Khẩu chiến giữa tỷ phú Elon Musk và Tổng thống Trump làm tan vỡ liên minh then chốt

Vai trò của tỷ phú Musk trong bầu cử 2024

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và tỉ phú Elon Musk tại một sự kiện ở Washington. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Ngày 5/6, ông Musk nói rằng Tổng thống Donald Trump không thể tái đắc cử nếu không có sự giúp đỡ của ông - một tuyên bố không dễ xác minh đúng sai. Tuy nhiên, điều rõ ràng là chiến dịch tranh cử của ông Trump đã dựa vào ông Musk một cách đáng kể.

Năm 2024, ông Trump đã chọn ông Musk - người giàu nhất thế giới - phụ trách hoạt động vận động tranh cử thực địa tại các bang chiến địa then chốt như Pennsylvania. Hơn 290 triệu USD mà vị tỷ phú này rót vào cuộc bầu cử năm 2024 để hậu thuẫn ông Trump và các nghị sĩ đảng Cộng hòa đã biến ông trở thành nhà tài trợ lớn nhất trong các cuộc bầu cử liên bang năm đó.

Cuộc đấu khẩu ngày 5/6 giữa hai tỷ phú đánh dấu sự sụp đổ của một mối quan hệ ứng viên - nhà tài trợ chưa từng có tiền lệ trong lịch sử chính trị Mỹ. Đồng thời, vụ việc cũng khơi lại cuộc tranh luận về việc liệu ông Musk có thực sự đóng vai trò quyết định trong chiến thắng năm 2024 của ông Trump hay không, như ông viết trong một bài đăng: “Không có tôi, ông Trump đã thua bầu cử, đảng Dân chủ đã kiểm soát Hạ viện và đảng Cộng hòa chỉ chiếm đa số mong manh 51-49 tại Thượng viện”.

Ông Dennis Lennox - chiến lược gia đảng Cộng hòa tại bang chiến địa Michigan - nói: “Tuyên bố đó cực kỳ ngạo mạn, nhưng có lẽ là đúng”.

Ông Musk và ông Trump đã sử dụng một quyết định năm 2024 của Ủy ban Bầu cử Liên bang (FEC) vốn cho phép các chiến dịch tranh cử phối hợp với các ủy ban hành động chính trị (PAC) bên ngoài về các hoạt động vận động tranh cử có trả phí.

Theo hồ sơ liên bang, Ủy ban America PAC của ông Musk đã chi hơn 97 triệu USD chỉ riêng cho hoạt động gõ cửa và tiếp cận cử tri tại nhà. Ngoài ra, còn hàng chục triệu USD khác cho quảng cáo kỹ thuật số, tin nhắn, cuộc gọi trong khuôn khổ nỗ lực của nhóm ông Musk nhằm huy động cử tri bỏ phiếu cho ông Trump trong giai đoạn nước rút trước ngày bầu cử.

Ông Lennox liệt kê một loạt yếu tố dẫn đến chiến thắng của ông Trump ở Michigan và các bang quan trọng khác, bao gồm phản ứng của công chúng trước các vụ ám sát hụt nhằm vào ông Trump và sự hỗn loạn trong nội bộ đảng Dân chủ khi bà Kamala Harris thay thế ông Joe Biden làm ứng viên đại diện.

Tuy nhiên, ông Lennox cũng cho rằng việc ông Musk sử dụng nền tảng X để lan truyền thông điệp ủng hộ ông Trump cùng chiến lược “thử mọi cách” của nhóm tỷ phú Musk cũng đóng vai trò then chốt.

Ông nói: “Rất khó để định lượng chính xác America PAC đã làm được gì trong cuộc bầu cử, vì nỗ lực của họ thực sự là làm mọi thứ để giành ủng hộ của cử tri, hy vọng điều gì đó sẽ đem lại chiến thắng cho ông Trump”.

Chiến dịch chính trị của ông Musk không chỉ dừng lại ở việc gõ cửa nhà cử tri tại các bang quan trọng. Nhóm này còn khởi động một chương trình rút thăm trúng thưởng tặng 1 triệu USD cho cử tri ở các bang dao động - hoạt động đã vấp phải sự giám sát pháp lý.

