Zhang Yiming: Tỷ phú kín tiếng và giàu nhất Trung Quốc

Sự phổ biến rộng rãi của TikTok không chỉ tạo ra một thế hệ ngôi sao mạng xã hội mới mà còn giúp định hình chân dung người giàu nhất Trung Quốc.

Ông Zhang Yiming. Ảnh: Ruobing Su

Zhang Yiming, kỹ sư phần mềm 41 tuổi - người sáng lập công ty mẹ của TikTok, ByteDance - hiện sở hữu khối tài sản ước tính 57,5 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index. Con số này giúp Zhang vượt qua Pony Ma, nhà sáng lập kiêm CEO Tencent, để trở thành người giàu nhất Trung Quốc. Theo Bloomberg, tài sản của Pony Ma hiện vào khoảng 56,5 tỷ USD.

Dù là một doanh nhân có tầm ảnh hưởng lớn, Zhang lại rất kín tiếng. Thông tin về cuộc sống cá nhân của ông gần như không được công bố rộng rãi.

Sau gần một thập kỷ điều hành ByteDance, Zhang rời vị trí CEO vào năm 2021. Ông từng chia sẻ với nhân viên rằng mình không phải người hướng ngoại, thích dành thời gian một mình để lướt mạng, đọc sách, nghe nhạc và suy ngẫm về những khả năng mới.

"Theo đúng nghĩa, tôi thiếu một số tố chất của một nhà quản lý lý tưởng", Zhang nói vào thời điểm đó, theo Reuters. Ông cho rằng mình có thể đóng góp tốt hơn cho công ty ở một vai trò không liên quan trực tiếp đến việc quản lý con người.

Hành trình sự nghiệp của Zhang Yiming

Zhang sinh năm 1983 tại tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Theo Bloomberg, cha mẹ ông đều là công chức nhà nước. Tên của Zhang được đặt theo một câu tục ngữ Trung Quốc mang ý nghĩa “gây bất ngờ ngay từ lần thử đầu tiên”, theo South China Morning Post.

Zhang tốt nghiệp Đại học Nam Khai năm 2005. Ban đầu ông theo học ngành vi điện tử nhưng sau đó chuyển sang kỹ thuật phần mềm. Ông kết hôn với người bạn gái từ thời đại học.

Công việc đầu tiên của Zhang sau khi ra trường là tại Kuxun, một startup chuyên về đặt vé du lịch trực tuyến. Ban đầu, ông đảm nhận vị trí kỹ sư, nhưng chỉ sau hai năm đã phụ trách một nhóm từ 40 đến 50 người. Theo SCMP, chính giai đoạn này giúp ông rèn luyện những kỹ năng bán hàng quan trọng - yếu tố sau này đóng vai trò lớn trong sự thành công của ByteDance.

Zhang từng chia sẻ với nhân viên ByteDance rằng trải nghiệm tại Kuxun đã dạy ông giá trị của sự cầu toàn và tinh thần trách nhiệm.

"Khi đó, tôi phụ trách mảng công nghệ. Nhưng mỗi khi sản phẩm gặp vấn đề, tôi đều chủ động tham gia thảo luận về phương án cải tiến. Nhiều người nói rằng đó không phải việc của tôi, nhưng tôi tin rằng, nếu bạn có trách nhiệm và mong muốn làm tốt mọi thứ, bạn sẽ tự nhiên làm nhiều hơn và tích lũy được nhiều kinh nghiệm hơn", Zhang nói.

Trước khi thành lập ByteDance, Zhang cũng từng làm việc tại Microsoft, theo SCMP.

ByteDance và TikTok – bước ngoặt đưa Zhang trở thành tỷ phú

Năm 2012, Zhang Yiming thành lập ByteDance, công ty sở hữu nhiều nền tảng mạng xã hội hoạt động tại Trung Quốc. Năm 2019, công ty này ra mắt FlipChat - ứng dụng cạnh tranh với WeChat, và Duoshan, một ứng dụng nhắn tin video.

