Xôi cốm, thức quà gây thương nhớ của thu Hà Nội

Bắt đầu bước vào mùa thu, ấy cũng là thời điểm bước vào mùa cốm, người ra chợ chỉ cần nhìn thấy những chiếc thúng phủ lá khoai ráy hay lá sen xanh có cắm thêm vài ba nhành lúa là biết ngay mùa cốm đã về. Có nhiều món ngon từ cốm: cốm ăn trực tiếp với chuối tiêu trứng quốc, chả cốm, bánh cốm… nhưng phổ biến nhất là xôi cốm.

Xôi cốm chuẩn vị Hà Thành.

Người Hà Nội vốn cầu kỳ trong ăn uống, điều này phản ánh rõ nét trong chế biến xôi cốm. Để có mẻ xôi cốm ngon, người ta phải chọn đúng loại cốm hơi già cánh và cốm ngon được gặt từ lúc lúa nếp đơm bông ngậm sữa. Công đoạn nấu xôi cốm cũng cầu kỳ hơn so với nấu những loại xôi khác. Những hạt cốm dèn dẹt, mềm mát được cho vào rổ nhúng qua nước ấm rồi nhấc ra ngay. Bí quyết làm xôi cốm ngon chính là ở khâu này. Nước nóng đúng độ, nhúng thật khéo thật nhanh. Nước nóng quá hay nhúng chậm tay là hạt cốm nát và bị nhạt.

Xôi cốm chế biến khá cầu kỳ.

Ngoài cốm, món xôi cốm còn sử dụng các nguyên liệu khác gồm đậu xanh, hạt sen và dừa xào. Đậu xanh hấp trong xửng tầm 25 phút, hạt sen đem luộc khoảng 20 phút. Bước tiếp theo lấy đậu xanh đã hấp chín và còn nóng trộn đều với cốm tươi dừa tươi đã xào, đảo thật đều rồi cho vào trõ, đồ cách thủy. Khi đồ nhớ lấy đũa thông nhẹ vài đường từ trên xuống để hơi nhiệt tỏa đều. Khi hơi nước bắt đầu bốc là xôi vừa chín tới, không để quá lâu xôi bị nát, mất hương vị cốm, hạt xôi chín tới, nở đều và mềm dẻo tỏa hương thơm mát.

Màu trắng của dừa, màu xanh của cốm đã tạo cho món ăn đầu đủ mỹ vị.

Người Hà Nội không chỉ ăn ngon mà phải ăn đúng vị, đúng mùa. Vì thế, xôi cốm chuẩn vị là phải được bọc trong lá ráy hay lá sen (không có người ta có thể dùng tạm lá chuối, lá dong) gói bằng sợi rơm khô vàng ruộm mảnh mai và ăn đúng vào mùa thu. Thật ra, xôi cốm giờ được bán quanh năm. Thông thường đầu mùa, người ta sẽ mua cốm về dự trữ trong tủ đá, bất cứ lúc nào cần là có thể mang ra nấu, nhưng cốm như vậy không còn tươi nữa, không có thì ăn tạm, nhưng muốn ngon thì phải đúng mùa thu, đúng vụ cốm, người thưởng thức mới thấm được cái hương thơm đặc trưng của cốm đầu thu, sen cuối hạ.

Xôi cốm ngon nhất là mùa thu, mùa cốm.

Và như thế, người dân Hà Nội ăn xôi cốm, không chỉ đơn giản là thưởng thức một món ăn mà còn là thưởng thức cả hương vị của đất trời. Thế nên, những ngày này, người dân Hà Nội lại í ới nhau mua xôi cốm.

Thói quen thưởng thức xôi cốm của người Hà Thành

Người dân Hà Nội có thói quen mua xôi cốm ăn sáng, hay dùng xôi cốm trong thực đơn khi nhà có việc hiếu việc hỉ. Còn giới trẻ mấy năm nay theo trend ăn cả mùa thu, thường mua gói xôi cốm ngồi nhâm nhi vỉa hè cùng chén trà nóng, sang hơn thì gọi cốc cốc cà phê trứng hay một ly bạc xỉu, vừa thưởng thức vừa ngắm nhìn phố phường Hà Nội giữa mùa thu đẹp nao lòng.

Vừa nhâm nhi xôi cốm cùng trà nóng, cà phê, vừa ngắm phố phường Hà Nội đang vào thu.

Thu này, nếu có dịp ghé thăm Hà Nội, du khách đừng quên trải nghiệm một buổi sáng thu trời se lạnh, gió hiu hiu thổi với gói xôi cốm nhâm nhi cùng trà nóng, cà phê trứng muối để cảm nhận được “tròn” vị thu Hà Nội.

Sơn Hà