Xung đột Nga-Ukraine: Kiev phản công táo bạo, Moskva vẫn chiếm ưu thế trên không

Binh sỹ Ukraine điều khiển thiết bị bay không người lái. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Theo tờ Politico ngày 4/6, quân đội Ukraine thông báo đã triển khai một chiến dịch phối hợp sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) nhằm vào nhiều sân bay quân sự của Nga vào ngày 1/6, với đánh giá ban đầu cho rằng hơn 40 máy bay ném bom chiến lược có thể đã bị phá hủy. Dù con số này chưa được xác minh cụ thể và được cho là cao hơn thực tế so với các tổn thất lịch sử của không quân Nga, chiến dịch vẫn được xem là đòn đáp trả đáng kể sau các đợt không kích quy mô lớn của Nga nhằm vào nhiều khu vực đô thị và mục tiêu quân sự tại Ukraine trong tuần trước.

Trong cuộc tấn công quy mô lớn vào ban đêm hồi tuần trước, Nga đã sử dụng 472 UAV - số lượng cao nhất kể từ khi xung đột bắt đầu - cùng với tên lửa tấn công một trung tâm huấn luyện quân sự tại Ukraine. Các chỉ huy quân sự Ukraine cho biết đã dự đoán trước sự gia tăng hoạt động không kích, trong bối cảnh Nga đẩy mạnh chiến lược làm suy yếu hệ thống phòng không của Kiev bằng cách tiêu hao kho tên lửa đánh chặn Patriot.

Trong bối cảnh khả năng viện trợ từ Mỹ còn nhiều hạn chế, các đô thị và hạ tầng quan trọng của Ukraine được đánh giá là ngày càng dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV. Giới quan sát nhận định Nga đang khai thác tình hình này nhằm gia tăng sức ép và làm suy giảm khả năng kháng cự của Ukraine.

Chiến dịch mang tên “Mạng nhện" (Spiderweb) do Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) triển khai được đánh giá là hoạt động tinh vi nhất mà Kiev từng thực hiện. Theo thông tin từ SBU, các UAV đã tấn công đồng thời nhiều căn cứ không quân của Nga, bao gồm một căn cứ gần Nhật Bản và một căn cứ khác nằm trong Vòng Bắc Cực. Để thực hiện chiến dịch, các UAV được giấu kín bên trong các ngôi nhà gỗ di động đặt trên xe tải và vận chuyển vào Nga, sau đó được kích hoạt từ xa để thực hiện các cuộc tấn công.

SBU ước tính tổng thiệt hại có thể lên đến 7 tỷ USD và cho rằng chiến dịch này có thể khiến năng lực tấn công bằng tên lửa hành trình của Nga giảm khoảng một phần ba. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đánh giá đây là chiến dịch “được tổ chức bài bản, có tính độc đáo cao” và cho biết điểm chỉ huy được đặt gần một văn phòng của cơ quan an ninh Nga FSB trong lãnh thổ Nga.

Tuy nhiên, theo nhận định từ giới chuyên gia, lợi thế trên không hiện vẫn thuộc về Nga. Ông Oleh Ivashchenko - người đứng đầu Cơ quan Tình báo Đối ngoại Ukraine - cho biết Moskva đặt mục tiêu sản xuất khoảng 3.000 tên lửa tầm xa trong năm 2025, bao gồm 750 tên lửa đạn đạo Iskander và hơn 560 tên lửa hành trình Kh-101.

Hiện Ukraine được cho là sở hữu khoảng tám tổ hợp tên lửa Patriot, song chỉ khoảng một nửa trong số này hoạt động thường xuyên do phải luân phiên bảo dưỡng. Việc đánh chặn một tên lửa đạn đạo Nga thường cần sử dụng hai tên lửa Patriot, trong khi nguồn cung từ Mỹ vẫn chưa chắc chắn. Tập đoàn Lockheed Martin - nhà sản xuất hệ thống Patriot - dự kiến tăng sản lượng lên khoảng 600 quả mỗi năm, tuy nhiên chưa rõ Ukraine sẽ được tiếp cận được bao nhiêu, kể cả trong trường hợp Mỹ nối lại hỗ trợ.

Trước sự chênh lệch về năng lực tên lửa, giới chỉ huy quân sự Ukraine được cho là đang chuyển hướng tập trung tấn công vào các cơ sở hậu cần và sân bay nơi Nga triển khai máy bay ném bom. Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên gia, việc lặp lại một chiến dịch phức tạp như chiến dịch “Mạng nhện” sẽ cần tới nguồn lực lớn, thời gian chuẩn bị kéo dài và đối mặt với nhiều rủi ro, do đó khó có thể triển khai trong ngắn hạn.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc