Xây dựng nông thôn mới gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa ở Ia O

Xã Ia O có 9 làng với trên 70% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Jrai. Trước đây, các làng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn tồn tại những tập tục lạc hậu như: tảo hôn, mê tín dị đoan, tổ chức ma chay, cưới hỏi dài ngày...

Tuy nhiên, từ năm 2010, khi bắt đầu triển khai xây dựng NTM, cấp ủy, chính quyền địa phương đã xác định rõ phải song hành giữa phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng nếp sống văn hóa mới để dần xóa bỏ các tập tục lạc hậu. Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân, cuối năm 2020, xã được công nhận đạt chuẩn NTM.

Ông Rơ Mah Jem-Phó Chủ tịch UBND xã-cho hay: Chúng tôi xác định việc xây dựng nét đẹp văn hóa trong đời sống cộng đồng là yếu tố cốt lõi để tạo sự phát triển bền vững. Chính vì thế, mọi chương trình, chính sách đều hướng tới việc nâng cao ý thức và thay đổi nếp nghĩ, cách làm của người dân.

Cùng với xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất, công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống luôn được chú trọng gìn giữ. Hàng năm, các hội, đoàn thể của xã tổ chức nhiều hội thi văn nghệ dân gian, dệt thổ cẩm, thể dục thể thao… để nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

“Năm 2021, xã Ia O được huyện Ia Grai chọn làm xã điểm xây dựng NTM nâng cao. Đến nay, xã đã đạt 13/19 tiêu chí NTM nâng cao. Đối với các tiêu chí chưa đạt gồm: quy hoạch, giao thông, thông tin truyền thông, hộ nghèo, hình thức tổ chức sản xuất, y tế… thời gian tới, xã tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và người dân để hoàn thành. Trong đó, xã xác định việc phát huy các giá trị văn hóa trong xây dựng NTM là nhiệm vụ quan trọng để phấn đấu đạt chuẩn NTM nâng cao”-ông Jem thông tin.

Phó Chủ tịch UBND xã Ia O Rơ Mah Jem (bìa phải) trao đổi với người dân về xây dựng nếp sống văn hóa. Ảnh: Đ.Y

Năm 2022, làng O đạt chuẩn NTM trong đồng bào dân tộc thiểu số. Để có được thành quả này là sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị và người dân trong làng. Ông Rơ Châm Hyik-Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn O-cho hay: “Chúng tôi xác định văn hóa là nền tảng, là sức mạnh nội sinh để xây dựng NTM bền vững. Bà con được tuyên truyền không để gia súc thả rông, thực hiện tốt quy ước, hương ước. Việc cưới, việc tang cũng được tổ chức gọn nhẹ, tiết kiệm, phù hợp với nếp sống mới”.

Đội cồng chiêng làng Mít Jep (xã Ia O) biểu diễn tại nhà rông. Ảnh: N.T

Những năm qua, xã Ia O đã chỉ đạo xây dựng và duy trì các phong trào văn hóa-văn nghệ, thể thao gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Qua đó, khẳng định vai trò của văn hóa đối với sự phát triển kinh tế-xã hội, đưa văn hóa trở thành một trong những nguồn lực nội sinh quan trọng trong xây dựng xã NTM.

Với sự quan tâm đó, các đội cồng chiêng, xoang ở các làng Lân, Bi, Dăng, Mít Jep… hoạt động sôi nổi. Đặc biệt, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng NTM được chú trọng triển khai, từ đó nâng cao nhận thức cho người dân về vai trò của văn hóa và thúc đẩy các hoạt động văn hóa, thể thao phát triển, từng bước xây dựng môi trường sống văn minh.

Việc phát huy các giá trị văn hóa ở xã Ia O không chỉ là cồng chiêng, lễ hội, mà còn là sự thay đổi trong nếp sống thường ngày. Các hộ gia đình tích cực giữ vệ sinh đường làng, trồng hoa trước ngõ, xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, thực hiện phân loại rác thải…

Xã cũng chú trọng xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa với các tiêu chí cụ thể, thực chất. Mỗi làng đều có quy ước, hương ước riêng, được bàn bạc công khai, dân chủ và vận hành nghiêm túc, tạo nếp sống văn minh, kỷ cương.

Bà Puih Pyưnh-Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Ia O-phấn khởi nhìn nhận: “Phụ nữ giờ đây không chỉ biết chăm lo cho gia đình mà còn cùng nhau giữ gìn, làm đẹp cho buôn làng. Chị em thường xuyên tổ chức quét dọn, trồng hoa ven đường, vận động nhau không mê tín dị đoan, bỏ dần những tập tục lạc hậu”.

Còn Phó Chủ tịch UBND xã thì khẳng định: Xây dựng NTM không thể thiếu yếu tố văn hóa. Chúng tôi xác định phải dựa vào văn hóa để phát triển bền vững, làm sao giúp người dân không chỉ có cuộc sống ấm no, khỏe mạnh mà còn gìn giữ được những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Từ việc bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống đến thay đổi nếp nghĩ, cách làm đã góp phần nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho người dân.

ĐINH YẾN