Xét nghiệm nhanh Covid-19 phơi bày đặc quyền người giàu ở Mỹ
Để có thể tổ chức tiệc tùng và sự kiện, nhiều người quyết định làm xét nghiệm nhanh virus corona cho khách ngay tại cửa, song chuyên gia cảnh báo kết quả có thể không chính xác
Bác sĩ Asma Rashid, người điều hành dịch vụ trợ giúp y tế chỉ dành cho hội viên ở Hamptons, đã nhận được một số lời mời dự tiệc được tìm kiếm nhiều nhất trong mùa hè này.
"Chúng tôi đã đến những sự kiện riêng tư này, nơi họ yêu cầu tôi ký vào văn bản 'không được tiết lộ bất cứ điều gì bạn thấy trong ngôi nhà'", cô nói với New York Times. "Đây vẫn là một thị trấn tiệc tùng".
Bác sĩ Rashid ở đó để thực hiện các xét nghiệm virus corona nhanh hoặc theo thời gian thực. Cô thực hiện quá trình - lấy máu đầu ngón tay hoặc lấy dịch mũi - trên xe và sau đó chỉ cho phép khách vào nhà nếu kết quả xét nghiệm của họ cho kết quả âm tính. Toàn bộ quá trình chỉ mất chưa đầy 30 phút.
Nhu cầu tăng nhanh
Hạt Suffolk thuộc bang New York vẫn thiếu cơ sở hạ tầng để xét nghiệm nhanh và dịch vụ tư nhân rất đắt: lên đến 500 USD cho mỗi lần xét nghiệm và không phải công ty bảo hiểm nào cũng sẽ chi trả, theo New York Times.
Hầu hết bác sĩ thậm chí không có bộ dụng cụ để làm xét nghiệm. Bệnh nhân sẵn sàng chi tiền có thể phải chờ đợi cả tuần cho một cuộc hẹn tại những nơi có thể xét nghiệm nhanh ở thành phố New York.
Vì những lý do đó, nhiều khách hàng thuê bác sĩ Rashid khi họ dự kiến tổ chức tiệc qua đêm, tiệc nướng hoặc đám cưới. Song một số người đã gọi cô lúc 2 giờ sáng để xét nghiệm phút cuối hoặc ghé qua văn phòng của cô trong tình trạng hoảng loạn sau khi tham dự một cuộc tụ tập đông đúc.
"Mỗi khi sự kiện, biểu tình hoặc ăn mừng ngày 4/7 (quốc khánh Mỹ), nhu cầu lại cao hơn", cô nói.
Cô từng trải qua một ngày như thế sau buổi hòa nhạc "Safe & Sound", nơi giám đốc điều hành của Goldman Sachs biểu diễn, hồi cuối tháng 7. Khán giả, trả 1.250 USD cho mỗi chiếc xe để tham dự, được cho là phải ngồi trong xe của họ, nhưng hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy đám đông nhảy múa trên sân khấu.
"Tôi thậm chí không thể nói với bạn là chúng tôi đã nhận được bao nhiêu yêu cầu sau đó", bác sĩ Rashid nói. Sự kiện đang bị điều tra.
Bác sĩ Rashid đã tăng gấp số lượng ba nhân viên để đáp ứng nhu cầu xét nghiệm virus corona trong mùa hè này. Thứ 7 cuối cùng của tháng 7, cô thậm chí còn mở một văn phòng mới ở Bridgehampton.
"Tôi có thể mô tả sự phát triển của chúng tôi là theo cấp số nhân", cô nói.
Không hoàn toàn đáng tin
Trong khi ở hầu hết địa phương tại Mỹ, người ta phải chờ từ 7 đến 14 ngày để có kết quả xét nghiệm virus corona, một số ít người có đặc quyền được tiếp cận xét nghiệm nhanh. Có một số loại xét nghiệm - một số phát hiện kháng thể, một số khác là kháng nguyên hoặc vật chất di truyền virus - nhưng tất cả đều cho câu trả lời trong vòng chưa tới 30 phút.
Chủ tiệc thuê bác sĩ để sàng lọc khách trước khi họ tham dự cuộc tụ tập hoặc trẻ em từ ngoài thị trấn đến để ngủ lại. Những người khác làm xét nghiệm để mua sự yên tâm sau một đêm chè chén. Các công ty tổ chức sự kiện cung cấp dịch vụ xét nghiệm nhanh bên cạnh dịch vụ ăn uống và âm nhạc. Những người có ảnh hưởng trên Instagram thậm chí đang chào hàng dịch vụ.
Tuy nhiên, việc xét nghiệm nhanh này không hoàn toàn đáng tin cậy, theo bác sĩ Demetre Daskalakis, chuyên gia về kiểm soát bệnh tật của Sở Y tế thành phố New York. "Kết quả âm tính không phải là cuối cùng", anh nói.
