Xu hướng tất yếu

Luật này được kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025.

Cụ thể, Điều 21 Luật BHYT hiện hành quy định người tham gia BHYT được Quỹ BHYT chi trả các chi phí như: Khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ, sinh con; khám bệnh để sàng lọc, chẩn đoán sớm một số bệnh; vận chuyển người bệnh từ tuyến huyện lên tuyến trên... trong trường hợp cấp cứu hoặc khi đang điều trị nội trú phải chuyển tuyến chuyên môn kỹ thuật. Tuy nhiên, tại khoản 16 Điều 1 Luật BHYT sửa đổi, đã bổ sung việc người tham gia BHYT được Quỹ BHYT thanh toán chi phí khám, chữa bệnh, bao gồm cả khám, chữa bệnh từ xa, hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa, khám, chữa bệnh y học gia đình, khám, chữa bệnh tại nhà, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ, sinh con.

Ngoài ra, người bệnh còn được Quỹ BHYT thanh toán phí vận chuyển trong trường hợp đang điều trị nội trú hoặc cấp cứu phải chuyển cơ sở khám, chữa bệnh. Đặc biệt, người bệnh còn được Quỹ BHYT trả chi phí sử dụng dịch vụ kỹ thuật y tế, thuốc, thiết bị y tế, chế phẩm máu, khí y tế, vật tư, dụng cụ, hóa chất sử dụng trong khám, chữa bệnh thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ BHYT. Và theo quy định tại luật này, khám, chữa bệnh tại nhà là hình thức cung cấp dịch vụ y tế ngay tại nơi ở của người bệnh. Người hành nghề y tế đến nhà người bệnh để thực hiện khám bệnh, điều trị hoặc các thủ thuật y tế. Trước hết phải khẳng định điểm mới bổ sung này rất tiến bộ, thể hiện tầm nhìn bởi khám, chữa bệnh từ xa, khám, chữa bệnh tại nhà là xu hướng tất yếu của thế giới.

Điều đáng ghi nhận là quy định mới này sẽ tạo sự bình đẳng quyền lợi thụ hưởng dịch vụ y tế tốt, thuận tiện cho việc thanh toán với người tham gia BHYT. Hơn nữa, việc quy định thanh toán BHYT tại nhà không chỉ người bệnh có lợi mà cả cơ sở y tế cũng hưởng lợi. Đặc biệt, khi chăm sóc tại nhà, người bệnh sẽ được thăm khám thường xuyên, tránh tình trạng chuyển nặng phải nhập viện điều trị, vì bệnh càng nặng thì áp lực lên hệ thống y tế càng lớn. Tuy nhiên, dư luận còn nhiều băn khoăn vì cho rằng, việc áp dụng vào thực tế sẽ khó khăn. Trong đó, hiện chưa có quy định bổ sung cách thức thanh toán cho những đối tượng liên quan.

Do đó, để bảo đảm tính khả thi của phương thức này, cơ quan chủ trì soạn thảo phải nghiên cứu ban hành các quy định phù hợp thực tiễn. Cụ thể, muốn thanh toán BHYT tại nhà phải có hướng dẫn lựa chọn những nhóm bệnh, loại bệnh nào được thăm khám như người già, bại liệt, không thể di chuyển... Nếu tất cả trường hợp đều được thăm khám tại nhà sẽ dẫn đến “vỡ trận”. Ngoài ra, để việc khám, chữa bệnh tại nhà hiệu quả và giảm tải cho tuyến trên thì phải có đường truyền kết nối khám, chữa bệnh từ xa giữa trạm y tế xã, phường với trung tâm y tế huyện. Cùng với đó, nhân viên y tế cơ sở hiện không đủ nguồn lực nên sẽ hạn chế việc khám, chữa bệnh tại nhà.

Vì vậy, vấn đề đặt ra là để có thể vận dụng tốt quy định này, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân vùng sâu, vùng xa, rất cần sự đầu tư về nhân lực. Làm được điều này sẽ giúp hệ thống y tế cơ sở hưởng lợi rất nhiều, người dân ngày càng tin tưởng tuyến y tế cơ sở.

Hồ Ngọc