Ý nghĩa thiết kế nhà 'tai chảo' ở các làng cổ Trung Quốc

Ở vùng Quảng Đông, Trung Quốc có những ngôi nhà kiến trúc rất đặc biệt, phần đầu hồi "lồi ra" như hình cái tai chảo, tai nồi, bởi vậy chúng được gọi là nhà tai chảo. Những ngôi nhà này thường được xây bằng gạch xanh, cột đá và mái đá, trang trí bằng họa tiết hoa văn tinh xảo trên bức tường ngoài.

Kiến trúc nhà hình tai chảo không chỉ đẹp mắt mà còn có nhiều tính năng vượt trội như chống cháy và thông thoáng. Trong trường hợp hỏa hoạn, những bức tường cao đầu hồi sẽ ngăn chặn sự lan truyền của ngọn lửa.

Dân gian còn truyền tụng rằng nhà hình tai chảo chứa đựng ý nghĩa phú quý, giàu sang và ấm no. Từ phía trước, có thể thấy hai bên tường nhô cao giống hình tai chảo, và nhìn từ bên cạnh thì chúng giống như chữ đột "凸" (lồi lên).

Bên trong nhà hình tai chảo là một cấu trúc điển hình của nhà ở Quảng Đông với "ba gian, hai hành lang". "Ba gian" được hiểu là ba căn phòng xếp hàng, với phòng giữa là phòng khách và hai bên là phòng ngủ.

Trước ba phòng này là sân trong, và hai bên sân là hành lang. Hai hành lang thường được dùng làm bếp hoặc phòng giữ cửa. Bố cục này với sự xen kẽ của hành lang và hiên nhà tạo nên một không gian vừa hữu hình vừa vô hình, tạo ra một 'van thông hơi' hữu ích.

Người Quảng Đông thích sử dụng các tác phẩm điêu khắc và phù điêu để trang trí các công trình kiến trúc. So với các công trình kiến trúc của các dân tộc khác, họ thích đặt nhiều tác phẩm điêu khắc về người và động vật bằng gỗ và đá để trang trí, nhằm đạt được hiệu quả “tôn vinh” tổ tiên”.

Khi bước vào một ngôi nhà hình tai chảo lớn, bạn sẽ thấy những tảng đá xếp chồng lên nhau tạo thành một khu vườn giả, bên cạnh là hồ nước có thể có vài con cá Koi bơi lội. Dưới mái hiên của phòng Đông và phòng Tây, những chậu cảnh được đặt một cách tự nhiên, tạo thành từng nhóm nhỏ.

Nếu ngước mắt lên trên, bạn sẽ thấy góc nhà trong sân và bầu trời trong xanh giao nhau, tạo thành một sân trong hẹp và cao. Nấm mốc và mạng nhện diễn ra một cuộc chiến im lặng, phủ kín cả dầm nhà nhưng lại làm cho ánh sáng bên ngoài trở nên sáng rõ hơn.

Với những kiến trúc cổ, ngôi nhà hình tai chảo không chỉ là sự kế thừa truyền thống mà còn gửi gắm bao ước, điềm lành, hạnh phúc cùng sự đỗ đạt của con cháu.

Tường nhà hình mũ quan được gọi là “tường cá”, đầu hồi đặc trưng này tượng trưng cho hai tai của chiếc mũ của quan chức, được mở rộng với nghĩa là "tốt nhất"

Ban đầu nó chỉ được sử dụng bởi những người có địa vị, nhưng sau đó được sử dụng rộng rãi trong các tòa nhà dân cư ở Châu thổ sông Châu Giang.

Với những kiến trúc cổ, ngôi nhà hình tai chảo không chỉ là sự kế thừa truyền thống mà còn gửi gắm bao ước, điềm lành, hạnh phúc cùng sự đỗ đạt của con cháu.

Tuệ Minh (T/H)