"Không có xét nghiệm nào là (chính xác) 100%, bác sĩ Rashid nói. "Kết quả âm tính không loại trừ hoàn toàn khả năng người này mang virus".
Thực tế, một lý do khiến việc xét nghiệm nhanh không được áp dụng rộng rãi là chúng yêu cầu xét nghiệm bổ sung để xác nhận. "Chúng tôi phải kiểm tra lại toàn bộ kết quả âm tính, tức là bạn đang xét nghiệm 2 lần cho tất cả những người âm tính", bác sĩ Daskalakis nói. "Đây là vấn đề nguồn lực".
Anh cũng cảnh báo virus có thể mất thời gian để hiển thị trong kết quả xét nghiệm, với thời gian ủ bệnh lên đến 2 tuần. Vì vậy, nếu bạn phơi nhiễm virus thậm chí 10 ngày trước khi xét nghiệm, kết quả vẫn chưa chắc chắn.
Ryan Choura, người sáng lập Choura, một công ty tổ chức sự kiện và trải nghiệm ở Torrance, California, tin rằng tất sự kiện nên kết hợp xét nghiệm nhanh, đến nỗi anh đã thành lập một công ty con để làm điều đó.
"Không có gì phải bàn cãi rằng giờ đây bạn phải làm xét nghiệm nhanh như một phần của mọi sự kiện", anh nói.
Đây không phải là việc dễ dàng. "Nhiệt độ là một vấn đề lớn. Bạn phải duy trì việc xét nghiệm ở dưới 80 độ F", anh nói. "Bạn cần dựng lều, giống như lều phục vụ ăn uống".
"Chúng tôi có danh sách kiểm tra 100 điểm cho bất kỳ thứ gì chúng tôi muốn xây dựng", anh cho hay.
Đặc quyền của người giàu
Một trong những nơi dễ dàng hơn để làm xét nghiệm virus corona nhanh là Surf Lodge, khách sạn và nhà hàng ở Montauk, New York, nổi tiếng với việc từng tiếp đón những người nổi tiếng bao gồm John Legend và Bon Jovi.
Jayma Cardoso, một trong những người sở hữu khách sạn, trả tiền cho bác sĩ Seth Gordon, bác sĩ riêng của con trai bà, để xét nghiệm toàn bộ nhân viên của bà hàng tuần.
"Ông ấy có máy Sofia 2 của Quidel riêng nên có thể làm xét nghiệm" - xét nghiệm kháng nguyên - "và nhận được kết quả rất nhanh chóng, trong 15 phút", bà nói.
Mỗi tuần một lần, bác sĩ thiết lập một địa điểm xét nghiệm. Raya O'Neal, 24 tuổi, giám đốc truyền thông của khách sạn, cho biết dù cô ghét làm xét nghiệm, việc mất khoảng 10 giây, cô vẫn hiểu đây là một đặc quyền riêng.
Cô O'Neal cảm thấy an toàn hơn khi sống với bố mẹ và biết mình thường xuyên xét nghiệm âm tính với virus nhưng điều đó cũng khiến cô tự tin hơn khi ra đường.
"Tôi không cảm thấy lo lắng như khi ăn uống hay đến những nơi công cộng", cô nói. "Một lần tôi gặp lại những người bạn thân nhất của mình sau nhiều tháng không gặp, và tôi đã khoe về việc được xét nghiệm hàng tuần với kết quả là âm tính, và tôi chỉ việc ôm lấy họ".
Song như bất kỳ chuyên gia y tế công cộng nào cũng sẽ nói với bạn, kết quả xét nghiệm cá nhân không phải là tấm vé thông hành để trở về với cuộc sống như trước đây.
"Sẽ là niềm tin sai trái khi bạn dùng kết quả xét nghiệm để đưa ra các quyết định xã hội", bác sĩ Daskalakis nói. "Đây là một trong những điều khiến tôi mất ngủ".
Tuy nhiên, việc được xét nghiệm nhanh đã trở thành chỉ dấu cho địa vị, và do đó, trở thành chủ đề thịnh hành trên mạng xã hội.
Tasha Todd, 40 tuổi, là y tá ở Dallas. Nơi chị làm việc có dịch vụ xét nghiệm nhanh. "Rất nhiều người đã nhắn tin hỏi về giá cả, văn phòng ở đâu, sự khác biệt giữa với việc làm xét nghiệm thông thường và kết quả đến nhanh như thế nào", chị nói.
Nơi cô làm việc tính phí 150 USD cho một lần xét nghiệm, nhưng chị biết các phòng khám khác ở Dallas tính phí 500 USD hoặc hơn. Chị nói chị cảm thấy thất vọng vì nhiều người sẽ không đủ tiền để làm xét nghiệm.
"Tôi muốn nói rằng xét nghiệm nhanh ngay lúc này là dành cho những người giàu. Quá đắt", chị nói. "Ai có 150 đến 500 USD bày sẵn ra đó ngay giữa suy thoái kinh tế chứ?".