Xét duyệt hồ sơ, danh sách đề nghị đặc xá năm 2025

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình phát biểu. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng cho biết, nhân đạo và khoan hồng đối với người phạm tội là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Pháp luật nước ta thể hiện tính nghiêm minh đối với người phạm tội, kiên quyết trừng trị nghiêm khắc đối với những kẻ chủ mưu, cầm đầu, chống đối, tái phạm nguy hiểm, đồng thời khoan hồng, lượng thứ đối với người phạm tội thành khẩn, lập công chuộc tội, ăn năn hối cải, tạo mọi điều kiện thuận lợi để cho họ sửa chữa sai lầm, trở thành người lương thiện, có ích cho xã hội.

Từ năm 2009 đến nay, nước ta đã thực hiện 10 đợt đặc xá cho 95 nghìn người. Mặc dù số lượng đặc xá lớn, nhưng tình hình an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội vẫn được đảm bảo, không có vấn đề phức tạp do người được đặc xá gây nên, phần lớn người được đặc xá trở về nơi cư trú ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện. Tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội khá thấp. Công tác đặc xá bảo đảm các yêu cầu về chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại, được nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao.

“Thực tiễn đặc xá trong 10 đợt vừa qua, chứng tỏ các chủ trương của chúng ta về đặc xá rất tốt, công tác giáo dục, cải tạo trong các trại giam chất lượng, việc lựa chọn các đối tượng để được đặc xá là chính xác”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Theo Phó Thủ tướng, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, thực hiện Luật Đặc xá, Chủ tịch nước đã ban hành Quyết định 266/2025/QĐ-CTN về đặc xá năm 2025 và Quyết định 267/2025/QĐ-CTN về thành lập Hội đồng tư vấn đặc xá. Thực hiện Quyết định của Chủ tịch nước, Hội đồng tư vấn đặc xá đã ban hành hướng dẫn cụ thể liên quan đến đặc xá. Thời gian không dài, số lượng hồ sơ rất lớn, nhưng các bộ, ngành liên quan, đặc biệt Bộ Công an - cơ quan thường trực của Hội đồng và Tòa án nhân dân tối cao đã cố gắng khẩn trương chỉ đạo, tích cực triển khai thực hiện, đảm bảo công tác đặc xá triển khai chặt chẽ, minh bạch, theo đúng quy định pháp luật.

Nhấn mạnh việc xét đề nghị phải đảm bảo chặt chẽ, đúng pháp luật, đáp ứng được các yêu cầu chính trị, nghiệp vụ, các mục tiêu đề ra, Phó Thủ tướng đề nghị phải tập trung rà soát, xem xét, nghiên cứu, đánh giá thật kỹ, hết sức công tâm, khách quan, thận trọng đối với từng trường hợp cụ thể, bám sát điều kiện, tiêu chuẩn đã được nêu trong Luật Đặc xá và Quyết định của Chủ tịch nước.

Sau cuộc họp này, Hội đồng tư vấn đặc xá sẽ tổng hợp, trình Chủ tịch nước danh sách phạm nhân đủ điều kiện được đặc xá để xem xét, quyết định.

“Năm nay, theo kế hoạch, còn 1 đợt đặc xá vào dịp 2/9, nhân kỷ niệm 80 năm thành lập nước. Ngay sau khi hoàn tất công việc đợt đầu, Bộ Công an phải bắt tay ngay vào công việc đợt 2”, Phó Thủ tướng lưu ý.

Trung tướng Nguyễn Văn Thiện, Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng (Bộ Công an) phát biểu. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Báo cáo tình hình triển khai quyết định của Chủ tịch nước, Trung tướng Trần Văn Thiện, Cục trưởng Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng (Bộ Công an) cho biết, sau khi có Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2025 và Hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá, Bộ Công an đã thành lập Ban Chỉ đạo về đặc xá của Bộ và ban hành các văn bản triển khai.

Bộ Công an đã phát tài liệu cho công an đơn vị, địa phương để triển khai quyết định của Chủ tịch nước, chỉ đạo các trại giam, trại tạm giam niêm yết, phổ biến quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2025 cho phạm nhân biết.

Để công tác xét đề nghị đặc xá cho phạm nhân đảm bảo chất lượng, hiệu quả, đúng quy định của pháp luật, Bộ Công an đã có văn bản chỉ đạo các cơ quan liên quan, trại giam, trại tạm giam tổ chức rà soát chặt chẽ hồ sơ đề nghị đặc xá, kiên quyết không để lọt người không đủ điều kiện vào danh sách người đủ điều kiện đề nghị đặc xá và sót người đủ điều kiện nhưng không được đề nghị đặc xá.

Tại cuộc họp, Hội đồng tư vấn đặc xá đã xem xét hồ sơ phạm nhân đủ điều kiện đề nghị đặc xá, hồ sơ, danh sách phạm nhân không được đề nghị đặc xá, đồng thời xem xét hồ sơ, danh sách người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện đề nghị đặc xá và hồ sơ danh sách những người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù không được đề nghị đặc xá.

Để công tác đặc xá năm 2025 đạt kết quả tốt, đại diện Bộ Công an cho rằng, các cấp, các ngành, các địa phương cần quan tâm đến công tác tái hòa nhập cộng đồng cho người được đặc xá trở về địa phương; tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị xã hội, đoàn thể và quần chúng nhân dân chung tay giúp người được đặc xá xóa bỏ mặc cảm tội lỗi.

Đồng thời, tránh kỳ thị đối với người được đặc xá, làm tốt việc theo dõi, giáo dục, giúp đỡ, dạy nghề và tạo việc làm cho người được đặc xá trở về cộng đồng làm ăn lương thiện, hạn chế tái phạm tội và vi phạm pháp luật. Đối với những người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, cần vận động các ngành, đoàn thể, tổ chức kinh tế - xã hội quan tâm giúp đỡ họ vay vốn làm ăn, ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.

Thời gian qua, với tinh thần làm việc khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm cao, các Tổ thẩm định liên ngành của Hội đồng tư vấn đặc xá và các tổ chuyên viên giúp việc cho thành viên Hội đồng đã tiến hành kiểm tra, thẩm định hàng nghìn hồ sơ đủ điều kiện đề nghị đặc xá. Việc xét đề nghị đặc xá cho những người đủ điều kiện được tiến hành theo quy trình hết sức chặt chẽ, công khai, dân chủ, khách quan, công bằng, minh bạch, đúng đối tượng, điều kiện theo quy định. Hồ sơ đề nghị đặc xá được kiểm tra, thẩm định qua nhiều cấp với sự tham gia của nhiều cơ quan ban, ngành chức năng và đặc biệt là sự giám sát của các tổ chức xã hội và nhân dân.

Hầu hết người được đặc xá trở về đã nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng, có cuộc sống ổn định và làm ăn lương thiện, nhiều người trong số họ đã trở thành doanh nhân thành đạt hoặc tích cực tham gia các hoạt động xã hội ở địa phương, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội là rất thấp (đặc xá năm 2024, tính đến nay mới có 5 trong tổng số 3.763 người được đặc xá tái phạm tội, chiếm tỉ lệ 0,13%).

Chu Thanh Vân