Xây trường nội trú xã biên giới - Bài 4: Triển khai đồng bộ, bài bản, quyết liệt

Thầy và trò Trường Tiểu học Thường Thới Tiền 1 (xã biên giới Thường Phước, Đồng Tháp) trong một giờ trên lớp. Ảnh: NGỌC PHÚC

Giáo dục là cánh cửa đầu tiên để rút ngắn chênh lệch trình độ văn hóa vùng miền. Đây cũng là mục tiêu lâu dài của Đảng - Nhà nước trong xây dựng một không gian phát triển hài hòa, bền vững, không để bất kỳ vùng miền nào bị bỏ lại phía sau. Để đưa chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới nhanh chóng đi vào thực tiễn, lãnh đạo các bộ ngành, địa phương và chuyên gia, doanh nghiệp bày tỏ sự thống nhất và nêu nhiều giải pháp cụ thể.

* Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đức Trung: Công trình của tình Đảng, nghĩa đồng bào

Hiện nay, toàn tỉnh Nghệ An có 21 xã biên giới, với 94 trường học đang đóng trên địa bàn. Thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị và các văn bản chỉ đạo liên quan, tỉnh đã đánh giá, thống kê danh sách 21 trường dự kiến sẽ được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu cho hơn 30.000 học sinh ở nội trú. Tổng kinh phí đầu tư cho 21 trường là hơn 5.000 tỷ đồng. Ngày 11-10, tỉnh đã khởi công xây mới Trường Phổ thông nội trú (PTNT) liên cấp Tiểu học và THCS Na Ngoi, có sự tham dự của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm.

Đây là công trình giáo dục trọng điểm, có quy mô diện tích 5,5ha, với tổng số vốn đầu tư gần 240 tỷ đồng từ nguồn vốn Nhà nước và xã hội hóa. Công trình được đầu tư hiện đại, đồng bộ với 49 lớp học, đầy đủ các hạng mục phòng học, phòng chức năng, khu ký túc xá, nhà ăn, khu vui chơi, khu trải nghiệm, khu tăng gia sản xuất... Công trình không chỉ giúp hơn 1.900 học sinh khu vực biên giới được học tập, phát triển toàn diện về tri thức, kỹ năng, thể chất, tinh thần và nhân cách; mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa, tạo nguồn cán bộ tương lai cho địa phương, củng cố quốc phòng, an ninh khu vực biên giới.

Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đức Trung

Trường PTNT liên cấp Tiểu học và THCS Na Ngoi có ý nghĩa vô cùng to lớn, không chỉ là một công trình giáo dục, mà còn là công trình của niềm tin, của khát vọng vươn lên, của tình Đảng, nghĩa đồng bào. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Nghệ An thể hiện sự biết ơn sâu sắc tới Tổng Bí thư Tô Lâm, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương đã dành cho tỉnh Nghệ An nói chung và xã Na Ngoi nói riêng tình cảm đặc biệt, sự quan tâm giúp đỡ quý báu để công trình sớm được triển khai trên mảnh đất biên cương - miền Tây xứ Nghệ.

* Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn: Tái cấu trúc toàn bộ hệ thống giáo dục trên địa bàn cấp xã

Tổng vốn đầu tư toàn bộ 248 trường thuộc địa bàn xã biên giới dự kiến khoảng 37.000 tỷ đồng, chủ yếu từ ngân sách Trung ương, kết hợp với nguồn địa phương và xã hội hóa. Việc đầu tư sẽ linh hoạt theo từng địa phương: xây mới nơi có mặt bằng phù hợp, hoặc cải tạo trường sẵn có, hoặc tận dụng trụ sở hành chính sau sáp nhập. Các trường sẽ được khởi công từ tháng 10 đến hết tháng 12-2025, tùy theo mức độ chuẩn bị của từng địa phương. “Điểm rơi” hoàn thành hợp lý nhất là vào dịp hè năm 2026 - thời điểm không làm gián đoạn năm học và thuận tiện để tổ chức lại toàn bộ hệ thống trường lớp, bố trí học sinh từ nhiều điểm trường về trường trung tâm.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn

Để đạt mục tiêu, các địa phương có vai trò then chốt trong việc chuẩn bị mặt bằng và vận động người dân hiến đất để triển khai xây dựng trường học. Xây trường là việc người dân rất đồng tình, vì vậy cần phát động phong trào hiến đất rộng khắp, với sự vào cuộc tích cực của MTTQ và hệ thống chính trị ở cơ sở. Việc xây dựng trường học mới không đơn thuần là thay thế một trường hiện hữu, mà là dịp để tái cấu trúc toàn bộ hệ thống giáo dục trên địa bàn cấp xã. Hiện nhiều xã có tới 17-20 điểm trường nhỏ, phân tán; trường trung tâm khi hoàn thành sẽ gom học sinh từ các điểm trường này về học tập tập trung, đồng thời một số điểm trường lẻ sẽ được giải thể để nâng cao hiệu quả vận hành.

* Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung: Huy động tổng lực từ hệ thống chính trị đến người dân

Chủ trương đã rõ, vấn đề cốt lõi là phải triển khai thần tốc, đồng bộ, đồng thời huy động sức mạnh tổng lực từ toàn bộ hệ thống chính trị đến từng người dân. Ở giai đoạn đầu, cần dồn toàn lực để hoàn thành đúng tiến độ 100 trường trọng điểm đã được phân bổ ngân sách Nhà nước, đồng thời bảo đảm chất lượng xây dựng và hiệu quả vận hành bền vững.

Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung

Tại những địa bàn biên giới hiểm trở, khó tiếp cận, có thể giao cho các tập đoàn, doanh nghiệp lớn có năng lực về tài chính và kỹ thuật, hoặc các đơn vị quân đội, công an - những lực lượng vốn dày dạn kinh nghiệm thi công ở vùng núi cao, phức tạp. Ngoài ra, cũng cần huy động các nhà tài trợ, tổ chức xã hội sẵn sàng đồng hành, góp phần chia sẻ gánh nặng với ngân sách nhà nước trong công cuộc phát triển giáo dục vùng biên. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh phong trào kết nghĩa giữa các tỉnh miền xuôi và trường học miền núi. Theo đó, mỗi tỉnh miền xuôi có thể “đỡ đầu” một vài trường ở biên giới - từ tài trợ vật chất, hỗ trợ học liệu đến tổ chức giao lưu văn hóa. Qua đó, học sinh miền xuôi sẽ hiểu thêm về cuộc sống đồng bào vùng cao và ngược lại, tạo nên mối liên kết bền chặt giữa các vùng miền, nuôi dưỡng tinh thần đại đoàn kết dân tộc từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

* Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa: Những quyết sách đặt nền móng cho sự phát triển bền vững

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa

Giáo dục đang đứng trước thời cơ to lớn với những chính sách có tính chất bước ngoặt. Từ Luật Nhà giáo đến Nghị quyết 71-NQ-TW của Bộ Chính trị, triển khai chính sách xây dựng hệ thống trường nội trú liên cấp, hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh phổ thông ở các xã biên giới, hải đảo… đều là những chính sách lớn về giáo dục và quan điểm coi con người là mục tiêu, là động lực cho phát triển của Đảng - Nhà nước - Chính phủ. Chúng ta hướng tới một nền giáo dục tiên tiến, hiện đại và thực hiện công bằng trong cơ hội tiếp cận giáo dục, mở rộng cơ hội học tập cho tất cả mọi người.

Bên cạnh đó, Luật Nhà giáo đã giao thẩm quyền tuyển dụng cán bộ cho ngành giáo dục. Đây là một đột phá lớn để ngành giáo dục chủ động hơn trong quản lý và trong sử dụng nhà giáo, do đó cần bảo đảm có đủ đội ngũ giáo viên cả về đạo đức và chuyên môn. Tôi rất mong Chính phủ, các bộ, ngành và các địa phương quan tâm nhiều hơn, quyết liệt hơn trong các giải pháp giúp ngành GD-ĐT phát triển.

* Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam Phan Thanh Thiên: Hội sẽ hỗ trợ lâu dài các trường

Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam Phan Thanh Thiên

Hội sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quyền và ngành giáo dục để kết nối nguồn lực xã hội, huy động sự chung tay của các doanh nhân, doanh nghiệp nhằm góp phần nâng cao chất lượng học tập và rèn luyện của học sinh. Định hướng của chúng tôi là biến những ngôi trường này trở thành “mái nhà thứ hai” thực sự cho con em đồng bào vùng biên.

Trong đó, sẽ tập trung vào các hướng hành động cụ thể như: kêu gọi xã hội hóa bữa ăn nhằm đảm bảo học sinh có chế độ dinh dưỡng đầy đủ để học tập và phát triển thể chất; hỗ trợ trang thiết bị, đồ dùng học tập thông qua việc vận động doanh nghiệp đóng góp bàn ghế, sách vở, dụng cụ học tập để cải thiện điều kiện dạy và học; trao học bổng và bảo trợ dài hạn cho các em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nhằm khuyến khích tinh thần hiếu học và vươn lên; tạo môi trường rèn luyện kỹ năng thông qua các hoạt động ngoại khóa, chương trình kỹ năng sống và định hướng nghề nghiệp để học sinh có thêm hành trang vào đời; đồng thời kết nối doanh nghiệp với nhà trường bằng các chương trình “Doanh nhân trẻ đồng hành cùng học sinh vùng biên”, vừa truyền cảm hứng, vừa mở ra cơ hội phát triển tương lai cho các em.

PHAN THẢO - MAI CƯỜNG - HỮU PHÚC - DUY CƯỜNG - QUANG HUY ghi