Yếu tố quyết định sự phục hồi kinh tế Thái Lan

Ông Donald Trump phát biểu trong cuộc vận động tranh cử cuối cùng tại Grand Rapids, bang Michigan. Ảnh: The Detroit News/TTXVN

Ông Trump đã tiến hành chiến dịch tranh cử của mình theo chủ đề "Nước Mỹ trên hết", cam kết đánh thuế từ 10-20% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu và 60% trở lên đối với các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất. Ông lập luận rằng mức thuế nhập khẩu cao sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại, thâm hụt ngân sách khổng lồ của Mỹ và thúc đẩy đầu tư vào nước này.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Pichai Naripthaphan lạc quan cho rằng nước này sẽ không bị ảnh hưởng. Ông Pichai đánh giá: “Thái Lan phải định vị tốt để giữ thái độ trung lập, hành động như 'Thụy Sỹ của ASEAN', thu hút mọi người đầu tư và giao thương”.

Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế và phân tích lo ngại rằng thuế quan cao sẽ gây tổn hại cho cả kinh tế Mỹ và các nền kinh tế khác. Chủ tịch Hội đồng Phát triển Kinh tế và Xã hội Thái Lan, ông Supavud Saicheua, nhấn mạnh:“Nếu ông Trump giữ lời hứa áp thuế,

Thái Lan sẽ khó đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 3% vào năm tới”. Chuyên gia này đồng thời cảnh báo thêm rằng “do thặng dư thương mại lớn với Mỹ vào năm ngoái, Thái Lan có thể là một trong 20 quốc gia vào tầm ngắm của Chính phủ Mỹ dưới thời ông Trump”.

* Lịch sử lâu đời về quan hệ thương mại và đầu tư

Hiệp ước Hữu nghị và Quan hệ Kinh tế Mỹ-Thái Lan năm 1833, được gọi tắt là Hiệp ước Hữu nghị, là nền tảng của quan hệ kinh tế và mang lại cho những nhà đầu tư Mỹ nhiều lợi thế so với các nhà đầu tư khác đến từ những quốc gia không có hiệp định thương mại tương tự với Thái Lan.

Ví dụ, các công ty Mỹ có thể sở hữu 100% vốn và được hưởng "quy chế đãi ngộ quốc gia". Nhưng tất cả các doanh nghiệp đều phải tuân thủ Luật Doanh nghiệp nước ngoài năm 1972, luật này vẫn bảo vệ các doanh nghiệp địa phương trong lĩnh vực dịch vụ.

Các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả người Mỹ, từ lâu đã kêu gọi Thái Lan tự do hóa các dịch vụ như ngân hàng, viễn thông, bảo hiểm và dịch vụ chuyên nghiệp.

Nhà khoa học chính trị tại Đại học Thammasat bà Pongkwan Sawasdipakdi dự báo: “Dưới thời ông Trump, quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Thái Lan sẽ không dựa trên tình bạn, mà sẽ mang tính giao dịch — đáp ứng lợi ích của Mỹ”. Tuy nhiên, bà Pongkwan lưu ý thêm rằng Thái Lan có thể đủ khả năng để thực hiện thỏa thuận kinh doanh với các quốc gia khác.

Hàng hóa được xếp tại cảng ở Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP/TTXVN

* Cuộc chiến thương mại leo thang

Nếu cuộc chiến thương mại leo thang vào năm tới, Thái Lan sẽ khó thúc đẩy nền kinh tế và đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu khoảng 3-4%, tăng so với mức ước đạt 2-2,8% trong năm nay. Xuất khẩu của Thái Lan sang Mỹ có giá trị khoảng 48 tỷ USD mỗi năm, chiếm gần 10% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Do đó, theo ông Supavud, bất kỳ rào cản thương mại nào do Mỹ dựng lên đều sẽ tác động đáng kể đến xuất khẩu của nước này. Giải pháp cho vấn đề này là tìm kiếm các thị trường khác, nhưng đó không phải là điều dễ làm.

Ông Supavud cảnh báo: “Nếu các quốc gia khác phải đối mặt với mức thuế quan cao của Mỹ, nền kinh tế của họ cũng sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực, kéo theo sức mua thấp hơn kể cả đối với hàng hóa của Thái Lan”.

Một số mặt hàng, chẳng hạn như thực phẩm, có thể được miễn thuế quan cao, vì Chính phủ Mỹ có thể không muốn giá hàng tiêu dùng tăng cao. Ông Supavud gợi ý rằng khi ông Trump tập trung vào việc tạo ra các rào cản thuế quan đối với hàng hóa, Thái Lan có thể cần xuất khẩu nhiều dịch vụ hơn, chẳng hạn như du lịch và dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

* Thay đổi trong mô hình thương mại

Một kịch bản khác là Trung Quốc sẽ bán phá giá hàng hóa ở các thị trường khác, bao gồm cả Thái Lan, như họ đã làm gần đây, nếu Mỹ áp dụng mức thuế trừng phạt cao đối với các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất. Việc các thị trường tràn ngập sản phẩm Trung Quốc với giá rẻ sẽ gây tổn hại cho cả ngành công nghiệp của Thái Lan và thị trường việc làm.

Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Pichai cho biết chính phủ nước này đã thành lập một bộ phận chuyên trách để giám sát vấn đề này. Ông Pichai nhấn mạnh: "Trong ba tháng qua, chính phủ đã thực hiện thành công các biện pháp giúp giảm 35% các sản phẩm nhập khẩu chất lượng thấp và giá rẻ".

Huy Tiến (P/v TTXVN tại Bangkok)