành một “chợ đào” mỗi độ Tết đến, hoạt động đến tận chiều 30 Tết.
Ở các quận 5, quận 11, quận 6, quận 8... nơi có nhiều người gốc Hoa, người các tỉnh miền Tây Nam Bộ đến an cư lạc nghiệp lại thích trưng hoa mai, bông cúc các loại ngày tết, mâm ngũ quả được chăm chút đến tỷ mẩn của từng loại hoa quả, lớn nhỏ, số lượng sao cho đẹp mắt, trang trọng và thành kính nhất. Những ngày giáp Tết, những tuyến kênh Tàu Hủ, Lò Gốm và bến Bình Đông tấp nập ghe xuồng ăm ắp hoa xuân, cây trái. Bến Bình Đông ken kín ghe thuyền đậu san sát sặc sỡ, muôn sắc hoa, cây trái. Cảnh mua bán sôi nổi, những nụ cười hồ hởi, vui vẻ trao nhau thân thiện và nhiệt thành.
Nhìn từ hai dòng kênh du khách ai cũng mê mải trước bức tranh văn hóa trên bến, dưới thuyền sống động, độc đáo hiếm đô thị nào trên thế giới có được. Để cho nét văn hóa bao đời nay trở thành dấu ấn đặc sắc, văn hóa ngày Tết diễn ra bảo đảm an ninh trật tự, tạo điều kiện cho người dân đến mua sắm hoa Tết thuận lợi, chính quyền địa phương và ngành du lịch thành phố đã tổ chức ngày hội “Trên bến, dưới thuyền” nơi các bến sông, kênh, trang trí những điểm chụp ảnh, khu gian hàng trưng bày đặc sản trái cây từ miền Đông đến miền Tây Nam Bộ được chở trên những chiếc ghe theo các dòng sông, kênh về thành phố.
Ngày xuân, những con đường ven sông, kênh như được tô đẹp hơn những những cờ hoa tỏa ra muôn hướng. Sức sống của thành phố tên Người rạng rỡ, vươn lên mạnh mẽ nhờ luôn được bồi đắp những yếu tố văn hóa muôn đời của dân tộc. Cảm thức trong mỗi người dân thành phố hay những người từ mọi miền đến tìm cơ hội khởi nghiệp, học tập và làm việc khi xuân về, Tết đến đều cảm thấy thao thức, tự hào, khát vọng được cống hiến, góp sức mình dựng xây thành phố phát triển, để tiếp nối muôn đời những mùa xuân trên thành phố tên Người lộng lẫy những cờ hoa.
Ghi chép ĐẶNG TRUNG KIÊN