Xây dựng Mộc Châu là đô thị xanh, hiện đại, thông minh và đậm đà bản sắc văn hóa
Ngày 22/10, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị thẩm định Đề án đề nghị công đô thị Mộc Châu đạt tiêu chí đô thị loại IV. Tham dự Hội nghị có đại diện Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, các Bộ, hội, hiệp hội nghề nghiệp chuyên ngành, lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng là thành viên Hội đồng; lãnh đạo Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Sơn La. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng, Chủ tịch Hội đồng chủ trì Hội nghị.
Vùng trọng điểm phát triển kinh tế, dịch vụ, du lịch của tỉnh Sơn La
Báo cáo tại Hội nghị, đại diện UBND huyện Mộc Châu cho biết, huyện Mộc Châu hiện có 15 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm thị trấn Mộc Châu, thị trấn Nông trường Mộc Châu và 13 xã, với tổng diện tích tự nhiên là 1.072,09km2. Mộc Châu có vị trí quan trọng cả về kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh, quốc phòng, là vùng trọng điểm phát triển kinh tế, dịch vụ, du lịch của tỉnh Sơn La.
Đô thị Mộc Châu là cửa ngõ kết nối khu vực miền núi Tây Bắc với Thủ đô Hà Nội và vùng Đồng bằng Bắc bộ trên tuyến giao thông huyết mạch Quốc lộ 6 và Quốc lộ 43. Khu vực lõi đô thị được tạo dựng trên cơ sở gắn kết của 2 thị trấn (Mộc Châu và Nông trường Mộc Châu), hình thành không gian đô thị liên kết cùng phát triển và chia sẻ chức năng tương hỗ.
Mộc Châu là trung tâm thương mại quan trọng trên tuyến lành lang kinh tế Tây Bắc gắn với phát triển kinh tế thương mại cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, kết nối hiệu quả với nước bạn Lào. Cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu sẽ kết nối mạng lưới giao thông đối ngoại của tỉnh Sơn La với Hòa Bình và với Thủ đô Hà Nội, tạo nên tuyến trục cao tốc kết nối vùng Tây Bắc với vùng Kinh tế trọng điểm Bắc bộ…
Phạm vi nghiên cứu của Đề án đề nghị công nhận đô thị Mộc Châu là đô thị loại IV gồm toàn bộ ranh giới hành chính huyện Mộc Châu hiện nay với 15 đơn vị hành chính cấp xã với 2 thị trấn và 13 xã. Ranh giới như sau: Phía Bắc giáp các huyện Phù Yên và Bắc Yên; phía Nam giáp huyện Vân Hồ và huyện Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; phía Đông và Đông Nam giáp huyện Vân Hồ; phía Tây giáp huyện Yên Châu.
Trong những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Mộc Châu luôn nỗ lực phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, góp phần nâng cao chất lượng sống của dân cư đô thị, tạo diện mạo kiến trúc cảnh quan đô thị theo hướng văn minh, hiện đại bền vững.
Trong đó, mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất đạt 7,41%; cơ cấu kinh tế phát triển theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp, thương mại, dịch vụ; tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều hiện nay trên địa bàn đô thị là 3,47%; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp toàn đô thị đạt 55,70%; tỷ lệ nhà ở kiên cố đạt 99,8%; Diện tích nhà ở bình quân đầu người đạt 21,3m2 sàn/người; Tỷ lệ đường phố được chiếu sáng đạt 98,2%; tỷ lệ dân số đô thị được cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung và được sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh đạt 100%; tỷ lệ hồ sơ thủ tục hành chính được xử lý qua dịch vụ công trực tuyến toàn trình đạt 70,7%...
Theo đại diện UBND huyện Mộc Châu, việc được công nhận là đô thị loại IV sẽ là cơ sở, là tiền đề để trở thành thị xã theo Nghị quyết số 10-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La. Do đó, việc lập đề án đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng công nhận huyện Mộc Châu đạt tiêu chí đô thị loại IV là cần thiết.
Cần phát huy lợi thế về cảnh quan, văn hóa bản địa để phát triển đô thị Mộc Châu bền vững
Tại Hội nghị, các chuyên gia thành viên Hội đồng đánh giá đô thị Mộc Châu có vị trí mang tầm quốc gia khi là động lực cho Khu du lịch quốc gia và có cửa khẩu Lóng Sập kết nối với nước bạn Lào. Báo cáo thẩm định Đề án của Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) lưu ý rằng, diện tích khu vực nội thị đô thị Mộc Châu trong Đề án tăng gấp đôi, với 158,7km2, rộng tương đương với tiêu chí diện tích của 1 thành phố, do đó việc đầu tư cơ sở hạ tầng đô thị cần rất nhiều nguồn lực và cần thực hiện một cách bài bản, có thứ tự ưu tiên cụ thể.
Đại diện Bộ Nội vụ đánh giá hồ sơ Đề án được xây dựng đúng quy định hiện hành, đồng thời nhấn mạnh rằng đô thị Mộc Châu hiện có 2 thị trấn, đây là tiền đề rất tốt để đô thị Mộc Châu đẩy mạnh đầu tư, phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, để Mộc Châu khai thác tốt nhất các thế mạnh của mình, tỉnh Sơn Là và huyện Mộc Châu cần sớm triển khai, thực hiện chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế, hạ tầng đô thị theo các kế hoạch đã được Trung ương, tỉnh Sơn La phê duyệt; sớm ban hành quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc đô thị; quan tâm đào tạo bồi dưỡng trình độ đội ngũ cán bộ quản lý đô thị, qua đó từng bước nâng cao trình độ văn minh đô thị. Bên cạnh đó, Mộc Châu cần rà soát các số liệu của Đề án, đảm bảo thống nhất với hồ sơ Đề án thành lập thị xã Mộc Châu và đề án sắp xếp đơn vị hành chính thuộc đô thị Mộc Châu.
