Y học hạt nhân đóng vai trò then chốt trong chẩn đoán và điều trị ung thư

Tại hội nghị Cập nhật điều trị ung thư và y học hạt nhân diễn ra ngày 15 – 16.8 tại Bệnh viện Bạch Mai, quy tụ các chuyên gia, nhà khoa học đến từ Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K, Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện TƯQĐ 108, Bệnh viện Chợ Rẫy,…và các chuyên gia đến từ các nước có nên y học tiên tiến như Đài Loan (TQ), Nhật Bản.

PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai phát biểu

Tại hội nghị, các chuyên gia, các nhà khoa học đã giới thiệu những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực này như các xu hướng điều trị liệu pháp nhắm đích, miễn dịch kết hợp y học hạt nhân, liệu pháp chăm sóc giảm nhẹ nhằm tối ưu hóa điều trị nhiều loại bệnh lý ung thư ; vai trò vượt trội của các kỹ thuật PET/CT, SPECT/CT, SPECT và các chất đánh dấu phóng xạ trong chẩn đoán sớm và theo dõi điều trị các bệnh lý ung thư; trao đổi chuyên sâu về các phương pháp xạ trị tiên tiến và phối hợp đa mô thức điều trị.

PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ung thư vẫn đang là gánh nặng sức khỏe hàng đầu trên toàn cầu và tại Việt Nam. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm có gần 20 triệu ca mắc mới ung thư trên thế giới, và tại Việt Nam con số này vượt ngưỡng 180.000 ca mỗi năm - một con số đáng báo động, đòi hỏi hệ thống y tế không ngừng nâng cao năng lực chẩn đoán, điều trị và chăm sóc.

Trong bối cảnh trên, y học hạt nhân - một ngành khoa học tích hợp giữa vật lý hạt nhân, sinh học phân tử và y học lâm sàng - đang trở thành một trong những trụ cột quan trọng trong y học chính xác, từ chẩn đoán sớm, phân tầng nguy cơ đến cá thể hóa điều trị cho từng người bệnh.

Đặc biệt, các kỹ thuật như PET/CT, SPECT/CT, SPECT, các liệu pháp điều trị phóng xạ nhắm trúng đích như I-131, Lu-177, Y-90, hay liệu pháp Theranostics đang mở ra một kỷ nguyên mới đây hứa hẹn cho người bệnh ung thư.

Theo PGS Đào Xuân Cơ, sự tiến bộ của các phương thức chẩn đoán hiện đại, tiên tiến như giải trình tự thế hệ mới (NGS) phân tích, chẩn đoán bệnh ở mức độ gen, sinh học phân tử kết hợp với các phương pháp điều trị như các thuốc điều trị đích, liệu pháp miễn dịch… đã kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

GS.TS Mai Trọng Khoa, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ về những tiến bộ của y học hạt nhân trong điều trị ung thư

Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai với kinh nghiệm 55 năm tiên phong ứng dụng các kỹ thuật hiện đại về cả y học hạt nhân, sinh học phân tử và giải trình tự gen, các liệu pháp mới ứng dụng trong điều trị bệnh ung thư.

Chia sẻ bên lề hội thảo, PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu cho biết, hiện nay ứng dụng y học hạt nhân trong chẩn đoán cũng như điều trị bệnh lý ung thư ngày càng được quan tâm và nghiên cứu và phổ biến rộng rãi hơn.

Đây là chuyên ngành không chỉ phục vụ ngành ung thư mà cho cả chuyên ngành nội tiết, tim mạch, thần kinh và một số chuyên ngành khác như ứng dụng chẩn đoán và điều trị sa sút trí tuệ, mang lại giá trị lớn trong y khoa hiện đại.

Đối với chuyên ngành ung thư, y học hạt nhân giúp chẩn đoán, đánh giá chính xác các giai đoạn bệnh, tình trạng đáp ứng sau một quá trình điều trị; phát hiện các tổn thương tái phát và di căn sau điều trị; trong một số trường hợp sẽ hỗ trợ ở trong chẩn đoán sớm.

“Ung thư tuyến giáp cũng là thể biến hóa nếu được phát hiện sớm thì người bệnh hoàn toàn được điều trị khỏi 100%. Còn đối với ung thư tuyến giáp biến hóa phải phẫu thuật được điều trị i-ốt 131 hoặc điều trị hoóc môn tùy vào từng .

Dù người bệnh đã bị tổn thương di căn xa rồi, như di căn xương, phổi thì tỉ lệ thành công trên 90 % với người bệnh sống 5 năm. Đặc biệt chi phí điều trị đều được BHYT chi trả”, PGS.TS Phạm Cẩm Phương nói.

Theo các chuyên gia, mỗi năm Việt Nam có khoảng 122.000 ca tử vong mỗi năm vì bệnh ung thư. Ung thư phổi, gan, vú, dạ dày và đại trực tràng vẫn là những loại phổ biến và có tỉ lệ tử vong cao. Trước tình hình đó, việc áp dụng các kỹ thuật hiện đại nhằm chẩn đoán sớm, điều trị trúng đích và theo dõi hiệu quả là xu thế tất yếu.

Y học hạt nhân đóng vai trò then chốt trong chẩn đoán sớm và theo dõi đáp ứng điều trị ung thư thông qua các kỹ thuật ghi hình chức năng như PET/CT và SPECT/CT, SPECT.

Trong điều trị, các liệu pháp phóng xạ nhắm trúng đích như I-131, Lu-177, hay Theranostic – là phương pháp sử dụng cùng một phân tử cho cả ghi hình và điều trị, theranostic cho phép xác định chính xác vị trí tổn thương và đánh giá đáp ứng điều trị theo thời gian thực, góp phần tiêu diệt tế bào ung thư mà ít ảnh hưởng đến mô lành.

Nhờ đó mà Y học hạt nhân hỗ trợ cá thể hóa điều trị, lựa chọn phác đồ phù hợp với từng người bệnh dựa trên đặc điểm sinh học của từng khối u. Có thể nói đây là lĩnh vực tiên phong trong y học chính xác, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân ung thư.

Q.HOA