Xây dựng nông thôn mới ở huyện nghèo vùng cao

Với phương châm "Nhà nước và Nhân dân cùng làm, tuyến đường thôn Triu, xã Điền Lư (Bá Thước) được nâng cấp, mở rộng đạt tiêu chí NTM nâng cao.

Đến thôn Điền Lý, thôn đầu tiên của xã Điền Lư đạt danh hiệu thôn kiểu mẫu, cảm nhận về một vùng quê đáng sống đang dần hiện hữu. Dọc hai bên đường dẫn vào thôn là những hàng cây xanh được trồng thẳng lối. Ông Lê Chí Dũng, trưởng thôn cho biết: Thôn có 235 hộ, chủ yếu là người miền xuôi lên đây định cư nên khi triển khai XDNTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, người dân đồng thuận và hưởng ứng. Vì vậy, cùng với việc phát triển kinh tế, nâng cao giá trị thu nhập, người dân trong thôn còn tích cực tham gia chỉnh trang nhà cửa, sân vườn, công trình vệ sinh và đóng góp ngày công, kinh phí xây dựng, nâng cấp các tuyến đường giao thông. Hiện 100% các tuyến đường trong thôn đã được bê tông hóa, nền đường rộng từ 4 - 5m, dọc hai bên đường trồng cây xanh khoảng 40 - 50%, thôn đang phấn đấu từ nay đến hết năm 2025 sẽ phủ xanh toàn bộ hệ thống đường thôn, đảm bảo các tuyến đường “sáng - xanh - sạch - đẹp”.

Theo ông Dũng, từ khi thôn đạt danh hiệu thôn kiểu mẫu (cuối năm 2020) đến nay, đời sống vật chất, tinh thần của người dân trong thôn được nâng lên rõ rệt, với mức thu nhập hiện nay đạt 62 triệu đồng/người/năm.

Ông Nguyễn Đức Lục, Chủ tịch UBND xã Điền Lư cho biết thêm: "Xã về đích NTM năm 2016 và đang trong lộ trình về đích NTM nâng cao trong năm 2025. Đến thời điểm này, ngoài 7/9 thôn đạt danh hiệu NTM, NTM kiểu mẫu, xã đã đạt 14/19 tiêu chí NTM nâng cao. Để đảm bảo về đích xã NTM nâng cao như lộ trình, từ nay đến hết năm địa phương sẽ cố gắng hoàn thiện 5 tiêu chí chưa đạt, bao gồm tiêu chí giao thông, thu nhập, cơ sở vật chất văn hóa, môi trường và chất lượng môi trường sống. Các tiêu chí này hiện đang triển khai, thực hiện và đã có lộ trình hoàn thành trong thời gian tới. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện tiêu chí về chất lượng môi trường sống sẽ gặp khó khăn, do việc sử dụng nước sạch tập trung trên địa bàn xã không thể thực hiện được nếu cấp trên không quan tâm, đầu tư xây dựng nhà máy nước sạch tập trung với nguồn kinh phí khoảng 50 tỷ đồng.

Thuộc xã vùng cao khó khăn của huyện Bá Thước nên khi bắt tay XDNTM, xã Thành Lâm có điểm xuất phát rất thấp. Song, nhờ biết tận dụng, khai thác lợi thế khi Pù Luông trở thành điểm du lịch, địa phương đã khuyến khích người dân phát triển đa dạng các loại hình kinh tế. Ngoài phát triển nông nghiệp là chủ đạo với việc đưa các loại cây trồng phù hợp, có giá trị cao vào sản xuất, địa phương đã khuyến khích, tạo điều kiện cho các hộ phát triển du lịch cộng đồng và ngành nghề nông thôn... Bằng cách làm này, đến nay thu nhập bình quân của người dân trong xã đạt 40 triệu đồng/người/năm.

Khi thu nhập người dân được cải thiện, việc tuyên truyền, vận động người dân chung tay XDNTM, đặc biệt là các tiêu chí về hạ tầng nông thôn được đông đảo người dân hưởng ứng và tham gia tích cực. Thời điểm này, xã đã có 10/19 tiêu chí đạt NTM và nằm trong lộ trình về đích NTM trong năm 2025. Ông Nguyễn Cơ Thạch, Chủ tịch UBND xã Thành Lâm cho biết: Đối với 9 tiêu chí chưa đạt chuẩn, xã đã xây dựng kế hoạch và lộ trình từng bước phấn đấu để hoàn thành. Tuy nhiên, trong số các tiêu chí chưa đạt chuẩn, khó khăn đối với xã hiện nay đó là nguồn vốn cần huy động để hoàn thiện tiêu chí giao thông và trường học tương đối lớn, khoảng 40 tỷ đồng. Mặt khác, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã so với mặt bằng chung vẫn còn thấp... Vì vậy, để hoàn thành các tiêu chí về đích NTM như lộ trình, ngoài tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, tạo sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của người dân trong XDNTM, địa phương đã giao nhiệm vụ cụ thể và gắn trách nhiệm cho từng bộ phận trong việc thực hiện các nhiệm vụ trong XDNTM.

Được biết, năm 2025, huyện Bá Thước phấn đấu có thêm 3 xã (Thiết Kế, Kỳ Tân, Thành Lâm) đạt chuẩn NTM và 1 xã (Điền Lư) về đích NTM nâng cao. Đến thời điểm này, các địa phương trên đang nỗ lực thực hiện các tiêu chí, phấn đấu về đích như lộ trình.

Trao đổi về cách làm trong XDNTM, ông Mai Hữu Phúc, Phó Chủ tịch UBND huyện Bá Thước cho biết: Do đặc thù của khu vực miền núi còn nhiều khó khăn, ngay khi triển khai chương trình XDNTM, huyện Bá Thước xác định phải bắt đầu từ thôn, bản. Từ nguồn kinh phí hỗ trợ của tỉnh, huyện đã lập kế hoạch, xác định rõ nội dung, mục tiêu, kinh phí và giao chỉ tiêu cho từng đơn vị cấp thôn, bản. Đồng thời, có các chính sách hỗ trợ, kích cầu riêng cho các thôn về xi măng, một phần kinh phí để xây dựng các công trình giao thông... Nhờ đó, đến hết năm 2024, huyện Bá Thước có 5 xã, 89 thôn đạt chuẩn NTM, trong đó có 3 thôn đạt NTM kiểu mẫu.

Bài và ảnh: Minh Lý