Xử lý triệt để tàu cá ngắt kết nối giám sát hành trình
Thời gian qua, việc tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS), vượt ranh giới trên biển chưa được xử lý triệt để là một trong những tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đã được cơ quan chức năng chỉ rõ qua những lần kiểm tra chuyên đề. Để khắc phục tình trạng này, Bộ Chỉ huy BĐBP Quảng Ngãi đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc tăng cường công tác điều tra, xác minh và xử lý nghiêm những chủ tàu, thuyền trưởng cố ý ngắt kết nối VMS.
Hành nghề câu mực trên vùng biển Hoàng Sa, tàu cá QNg90755TS do ông Bùi Đức Thành làm thuyền trưởng mất kết nối VMS 6 ngày. Ngay khi ông Thành đưa tàu về bến, Đồn Biên phòng Bình Thạnh đã tiến hành kiểm tra, lập biên bản ghi nhận thực trạng và yêu cầu thuyền trưởng cung cấp đầy đủ thông tin về sự cố mất kết nối VMS.
Thượng úy Lưu Thành Luân, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Bình Thạnh, Đồn Biên phòng Bình Thạnh cho biết: “Hiện nay, chúng tôi tập trung điều tra, xác minh làm rõ những trường hợp mất kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển. Cụ thể như trường hợp của ông Thành, mặc dù thuyền trưởng đã giải trình nguyên nhân, nhưng chúng tôi phải phối hợp với đơn vị cung cấp dịch vụ VMS và Chi cục Thủy sản tỉnh tiếp tục thu thập thông tin đối với thuyền trưởng và một số ngư dân đi trên tàu để có kết luận khách quan, chính xác. Nếu có vi phạm thì xử lý đúng quy định của pháp luật”.
Qua phản ánh của nhiều thuyền trưởng, nguyên nhân mất kết nối VMS chủ yếu là do VMS bị nước mặn vô hiệu hóa hoặc lỗi kỹ thuật từ nhà cung cấp dịch vụ. Khi xảy ra sự cố, bà con cũng đã chủ động liên lạc, nhắn tin cho cơ quan chức năng. Trở lại trường hợp của ông Thành, lúc phát hiện VMS không hoạt động, ông đã liên lạc báo cáo cho cơ quan quản lý thủy sản; đồng thời kiểm tra nguồn điện, thay cáp thu phát sóng dự phòng nhưng máy không có sóng, các dịch vụ của nhà mạng vẫn không hiển thị.
Ông Thành cho hay: “Trong thời gian mất tín hiệu VMS, tôi có quay phim, chụp hình lưu lại làm bằng chứng. Vì tổn phí phiên biển cao quá nên tôi nán lại khai thác thêm mấy ngày để bù chi phí sản xuất. Thời gian này, mỗi ngày tôi nhắn 2-4 tin để gửi vị trí hoạt động của tàu về trạm bờ. Tôi cũng đã làm việc với Chi cục Thủy sản, họ đã xác nhận sự cố cho tôi”.
Theo đánh giá của các đoàn kiểm tra chống khai thác IUU, thời gian qua, hệ thống VMS ghi nhận nhiều phương tiện của ngư dân trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi mất kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển. Tuy nhiên, công tác xử lý chưa tương xứng với số lượng tàu cá mất kết nối. Cụ thể, năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024, đã phát hiện 487 tàu cá mất kết nối VMS trên 10 ngày, nhưng chỉ có 57,28% tàu trong số đó bị xử lý vi phạm.
Trao đổi về nhiệm vụ điều tra, xác minh, lập hồ sơ vi phạm và tham mưu cấp trên xử lý, Thiếu tá Phan Xuân Huề, Phó Đồn trưởng Đồn Biên phòng Bình Thạnh cho hay: “Các trường hợp vi phạm do lỗi chủ quan, đơn vị kiên quyết xử lý. Đối với phương tiện mất kết nối thời gian ngắn, lỗi khách quan, đơn vị tiến hành mở hồ sơ để làm căn cứ. Nếu tái phạm mà đủ căn cứ, đơn vị tham mưu cho chỉ huy các cấp xử lý theo đúng quy định”.
Được biết, ngoài chỉ đạo các đơn vị tăng cường giải pháp chống khai thác IUU, Bộ Chỉ huy BĐBP Quảng Ngãi đã thành lập Tổ công tác số 14 để tiến hành kiểm tra việc thực thi pháp luật về lĩnh vực này tại các đồn, trạm Biên phòng trên địa bàn nhằm chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại đã được các cấp có thẩm quyền kết luận.
Đại tá Trần Tuấn Anh, Chỉ huy trưởng BĐBP Quảng Ngãi chia sẻ: “Nhiệm vụ của đoàn công tác là kiểm tra, làm rõ từng hồ sơ xử lý tàu cá vượt ranh giới, mất kết nối VMS trên biển; tập trung vào các yếu tố pháp lý, căn cứ mà đơn vị không xử lý vi phạm hành chính. Kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát, đăng ký, kiểm chứng đối với tàu cá xuất, nhập bến; việc duy trì các ca kíp trực chống khai thác IUU, quản lý tàu cá "3 không": không đăng ký, không đăng kiểm và không được cấp phép khai thác thủy sản...”.
Qua kiểm tra, chấn chỉnh, đến nay, các đồn, trạm Biên phòng đã tăng cường lực lượng, phương tiện duy trì công tác kiểm tra, kiểm soát tại cửa sông, cửa lạch 24/24 giờ; phát hiện và tham mưu xử lý hành chính số tiền trên 600 triệu đồng đối với 56 tàu cá vi phạm. Bộ Chỉ huy BĐBP Quảng Ngãi đã gửi 5 công văn trao đổi với BĐBP các tỉnh đề nghị điều tra, xác minh, xử lý tàu cá của Quảng Ngãi mất kết nối VMS, hoạt động ở các tỉnh nhiều năm không về địa phương. Đồng thời, phối hợp cùng chính quyền địa phương hướng dẫn chủ tàu cá “3 không” và đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức pháp luật cho ngư dân nhằm khắc phục triệt để những tồn tại, hạn chế về công tác phòng, chống khai thác IUU, phục vụ cho đợt thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu.
Theo báo cáo Bộ Chỉ huy BĐBP Quảng Ngãi, từ năm 2023 đến hết tháng 4/2024, hệ thống giám sát tàu cá quốc gia đã phát hiện 487 tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi hoạt động trên biển mất kết nối VMS trên 10 ngày và 278 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển. Các cơ quan chức năng đã xử lý 255 lượt/190 tàu cá mất kết nối VMS, xử phạt vi phạm hành chính 35 tàu cá với số tiền 875 triệu đồng; xử lý 34 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, nhưng không xác định được hành vi nên không xử phạt.