Nhấn mạnh vai trò, vị trí quan trọng của đô thị Mộc Châu đối với tỉnh Sơn La nói riêng, khu vực Tây Bắc nói chung, đại diện Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng) góp ý UBND huyện Mộc Châu cần chú trọng kết nối hạ tầng kỹ thuật cấp nước với các khu vực lân cận và chú ý khai thác, sử dụng nguồn nước mặt, đồng thời có giải pháp hạn chế người dân trên địa bàn khai thác, sử dụng nước ngầm nhằm bảo vệ và khai thác nguồn nước một cách hợp lý, bền vững.
Bên cạnh đó, huyện cần quan tâm xây dựng và ban hành giá dịch vụ thoát nước, xử lý nước thải để có nguồn lực tái đầu tư, có chính sách thu hút đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu vực ngoại thị để rút ngắn khoảng khách phát triển với khu vực nội thị; sớm có giải pháp khắc phục các tiêu chuẩn chưa đạt hoặc đạt tiêu chí đô thị loại IV ở mức thấp.
Ông Lê Hồng Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La tiếp thu các ý kiến góp ý để hoàn thiện nội dung Đề án; đồng thời cho biết tỉnh sẽ sớm có phương hướng để hoàn thiện các tiêu chí còn thiếu, còn yếu của đô thị loại IV và điều kiện cơ sở hạ tầng của các khu vực dự kiến thành lập phường.
Thời gian tới, theo ông Minh, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 dự kiến tập trung nguồn lực để triển khai các giải pháp hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đô thị, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, đáp ứng tiêu chí đô thị loại IV của đô thị Mộc Châu.
Cùng với đó, tiếp tục đầu tư vào các lĩnh vực trọng điểm để phát triển Mộc Châu trở thành đô thị hiện đại, có khả năng cạnh tranh cao; thu hút thêm các dự án mới, phát triển khu công nghiệp, khu đô thị, lĩnh vực du lịch đảm bảo sự phát triển lâu dài của địa phương.
Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng cho biết, Hội đồng thẩm định cơ bản thống nhất với đề xuất của UBND tỉnh Sơn La đối với chương trình phát triển đô thị, cụ thể là đề xuất đô thị Mộc Châu đạt tiêu chí đô thị loại IV là phù hợp với định hướng phát triển đô thị và các quy hoạch liên quan. Đồng thời thống nhất phạm vi các khu vực dự kiến thành lập phường đã được phê duyệt, các quy hoạch phân khu đô thị tương ứng làm cơ sở đầu tư hoàn thiện các tiêu chí phân loại đô thị của địa phương.
Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng đề nghị UBND tỉnh Sơn La chỉ đạo đơn vị liên quan sớm hoàn thiện hồ sơ Đề án, trong đó tập trung tiếp thu đầy đủ ý kiến các thành viên Hội đồng thẩm định; rà soát cập nhật, chuẩn hóa các số liệu đảm bảo thống nhất; rà soát đảm bảo tính chính xác về ranh giới hành chính trong hệ thống bản đồ, ranh giới các đơn vị dự kiến thành lập sau sắp xếp, thống nhất với các dữ liệu trong các hệ thống tài liệu liên quan. Thứ trưởng cũng lưu ý địa phương sớm có giải pháp hoàn thiện các tiêu chuẩn, tiêu chí còn thiếu, còn yếu được nêu trong Đề án.
Hội đồng phân loại đô thị quốc gia thống nhất bỏ phiếu thông qua Đề án đề nghị công đô thị Mộc Châu, tỉnh Sơn La đạt tiêu chí đô thị loại IV với điểm số đạt 86,6/100 điểm và 100% thành viên Hội đồng thông qua Báo cáo đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị khu vực dự kiến thành lập các phường thuộc đô thị Mộc Châu.
Theo Quy hoạch tỉnh Sơn La thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chương trình phát triển đô thị tỉnh Sơn La đến năm 2030, định hướng hệ thống đô thị, định hướng đến năm 2025: Toàn tỉnh Sơn La có 16 đô thị (1 đô thị loại II, 2 đô thị loại IV, 13 đô thị loại V), tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 20,6%.
Phát triển các đô thị gắn với 4 vùng kinh tế của tỉnh, trong đó tập trung ưu tiên nguồn lực phát triển 2 trung tâm đô thị: Trung tâm đô thị của tỉnh (thành phố Sơn La - Hát Lót) gắn với vùng đô thị và Quốc lộ 6, Trung tâm đô thị phía Đông Nam (Mộc Châu - Vân Hồ) gắn với vùng cao nguyên Mộc Châu và phụ cận.
Quy hoạch chung đô thị Mộc Châu, tỉnh Sơn La đến năm 2040 xác định Mộc Châu là đô thị xanh, có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thông minh; mang bản sắc văn hóa, cảnh quan thiên nhiên và khí hậu đặc trưng cao nguyên; phát triển bền vững và toàn diện.
Đồng thời là đô thị du lịch mang tầm quốc gia; trung tâm phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; trung tâm sản xuất, chế biến và chuyển giao nông nghiệp công nghệ cao theo hướng tuần hoàn, thân thiện với môi trường; đô thị biên giới gắn với phát triển kinh tế thương mại cửa khẩu quốc tế; có vị trí đặc biệt về chiến lược, quan trọng về quốc phòng an ninh.