Bản thân ông Musk cũng tích cực xuất hiện. Ông đứng cùng ông Trump tại cuộc vận động tranh cử vào tháng 10/2024 ở Butler, bang Pennsylvania - nơi từng xảy ra vụ ám sát hụt nhằm vào ông Trump vài tháng trước đó. Những ngày cuối chiến dịch, ông Musk gần như “cắm trại” tại Pennsylvania, liên tục tổ chức các buổi tọa đàm riêng với cử tri.

Sau lễ nhậm chức nhiệm kỳ hai của ông Trump, ông Musk phát biểu tại một cuộc vận động và đảm nhận vai trò nổi bật là lãnh đạo Ban Hiệu quả Chính phủ, phụ trách kế hoạch tinh giản bộ máy chính quyền - dù kết quả cuối cùng không đạt được những mục tiêu ban đầu mà ông đã đề ra.

Tuy nhiên, vị thế của ông Musk trong mắt ông Trump đã suy yếu trước khi ông rời khỏi chính phủ và công khai chỉ trích dự luật trọng điểm của ông Trump. Đây là những hành động làm rạn nứt quan hệ giữa hai người và dẫn đến cuộc khẩu chiến ngày 5/6.

Ngoài ra, cũng có dấu hiệu cho thấy ông Musk không còn duy trì được sự nhạy bén chính trị như trước.

Ông đã áp dụng nhiều chiến thuật tranh cử năm 2024 trong cuộc đua vào Tòa án Tối cao bang Wisconsin hồi tháng 4, chi hơn 20 triệu USD để hậu thuẫn một ứng viên bảo thủ, đồng thời tự mình tổ chức cuộc vận động trước bầu cử tại bang này. Nhưng lần này, ứng viên của ông đã thất bại với cách biệt 10 điểm.

Diễn biến cuộc đấu khẩu

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và tỉ phú Elon Musk tại một sự kiện ở Washington. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Theo tờ Business Insider ngày 6/6, cuộc khẩu chiến mới nhất giữa ông Musk và ông Trump bắt đầu khi tỷ phú công nghệ đăng bài trên mạng xã hội X chỉ trích dự luật chi tiêu của đảng Cộng hòa.

Ông liên tục công kích dự luật chi tiêu “Big Beautiful Bill” của đảng Cộng hòa trên nền tảng X suốt ngày 4/6, chỉ vài ngày sau khi ông chính thức rút khỏi Văn phòng Ban Hiệu quả Chính phủ của Nhà Trắng. Ông Musk tiếp tục chuỗi bài đăng chỉ trích vào ngày 5/6.

Về phần mình, phát biểu tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Trump nói với báo giới rằng ông và Elon Musk từng có mối quan hệ rất tốt, nhưng không chắc điều đó còn đúng hay không.

Sau đó, Tổng thống Trump đã lên nền tảng mạng xã hội Truth Social để cáo buộc rằng ông Musk chỉ trích dự luật chủ yếu vì dự luật này sẽ loại bỏ các khoản tín dụng thuế có lợi cho Tesla.

Cuộc đấu khẩu trên mạng xã hội tiếp tục leo thang khi ông Musk không chỉ bác bỏ cáo buộc của ông Trump mà còn đào lại các bài đăng cũ mà Tổng thống dường như ủng hộ quan điểm của mình, rồi cáo buộc ông Trump có liên hệ với nhà tài chính quá cố và tội phạm tình dục Jeffrey Epstein, đồng thời nhận công trong việc giúp ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt trả lời phỏng vấn của Business Insider về bài đăng liên quan đến Epstein: “Đây là một hành động đáng tiếc từ phía ông Elon Musk, người đang không hài lòng với dự luật Big Beautiful Bill vì không bao gồm các chính sách mà ông ấy mong muốn. Tổng thống đang tập trung vào thông qua dự luật lịch sử này để đưa đất nước chúng ta vĩ đại trở lại”.

Ông Trump tiếp tục đáp trả bằng cách cảnh báo hủy các hợp đồng liên bang với những công ty của ông Musk.

Đáp lại, ông Musk tuyên bố sẽ ngừng vận hành tàu vũ trụ Dragon của SpaceX ngay lập tức.

Thậm chí, ông Musk còn đồng ý với nhận định rằng nên luận tội Tổng thống Trump và để Phó tổng thống JD Vance thay thế.

Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc