Ý Đảng hòa quyện lòng dân, đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới:Bài 7: Dấu ấn công tác đối ngoại

Việc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc góp phần nâng cao uy tín, vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Ảnh: Anh Tuấn

Góp phần hoàn thành sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc

Ngay từ khi thành lập, Đảng ta đã xác định ngoại giao là một mặt trận quan trọng, góp phần bảo đảm thành công của cách mạng. Sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (ngày 2-9-1945), chúng ta phải đối mặt với “giặc đói”, “giặc dốt”, “giặc ngoại xâm”. Chính trong thời điểm muôn vàn khó khăn đó, Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã sử dụng ngoại giao như một vũ khí sắc bén để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ chính quyền nhân dân, phục vụ kháng chiến và kiến quốc. Dưới sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngoại giao Việt Nam đã vận dụng nhuần nhuyễn phương châm: “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”, từ đó kịp thời đề ra quyết sách “hòa để tiến” với Pháp.

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954), dưới sự lãnh đạo của Đảng, hoạt động ngoại giao đã góp phần tích cực phá vây, thiết lập quan hệ và liên minh với các nước xã hội chủ nghĩa, nêu cao thiện chí, chính nghĩa và nỗ lực “vãn hồi” hòa bình của ta; tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của dư luận thế giới, hình thành liên minh chiến đấu với Lào - Campuchia và góp phần tranh thủ một khối lượng lớn trợ giúp về vũ khí, khí tài, vật chất cho cuộc kháng chiến. Hiệp định Giơnevơ được ký kết năm 1954 thể hiện sự phối hợp chặt chẽ quân sự với ngoại giao, giữa thắng lợi quân sự trên chiến trường (đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ) với đấu tranh trên bàn đàm phán, đồng thời khẳng định tính tất thắng trong cuộc đấu tranh chính nghĩa của dân tộc Việt Nam.

Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước (1954-1975), sau những thắng lợi quan trọng về quân sự, tháng 4-1969, Bộ Chính trị ra Nghị quyết, khẳng định: “Ngoại giao trở thành một mặt trận quan trọng, có ý nghĩa chiến lược”. Thực hiện đường lối của Đảng trong tình hình mới, hoạt động ngoại giao đã chủ động thúc đẩy đấu tranh trên bàn thương lượng với Mỹ, dẫn tới cuộc đàm phán lịch sử từ năm 1968 đến năm 1973, đưa đến việc ký kết Hiệp định Paris vào ngày 27-1-1973, buộc Mỹ rút khỏi miền Nam, mở ra cục diện mới về chính trị và trên chiến trường, để quân dân ta làm nên thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử (30-4-1975), giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Hoàn thiện đường lối đối ngoại độc lập, hợp tác và phát triển

Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam từng bước hình thành và hoàn thiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển. Nghị quyết số 13/NQ-TƯ của Bộ Chính trị, khóa VI, ngày 20-5-1988 về nhiệm vụ và chính sách đối ngoại trong tình hình mới khẳng định: “Lợi ích cao nhất của Đảng và nhân dân ta là phải củng cố và giữ vững hòa bình để tập trung sức xây dựng và phát triển kinh tế”. Đến Đại hội lần thứ XII của Đảng (năm 2016), Đảng nhấn mạnh: “Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới”.

Đại hội lần thứ XIII của Đảng (năm 2021) đã đề ra các nhiệm vụ cho công tác đối ngoại là: “Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước; nâng cao vị thế và uy tín của đất nước; đồng thời đóng góp vào phong trào đấu tranh chung của các lực lượng tiến bộ trên thế giới”. Đại hội xác định: “Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, linh hoạt, hiệu quả; xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân”.

Trong gần 40 năm đổi mới, Đảng ta đã kế thừa và phát huy bản sắc, cội nguồn và truyền thống dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa thế giới và tư tưởng tiến bộ của thời đại, phát triển trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, hình thành nên một trường phái đối ngoại, ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo, mang đậm bản sắc “Cây tre Việt Nam”. Đó là vừa kiên định về nguyên tắc, vừa uyển chuyển về sách lược; mềm mại, khôn khéo nhưng cũng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức, vì độc lập, tự do của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân; đoàn kết, nhân ái nhưng luôn luôn kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc.

