Yếu tố chủ chốt giúp Ukraine trụ vững trong cuộc đấu với Nga

Binh lính Ukraine huấn luyện chiến đấu trước khi ra mặt trận. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Việc Mỹ bất ngờ tạm ngừng viện trợ an ninh cho Ukraine vào đầu tháng 3 đã làm dấy lên lo ngại về khả năng tự vệ của nước này bị suy yếu. Nếu vấn đề kéo dài, cuộc chiến chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tuy nhiên, theo phân tích của trang Foreign Affairs, ngay cả khi Washington cắt hoàn toàn viện trợ, Ukraine vẫn không đánh mất những thành tựu đã đạt được trong 3 năm qua. Với nguồn dự trữ hiện có và năng lực sản xuất nội địa, Ukraine có thể tự duy trì sức mạnh tự vệ trong nhiều tháng.

Hiện nay, dù cho viện trợ của Mỹ đã được khôi phục – ít nhất là tạm thời – điều này không có nghĩa Ukraine sẽ sụp đổ nếu Washington tiếp tục có thêm những lần trì hoãn viện trợ, hoặc ngừng hoàn toàn hỗ trợ trong tương lai.

Trên thực tế, việc Mỹ tạm dừng viện trợ đã mang tới một lời cảnh báo mạnh mẽ: Yếu tố then chốt quyết định Ukraine có thể tiếp tục tự vệ hiệu quả trong những tháng tới là mức độ sẵn sàng của các cường quốc châu Âu trong việc lấp đầy khoảng trống do Mỹ để lại.

Theo Foreign Affairs, không một quốc gia nào ở châu Âu có đủ tiềm lực tài chính và công nghiệp để thay thế hoàn toàn Mỹ. Tuy nhiên, khi kết hợp lại, họ có thể tạo ra sự hỗ trợ đáng kể cho Ukraine.

Bất kể Washington có tiếp tục viện trợ hay không, các nước châu Âu vẫn cần tăng cường tài trợ, mua sắm và sản xuất những trang thiết bị quan trọng nhất mà Ukraine đang cần: đạn dược và các hệ thống đánh chặn phòng không.

Nhiều quốc gia như Đan Mạch, Đức, Na Uy, Anh đã chủ động tăng cường hỗ trợ. Trong ba năm qua, châu Âu đã cung cấp cho Ukraine nhiều năng lực chiến đấu mạnh, gồm vũ khí tấn công trên biển, xe tăng chủ lực, hệ thống phòng không tầm ngắn và trung, công nghệ an ninh mạng và linh kiện công nghiệp. Cùng với đó, ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine cũng đã mở rộng đáng kể, đặc biệt trong sản xuất máy bay không người lái (UAV) và đạn dược, hiện đáp ứng ít nhất 40% nhu cầu tác chiến hàng ngày của nước này.

Ukraine đã chứng minh khả năng chiến đấu phi đối xứng một cách hiệu quả, tận dụng các điểm yếu của Nga. Việc sử dụng UAV để tìm kiếm và tiêu diệt các đơn vị cũng như khí tài của Nga đã mang lại những lợi thế rõ rệt.

Hơn nữa, khi chiến thuật của Nga thay đổi, Ukraine đã nhanh chóng thích nghi, phát triển các dòng UAV mạnh mẽ hơn chỉ trong vài tháng, thậm chí vài tuần, khiến Nga không kịp điều chỉnh chiến lược.

Foreign Affairs đánh giá, dù có hay không có sự hỗ trợ đầy đủ từ Mỹ, nếu châu Âu duy trì mức độ viện trợ như hiện tại hoặc tăng cường hơn nữa, Ukraine vẫn có thể duy trì ưu thế chiến thuật trước Nga. Điều này không chỉ giúp Ukraine tiếp tục kháng cự mà còn khiến kế hoạch kéo dài chiến tranh của Nga thất bại.

