Xuất khẩu cá tra đón tín hiệu tích cực

Cụ thể, theo Vasep việc hoãn thuế mang lại tâm lý tích cực hơn cho thị trường. Có thể coi đây là “thời gian vàng” để Việt Nam và Mỹ tiếp tục đàm phán, hướng tới khả năng kéo dài thời hạn hoặc lý tưởng hơn là loại bỏ hoàn toàn thuế đối ứng, tức là giảm về 0%. Việc hoãn áp thuế 90 ngày cũng tạo cơ hội đẩy nhanh xuất khẩu các đơn hàng đang bị đình trệ trước hạn áp thuế ngày 9/4, tránh rủi ro hàng hóa tồn kho kéo dài. Thời điểm này cũng là lúc để các doanh nghiệp (DN) tái cấu trúc, tìm kiếm thị trường và đối tác thay thế, nhằm xây dựng một hệ thống đủ sức chống chịu trong kịch bản chiến tranh thương mại kéo dài.

Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam Dương Quốc Nghĩa cũng cho biết, hầu hết DN ngành hàng cá tra đã nối lại hợp đồng với đối tác ngay khi Mỹ công bố hoãn thuế đối ứng trong 90 ngày. Hiện các DN đang tập trung nhân công dồn sức chế biến để hoàn trả các đơn hàng trước đó trong thời gian sớm nhất. Hiện tại, giá cá tra xuất khẩu sang Mỹ khoảng 3,4 USD/kg, với mức thuế đối ứng cơ sở 10%, các sản phẩm cá tra Việt Nam vẫn giữ vị thế cạnh tranh tốt. Ngoài sản phẩm chủ lực là phile cá tra đông lạnh, Mỹ chủ yếu nhập khẩu từ Việt Nam sản phẩm tẩm bột mã HS 16041990 (cá tra finger tẩm bột đông lạnh, cá tra tẩm bột chiên, cá tra lóc lát tẩm bột đông lạnh, cá tra fillet nugget tẩm bột đông lạnh...).

Mặc dù vậy, theo Vasep, DN cần tỉnh táo trước những rủi ro vẫn đang hiện hữu. Theo bà Thu Hằng - chuyên gia thị trường cá tra của Vasep, thuế này mới chỉ được hoãn, điều này có nghĩa rằng không có gì đảm bảo chắc chắn trong tương lai, Mỹ sẽ gỡ bỏ hoặc ít nhất giảm thuế đối với Việt Nam. Chính sách thương mại dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump luôn tiềm ẩn yếu tố bất ngờ, có thể đảo chiều chỉ trong một đêm và tạo ra những cú sốc lớn cho thị trường. Thị trường xuất khẩu cá tra không phải là ngoại lệ.

Theo đánh giá của Vasep, tác động của chiến tranh thương mại là dài hạn, sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến chuỗi cung ứng toàn cầu, chi phí nguyên vật liệu, dòng vốn, lạm phát và chính sách tiền tệ của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam và ngành xuất khẩu cá tra.

Với Việt Nam – nền kinh tế có độ mở cao, mọi biến động về thuế quan từ Mỹ đều có thể gây ra hiệu ứng domino, tác động tiêu cực đến thị trường, trong đó có xuất khẩu thủy sản và cá tra.

“Ngay lúc này DN xuất khẩu cá tra nên tập trung đẩy nhanh các lô hàng còn đang trong quá trình trung chuyển, vận chuyển đến quốc gia tiêu thụ đích, ít nhất là trong 90 ngày tới để hạn chế tối đa rủi ro bị áp thuế cao. Đồng thời, tích cực chủ động chuẩn bị phương án để tìm kiếm, mở rộng, thay thế thị trường Mỹ bằng các thị trường khác như ASEAN, Trung Đông...” - bà Hằng nhấn mạnh.

Mặc dù vẫn có những rủi ro song theo bà Hằng, Việt Nam là đối tác chiến lược toàn diện của Mỹ, là nhà cung cấp cá tra lớn nhất cho thị trường này, người tiêu dùng Mỹ đã dần quen với hương vị của loài cá thịt trắng đến từ Việt Nam. Trong khi đó, Trung Quốc là nguồn cung cá rô phi - một loài cá thịt trắng có nhiều điểm tương đồng với cá tra Việt Nam, lớn nhất thế giới và lớn nhất cho Mỹ, nhưng đang phải chịu mức thuế kỷ lục. Đây sẽ là một cơ hội cho cá tra Việt Nam nếu như cá rô phi Trung Quốc vào Mỹ quá đắt đỏ và nếu Việt Nam và Mỹ đạt được thỏa thuận về thuế.

Số liệu của Hải quan Việt Nam cho thấy, nửa đầu tháng 3/2025, xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 13 triệu USD, giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế xuất khẩu cá tra tính đến ngày 15/3/2025 vẫn ghi nhận Mỹ là quốc gia tiêu thụ cá tra Việt Nam lớn thứ 2, chỉ sau Trung Quốc, với giá trị đạt 52 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2024.

Khanh Lê