Kết quả là, từ một nước bị bao vây, cấm vận, đến nay, nước ta đã mở rộng, làm sâu sắc thêm quan hệ ngoại giao với 193 nước, trong đó có 3 nước quan hệ đặc biệt, 6 nước đối tác chiến lược toàn diện, 12 nước đối tác chiến lược và 12 nước đối tác toàn diện. Đặc biệt là, nước ta hiện đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hoặc đối tác chiến lược với tất cả 5 nước Ủy viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc; mở rộng quan hệ kinh tế - thương mại với 230 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Việt Nam đã và đang thể hiện tốt vai trò là bạn, là đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế; có nhiều sáng kiến, đề xuất và chủ động, tích cực tham gia có hiệu quả vào các hoạt động của ASEAN, Liên hợp quốc và nhiều tổ chức quốc tế khác. Các hoạt động đối ngoại diễn ra hết sức sôi động, liên tục với nhiều kết quả, thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử. Lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước ta đã đi thăm chính thức nhiều nước, tham dự nhiều diễn đàn quốc tế lớn, đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần khẳng định: Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Trong năm 2024, các hoạt động đối ngoại, nhất là đối ngoại cấp cao diễn ra sôi động, rộng khắp các châu lục và tại nhiều diễn đàn, cơ chế đa phương quan trọng. Lãnh đạo chủ chốt của nước ta đã tiến hành tổng cộng 59 hoạt động đối ngoại, trong đó có 21 chuyến thăm tới các nước và tham dự các hội nghị đa phương; đón 25 đoàn lãnh đạo các nước thăm Việt Nam; đồng thời, đẩy mạnh triển khai các thỏa thuận, cam kết quốc tế, cụ thể hóa các khuôn khổ quan hệ được nâng cấp, ký kết mới hơn 170 thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực, nhất là các lĩnh vực ta có nhu cầu và lợi ích. Đặc biệt, trên bình diện đa phương, Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò, vị thế, uy tín và có nhiều đóng góp tích cực cho cộng đồng quốc tế.

Trên các diễn đàn quốc tế như ASEAN, AIPA, Liên hợp quốc, APEC, Tiểu vùng Mekong, G20, G7, BRICS, Phong trào Không liên kết, Pháp ngữ, OECD, Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò là bên đóng góp tích cực, có trách nhiệm vào những ý tưởng, sáng kiến được nhiều nước đón nhận và hưởng ứng.

Cùng với những hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân (của các tổ chức, đoàn thể nhân dân, các địa phương) diễn ra với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Các tổ chức hữu nghị và các hội nghề nghiệp đã tranh thủ được sự hợp tác ngày càng sâu rộng của các đối tác nước ngoài. Quan hệ đoàn kết giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trên thế giới ngày càng được tăng cường mạnh mẽ, xây dựng hình ảnh tốt đẹp với bạn bè quốc tế, đấu tranh dư luận về các vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo..., tranh thủ sự đồng tình và ủng hộ của các tổ chức nhân dân các nước, các tổ chức phi chính phủ và quốc tế đối với công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

Chỉ tính riêng năm 2024, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và tổ chức nhân dân đã tích cực hợp tác quốc tế, tranh thủ nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển, nhất là trong xóa đói, giảm nghèo, khắc phục hậu quả thiên tai, hậu quả chiến tranh, giải quyết các vấn đề xã hội, phát triển nguồn nhân lực. Đồng thời, thông qua hoạt động đối ngoại nhân dân, các tổ chức nhân dân đã tích cực tham gia bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, cung cấp thông tin khách quan, kịp thời đến cộng đồng quốc tế về thành tựu trong bảo vệ và thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam tới bạn bè, nhân dân thế giới và đóng góp cho công tác người Việt Nam ở nước ngoài.

*
* *

Lịch sử 95 năm ra đời, xây dựng phát triển và lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định, đường lối đối ngoại đúng đắn là một trong những nhân tố quan trọng góp phần làm nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của dân tộc Việt Nam. Đường lối đối ngoại đúng đắn đã trực tiếp góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Trong giai đoạn mới, đường lối đối ngoại của Đảng đã khẳng định vị thế, uy tín và vai trò cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, tạo tiền đề vững chắc khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc; khát vọng phát triển đất nước nhanh và bền vững; kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, để Việt Nam cất cánh trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, hướng đến những kỳ tích mới để vươn lên sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ lúc sinh thời hằng mong đợi.

(Còn nữa)

HNM