YouTuber Thạch Trang đưa ra 'cập nhật cuối cùng' về ồn ào đạo nhái
Sau khi làm việc với các tác giả, Thạch Trang đưa ra phương án thu hồi loạt sản phẩm bị cho là sao chép và hoàn tiền cho người hâm mộ.
Tối 27/6, YouTuber Thạch Trang tiếp tục gây chú ý khi đăng tải bài viết giải quyết nghi vấn đạo nhái tranh của một số tác giả nước ngoài. Cô cho biết đây là “cập nhật cuối cùng” liên quan đến vụ việc.
Về nghi vấn sao chép tranh của họa sĩ Nhật Bản Rei Kurahashi trong các ấn phẩm lưu niệm tại sự kiện Meet & Greet (gặp gỡ người hâm mộ) hồi tháng 5, Thạch Trang công khai quá trình liên hệ xin lỗi, thực hiện khắc phục theo yêu cầu của tác giả, bao gồm gỡ toàn bộ hình ảnh trên các nền tảng và thu hồi ấn phẩm. Cô cho biết phía tác giả đã xác nhận khép lại vụ việc.

Thạch Trang thể hiện mong muốn khép lại tranh cãi xung quanh vấn đề đạo nhái trong thời gian qua. Ảnh: IGNV.
Liên quan đến nghi vấn vi phạm tác quyền của 2 tác giả nước ngoài ở sản phẩm áo và túi được bán ra trước đó, nữ YouTuber cũng cập nhật thông tin cụ thể, thực hiện thu hồi và hoàn tiền cho người hâm mộ.
Ở trường hợp của họa sĩ Henriette Willebeek le Mair, Thạch Trang cho hay họa sĩ đã mất, nên cô phối hợp với Stainer & Bell Ltd và ANBI’s, các hãng xuất bản có khả năng nắm quyền đại diện pháp lý, để xác minh rõ nguồn gốc bản quyền, từ đó tiến hành khắc phục cụ thể.
“Dù chưa hoàn tất thủ tục pháp lý, mình cũng không muốn chờ đợi để hành động. Vì thế, mình quyết định gỡ bỏ, dừng bán, tiến hành thu hồi và hoàn trả 100% chi phí cho toàn bộ sản phẩm liên quan tới hình ảnh trên”, cô viết trên trang cá nhân.
Về việc sử dụng phong cách vẽ của họa sĩ Yoshitomo Nara với sản phẩm túi tote, Thạch Trang cho biết đến vẫn chưa nhận được phản hồi từ phía tác giả. Tuy nhiên, nữ YouTuber sinh năm 1998 vẫn tiến hành thu hồi sản phẩm và hoàn tiền cho người mua.
Sản phẩm tiếp theo được Thạch Trang chủ động thu hồi và hoàn tiền là những cuốn lịch bán ra từ năm 2023. Cô cho biết đã liên hệ với tác giả và đi đến thống nhất ghi tên Becky đối với những thiết kế lấy cảm hứng từ Bekysfairy.
Theo luật sư Lý Trần Linh, luật sư Sở hữu trí tuệ, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, nếu so sánh trực quan, có thể thấy các thiết kế của Thạch Trang không giống 100% tác phẩm gốc. Do đó, việc sử dụng các từ ngữ mang tính khẳng định mạnh như “sao chép” hay “đạo nhái” ở thời điểm này có thể chưa thực sự phù hợp về mặt pháp lý.
Theo định nghĩa tại Khoản 10, Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ, “sao chép là việc tạo ra bản sao của toàn bộ hoặc một phần tác phẩm [...] bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào”.
Cũng theo luật sư này, đội ngũ thiết kế của Thạch Trang thực hiện tác phẩm phái sinh. Khoản 8, Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ định nghĩa “tác phẩm phái sinh là tác phẩm được sáng tạo trên cơ sở một hoặc nhiều tác phẩm đã có thông qua việc [...] phóng tác, biên soạn, chú giải, tuyển chọn, cải biên, chuyển thể [...]”.
Trong trường hợp này, hình thức có thể là phóng tác, tức phỏng theo tác phẩm gốc để tạo ra một tác phẩm mới nhưng có sự thay đổi, sáng tạo nhất định.
Tuy nhiên, luật sư cũng nhấn mạnh rằng việc làm tác phẩm phái sinh để sử dụng cho mục đích thương mại vẫn phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao cho tác giả của tác phẩm gốc, trừ khi tác phẩm gốc đã hết thời hạn bảo hộ.
Theo luật sư Nguyễn Thanh Hà, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, liên quan tới tác phẩm sáng tạo, ranh giới rất mong manh và dễ gây nhầm lẫn. Về thiết kế trên túi tote được cho là có nét tương đồng với phong cách đặc trưng của họa sĩ đương đại nổi tiếng Yoshitomo Nara, luật sự đánh giá sơ bộ rằng tỷ lệ tương đồng chưa thực sự rõ ràng và đủ lớn để đưa ra kết luận vội vàng.