Cuộc chiến tại Ukraine vẫn chưa có hồi kết, nhưng rõ ràng chìa khóa để nước này trụ vững không chỉ nằm ở Mỹ mà còn phụ thuộc vào sức mạnh đoàn kết của châu Âu.

Cho tới nay, Liên minh châu Âu (EU) vẫn thể hiện một cam kết mạnh mẽ và ngày càng quyết liệt nhằm hỗ trợ Ukraine cả về quân sự lẫn chính trị, trong bối cảnh xung đột kéo dài và những thay đổi địa chính trị toàn cầu.

Dựa trên các diễn biến gần đây, EU không chỉ duy trì lập trường ủng hộ Ukraine mà còn đẩy mạnh các biện pháp cụ thể để đảm bảo Kiev có thể đối phó với Nga, bất chấp những thách thức từ sự thay đổi chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Vào đầu tháng 3 , Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt của EU tại Brussels đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen nhấn mạnh rằng châu Âu và Ukraine đang ở “thời điểm quyết định”. Bà khẳng định EU phải tăng cường khả năng tự phòng thủ và cung cấp cho Ukraine các phương tiện cần thiết để đạt được “một nền hòa bình công bằng và bền vững”.

Điều này phản ánh nhận thức chung trong EU rằng cuộc xung đột không chỉ là vấn đề khu vực mà còn đe dọa an ninh toàn châu Âu. Các nhà lãnh đạo EU đã thống nhất kêu gọi tăng viện trợ quân sự, dù không phải tất cả 27 quốc gia thành viên đều đồng thuận hoàn toàn, như trường hợp của Hungary.

Một trong những điểm nổi bật là EU đang nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào Mỹ trong việc hỗ trợ Ukraine.

Với việc Tổng thống Trump tái đắc cử và tỏ ý không muốn tiếp tục đảm bảo an ninh cho Ukraine, EU đã phải điều chỉnh chiến lược. Các nước như Pháp, Ba Lan và các quốc gia Bắc Âu đang dẫn đầu trong việc thúc đẩy một lực lượng quân sự châu Âu độc lập hơn, với kế hoạch triển khai khoảng 30.000 quân để bảo vệ các địa điểm chiến lược tại Ukraine, như thành phố, cảng và nhà máy điện hạt nhân, mà không dính líu trực tiếp đến tiền tuyến.

Điều này cho thấy EU sẵn sàng lấp đầy khoảng trống mà Mỹ để lại, dù vẫn còn những bất đồng nội bộ, chẳng hạn như Đức và Italy phản đối việc triển khai quân trực tiếp.

Về mặt chính sách, EU tiếp tục duy trì “bộ ba chiến lược”: hỗ trợ Ukraine, gây áp lực lên Nga qua các lệnh trừng phạt, và giảm thiểu tác động toàn cầu của xung đột. Tính đến nay, EU đã áp đặt các gói trừng phạt chưa từng có tiền lệ nhằm vào Nga, đồng thời cắt giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch từ Moskva.

Gói viện trợ quân sự lớn nhất từ trước đến nay, với giá trị ước tính lên tới hàng trăm tỷ euro, cũng đang được thảo luận và có thể được công bố trong thời gian tới.

Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock đã gọi đây là “một gói viện trợ lớn chưa từng thấy”, nhấn mạnh quyết tâm của EU trong việc đảm bảo Ukraine không bị bỏ rơi.

Tuy nhiên, EU cũng đối mặt với thách thức nội bộ và quốc tế. Sự chia rẽ giữa các nước thành viên, như Hungary và một phần Đức, cùng với áp lực từ Nga và sự thay đổi lập trường của Mỹ, đặt EU vào tình thế phải cân bằng giữa đoàn kết nội khối và hành động quyết liệt. Dù vậy, quan điểm chung của EU vẫn là không để Nga thắng, vì điều này sẽ gây ảnh hưởng tới an ninh toàn cầu./.

(Vietnam+)