Sản phẩm đầu tiên của ByteDance là Toutiao, ứng dụng tổng hợp tin tức sử dụng trí tuệ nhân tạo để cá nhân hóa nội dung cho người dùng, thay vì hiển thị thông tin theo dạng tìm kiếm truyền thống như Baidu.

"Chúng tôi phân phối thông tin không dựa vào truy vấn, mà theo gợi ý tin tức", Zhang nói với Bloomberg năm 2017. Ông nhấn mạnh rằng ByteDance không hoạt động như một tờ báo, mà giống một nền tảng tìm kiếm hoặc mạng xã hội.

Tháng 9/2016, ByteDance ra mắt ứng dụng Douyin – phiên bản nội địa của TikTok. Ứng dụng này nhanh chóng bùng nổ, trước khi được giới thiệu ra thị trường quốc tế với tên gọi TikTok. Theo công ty, tính đến tháng 9/2024, TikTok có hơn 170 triệu người dùng tại Mỹ.

Zhang từng tự mình làm các video TikTok và yêu cầu đội ngũ quản lý cấp cao của công ty cũng phải tham gia.

"Ban đầu, tôi chỉ xem video TikTok mà không làm video nào vì đây là nền tảng chủ yếu dành cho giới trẻ", Zhang nói với SCMP. "Nhưng sau đó, chúng tôi đưa ra quy định rằng tất cả lãnh đạo cấp cao phải tự làm video và đạt một số lượng ‘thích’ nhất định. Nếu không đạt, họ phải chống đẩy. Với tôi, đó là một bước tiến lớn".

Tạp chí Time từng mô tả phong cách lãnh đạo của Zhang là "điềm đạm nhưng cuốn hút, logic nhưng đầy đam mê, trẻ trung nhưng chín chắn".

Rời bỏ vị trí CEO và tham vọng toàn cầu

Zhang từ chức CEO ByteDance vào năm 2021, nhấn mạnh rằng ông không phù hợp với vai trò quản lý trực tiếp và có thể đóng góp tốt hơn ở vị trí khác.

Dù không còn điều hành trực tiếp, Zhang vẫn kỳ vọng ByteDance sẽ mở rộng mạnh mẽ ra thế giới. "Chúng ta phải nỗ lực hơn nữa, phải theo đuổi sự hoàn hảo", Zhang nói với SCMP. "Cũng như thời đại công nghiệp có sự phân công lao động quốc tế, thời đại thông tin ngày nay cũng vậy. Các doanh nhân Trung Quốc cũng phải nâng cao năng lực của mình khi vươn ra toàn cầu".

Tuy nhiên, TikTok đang đối mặt với nhiều thách thức tại Mỹ. Quốc hội Mỹ đã thông qua đạo luật yêu cầu ByteDance phải thoái vốn khỏi TikTok hoặc ngừng hoạt động tại Mỹ từ ngày 19/1. Tuy nhiên, lệnh cấm này đã bị hoãn lại 75 ngày sau khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp vào ngày 20/1, cho phép TikTok có thời gian đến ngày 5/4 để tìm kiếm chủ sở hữu mới tại Mỹ.

Nhiều nhà đầu tư nổi tiếng như Alexis Ohanian – đồng sáng lập Reddit, hay Kevin O’Leary – ngôi sao của chương trình "Shark Tank", đã bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại TikTok.

Từ doanh nhân khởi nghiệp đến tỷ phú giàu nhất Trung Quốc

Nhờ sự thành công của TikTok và ByteDance, Zhang Yiming nhanh chóng gia nhập hàng ngũ tỷ phú. Forbes lần đầu ghi nhận ông là tỷ phú vào tháng 3/2018 với khối tài sản 4 tỷ USD.

Trên bảng xếp hạng Hurun China Rich List 2024, Zhang đứng đầu danh sách người giàu nhất Trung Quốc với tài sản ước tính 49,3 tỷ USD.

Đến tháng 3/2024, Bloomberg Billionaires Index xác nhận Zhang là người giàu nhất Trung Quốc với tổng tài sản 57,5 tỷ USD.

Việt Hà (Theo Business Insider)