Xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu ở xã vùng cao
Nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 15-NQ/TU, ngày 22/12/2023 của Ban Chấp hành (BCH) Đảng bộ tỉnh về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu giai đoạn 2024 - 2030, xã Nà Tăm (huyện Tam Đường) triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Qua đó, từng bước nâng cao nhận thức của nhân dân trong xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh.
Nà Tăm là xã vùng cao còn nhiều khó khăn của huyện Tam Đường. Xã có 8 bản, 728 hộ, với 3.815 nhân khẩu, trong đó chủ yếu là dân tộc Lào. Nhiều năm trước đây, trên địa bàn xã còn tồn tại một số hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu như: tảo hôn, nuôi nhốt gia súc, gia cầm dưới gầm sàn; tổ chức lễ cưới, lễ tang kéo dài… để lại nhiều hệ lụy, kinh tế kém phát triển, tỷ lệ hộ nghèo cao. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Vàng Văn Kẻo - Phó Chủ tịch UBND xã Nà Tăm cho biết: Để xóa bỏ các hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xã xây dựng kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh sát với tình hình thực tiễn tại địa phương. Đẩy mạnh tuyên truyền Nghị quyết số 15-NQ/TU và kế hoạch của xã đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân.
Xã còn cụ thể hóa, phát động các phong trào thi đua về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh phù hợp với thực tiễn địa phương; quan tâm xây dựng các mô hình, điển hình gắn với biểu dương, khen thưởng, nhân rộng. Qua đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhân dân trong việc thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TU; tiếp tục bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp dân tộc Lào gắn với phát triển du lịch.
Xã xác định mục tiêu, nhiệm vụ giai đoạn và hằng năm, gắn với trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân trong triển khai thực hiện. Đưa mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm. Tổ chức Hội thi “Dân vận khéo” gắn với tuyên truyền xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh; tổ chức thực hiện hiệu quả nội dung quy ước đề ra nhằm từng bước đẩy lùi, tiến tới xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, các hoạt động mê tín dị đoan.
Công tác tuyên truyền được thực hiện với đa dạng các hình thức như: đưa các nội dung xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh vào nội dung sinh hoạt thường kỳ; đẩy mạnh các hoạt động thông tin, truyền thông, giáo dục chuyển đổi hành vi về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang mạng xã hội, hệ thống loa truyền thanh; thông qua hội nghị tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật; từng dòng họ xác định cụ thể những phong tục, tập quán không còn phù hợp để tuyên truyền loại bỏ…
Xã lựa chọn những cán bộ, công chức, người có uy tín am hiểu phong tục, tập quán, biết tiếng nói, chữ viết, nhiệt tình, tâm huyết, trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, vận động nhân dân. Chỉ đạo làm tốt công tác xây dựng, biên soạn các tài liệu tuyên truyền về hậu quả, hệ lụy của các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu và những tác động tiêu cực đến sự phát triển con người, đời sống xã hội sát với địa phương; đưa nội dung giáo dục giới tính, tác hại, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vào tuyên truyền, giáo dục trong trường học. Nhờ đó, trên địa bàn xã không có tình trạng kết hôn cận huyết thống, tình trạng tảo hôn giảm mạnh, chỉ còn 1-2 trường hợp/năm.
Song song với đó, xã vận động các cặp vợ chồng tổ chức cưới, hỏi với nghi thức đơn giản, vui tươi, tiết kiệm, đúng Luật Hôn nhân và Gia đình; xóa bỏ hủ tục trong việc tang, khuyến khích thực hiện hình thức hỏa táng, đưa vào khu vực nghĩa trang theo quy định. Thay đổi các tập quán lạc hậu trong đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất, giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng chuồng trại chăn nuôi xa nhà ở, không thả rông gia súc; tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững. Xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm, đưa nội dung chấp hành tốt các quy định về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội vào tiêu chí bình xét các danh hiệu văn hóa.
Anh Lò Văn Khăm - Trưởng bản Nà Tăm (xã Nà Tăm) chia sẻ: Tôi tích cực tuyên truyền tới bà con về hậu quả, hệ lụy của các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu; tác hại, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đồng thời, vận động nhân dân tổ chức lễ cưới, lễ tang đơn giản, tiết kiệm. Cùng với đó, vận động bà con dọn vệ sinh đường nội bản sạch sẽ, xây chuồng trại xa nhà ở, tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, góp phần xây dựng nếp sống văn minh”.
Với sự lãnh, chỉ đạo quyết liệt, những giải pháp đồng bộ, cùng với sự đồng thuận cao của nhân dân, tin rằng xã Nà Tăm sẽ thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 15-NQ/TU về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trên địa bàn.