5 chính sách mới trong dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi)

Bộ GD&ĐT đã triển khai xây dựng dự thảo Luật GDNN (sửa đổi). Dự kiến có 5 chính sách sẽ được xây dựng và thể chế hóa vào Luật GDNN (sửa đổi).

Cụ thể, chính sách đổi mới hệ thống GDNN nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng mở, linh hoạt, liên thông, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi công dân, đẩy mạnh phân luồng, tăng số lượng học sinh sau THCS, THPT vào GDNN; thực hiện đào tạo nghề, dạy văn hóa, hình thành năng lực nghề nghiệp cho người học tại các cơ sở GDNN; đẩy nhanh lộ trình phổ cập nghề cho thanh niên.

Bộ GD&ĐT đề xuất 5 chính sách mới, đột phá trong dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi. Ảnh minh họa

Các nội dung đổi mới hệ thống GDNN bao gồm: hình thành chương trình trung học nghề trong GDNN, đào tạo tích hợp kiến thức nền tảng của chương trình THPT và năng lực nghề nghiệp; đẩy mạnh hướng nghiệp, phân luồng. Đồng thời, hình thành mạng lưới cơ sở GDNN tinh gọn, hiệu quả, gồm: trường trung học nghề, trường cao đẳng; mở rộng hệ thống cơ sở tham gia hoạt động GDNN. Cùng với đó là bổ sung quy định về quy hoạch phát triển trường cao đẳng là trung tâm quốc gia, trung tâm vùng đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao; hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nâng cao năng lực quản trị của cơ sở GDNN.

Đổi mới chương trình, tổ chức đào tạo và bảo đảm chất lượng GDNN là một trong các chính sách quan trọng trong dự thảo Luật GDNN (sửa đổi). Cụ thể là đổi mới đa dạng hóa chương trình, thời gian, hình thức, phương thức đào tạo và cấp văn bằng, chứng chỉ theo hướng mở, linh hoạt, thực tiễn. Đồng thời, tạo điều kiện để người dân học tập suốt đời, nâng cao, cập nhật và chuyển đổi năng lực nghề nghiệp nhằm thích ứng với sự thay đổi của công nghệ và thị trường lao động. Bên cạnh đó là nâng cao chất lượng các chương trình đào tạo cao đẳng; nhân rộng, chuyển giao những chương trình đào tạo tiên tiến, cập nhật kịp thời các tiêu chuẩn, công nghệ mới trong GDNN, đáp ứng yêu cầu nhân lực có kỹ năng nghề cao, nhất là những ngành, lĩnh vực trọng điểm, mũi nhọn cho phát triển đất nước.

Dự thảo Luật GDNN (sửa đổi) nhấn mạnh tới vai trò xuyên suốt của bảo đảm chất lượng thông qua việc xây dựng hệ thống bảo đảm chất lượng nội bộ (IQA) hiệu quả tại các cơ sở GDNN hướng tới xây dựng văn hóa chất lượng trong mỗi đơn vị thông qua cơ chế giám sát nội bộ, quản lý rủi ro, xây dựng hệ thống pháp lý rõ ràng về cơ chế giám sát và đánh giá chất lượng GDNN thông qua các cơ quan và quy trình bảo đảm chất lượng bên ngoài. Bên cạnh đó, Luật GDNN (sửa đổi) tiếp tục hoàn thiện chuẩn và chuẩn hóa cơ sở vật chất và thiết bị đào tạo; thiết lập cơ sở pháp lý rõ ràng về định danh, phân loại đội ngũ người dạy trong GDNN.

Một chính sách nữa được Bộ GD&ĐT đề xuất trong dự thảo Luật GDNN (sửa đổi) là thu hút hiệu quả DN và đầu tư nước ngoài vào GDNN. Trong đó, sẽ bổ sung vai trò của DN trong GDNN, các chính sách của Nhà nước đối với DN trong việc tham gia các hoạt động GDNN cũng như quyền và trách nhiệm của DN trong hoạt động GDNN.

Cùng với đó là các chính sách về hợp tác quốc tế, đầu tư nước ngoài trong GDNN; thu hút lao động của DN tham gia giảng dạy trình độ GDNN mở rộng và tận dụng những lợi thế về nguồn vốn, đội ngũ giảng dạy đến từ DN gắn đào tạo với sản xuất kinh doanh, dịch vụ.

Đổi mới cơ chế, chính sách tài chính và đầu tư dựa trên chất lượng, hiệu quả, công khai, minh bạch của cơ sở GDNN là chính sách đột phá tiếp theo được Bộ GD&ĐT đề xuất. Theo Bộ GD&ĐT, ngành GDNN đang thực hiện đổi mới mạnh mẽ về cơ chế, chính sách tài chính nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo, nâng cao hiệu quả đầu tư và phát huy tối đa nguồn lực xã hội. Do đó, các chính sách tập trung vào minh bạch trong quản lý tài chính, tăng quyền tự chủ và trách nhiệm giải trình của các cơ sở GDNN. Đồng thời, đảm bảo quyền lợi cho người học thông qua học phí hợp lý, học bổng và hỗ trợ tài chính.

Bộ GD&ĐT đề xuất chính sách đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về GDNN. Đồng thời, tập trung tăng cường tự chủ cho các cơ sở GDNN về tổ chức, nhân sự, tài chính, hoạt động chuyên môn, nâng cao trách nhiệm giải trình trước Nhà nước và xã hội.

Một trong những điểm nhấn quan trọng là đẩy mạnh phân quyền, phát huy vai trò của người đứng đầu, kết hợp cơ chế "tiền kiểm" và "hậu kiểm", đặc biệt với các ngành nghề đặc thù như y, dược. Bên cạnh đó, chính sách này cũng chú trọng đơn giản hóa điều kiện đầu tư, giảm bớt thủ tục hành chính để tạo môi trường thuận lợi cho GDNN phát triển.

Theo Bộ GD&ĐT, với hai nội dung chính là phân cấp mạnh mẽ hơn cho các cơ sở đào tạo và tinh gọn quy định pháp lý sẽ hứa hẹn mang lại hiệu quả quản lý cao hơn, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nghề, đáp ứng nhu cầu nhân lực của xã hội. Với các trọng tâm đổi mới hệ thống, chương trình, tổ chức đào tạo và bảo đảm chất lượng GDNN, gắn kết với DN cũng như phân cấp mạnh mẽ, tăng cường tự chủ, đơn giản hóa thủ tục hành chính, hệ thống GDNN hướng tới mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.

Thủy Trúc