Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới

Và ngày 28-3 hàng năm trở thành Ngày truyền thống của dân quân tự vệ (DQTV) Việt Nam. Từ khi ra đời đến nay, lực lượng DQTV luôn khẳng định vị trí, vai trò chiến lược quan trọng trong chiến tranh nhân dân, bảo vệ Tổ quốc. Dịp này, P.V Báo Gia Lai có cuộc phỏng vấn Đại tá Lê Trọng Thủy-Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh về công tác xây dựng lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh.

* P.V: Thưa đồng chí, những năm qua, lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh đã được xây dựng, củng cố và phát triển như thế nào?

Đại tá Lê Trọng Thủy. Ảnh: V.H

- Đại tá LÊ TRỌNG THỦY: Trong suốt 90 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ DQTV luôn trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân; chiến đấu kiên cường, mưu trí, dũng cảm; lao động, học tập, công tác hiệu quả, sáng tạo và lập nhiều chiến công to lớn góp phần vào xây dựng lực lượng vũ trang cả nước ngày càng vững mạnh.

Cùng với sự phát triển và trưởng thành của lực lượng DQTV trong cả nước, lực lượng DQTV tỉnh đã được xây dựng, củng cố và phát triển, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hiện nay, lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh đã đảm bảo được các yêu cầu về số lượng, chất lượng, tổ chức biên chế, trang bị vũ khí phù hợp. Cơ quan quân sự các địa phương trong tỉnh luôn chủ động thực hiện nghiêm việc rà soát, đăng ký, quản lý và kết nạp DQTV mới đảm bảo luân phiên đúng quy định.

Đặc biệt, trong công tác huấn luyện, ban CHQS cấp huyện, cấp xã chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện DQTV, từng bước nâng cao chất lượng, khả năng, trình độ của lực lượng DQTV trong thực hiện nhiệm vụ.

Để xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp theo tinh thần Chỉ thị số 16-CT/TW ngày 5-10-2002 của Ban Bí thư (khóa IX) và Luật DQTV năm 2019, UBND tỉnh đã chỉ đạo Bộ CHQS tỉnh tham mưu xây dựng trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 285/NQ-HĐND ngày 10-12-2020 về Đề án tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ chính sách cho DQTV trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025; Nghị quyết số 131/2020/NQ-HĐND ngày 10-12-2020 của HĐND tỉnh về việc quy định mức hưởng phụ cấp hàng tháng của thôn đội trưởng và mức trợ cấp ngày công lao động đối với dân quân khi làm nhiệm vụ trên địa bàn tỉnh.

Mỗi năm, lực lượng DQTV của tỉnh tham gia hàng ngàn ngày công giúp đỡ các địa phương xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo, tuyên truyền, vận động người dân thực hiện đúng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Lực lượng DQTV cũng luôn có mặt khi địa bàn có thiên tai, bão lũ để tham gia cứu hộ, cứu nạn.

Lực lượng dân quân tự vệ chuẩn bị huấn luyện. Ảnh: V.H

* P.V: Đồng chí có thể khái quát những kết quả quan trọng trong công tác xây dựng lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh?

- Đại tá LÊ TRỌNG THỦY: Thời gian qua, tỉnh đã tập trung xây dựng lực lượng DQTV với tỷ lệ phù hợp, có cơ cấu tổ chức hợp lý, bảo đảm đủ các thành phần lực lượng, quy mô tổ chức biên chế, phù hợp với từng địa phương, từng địa bàn dân cư và các loại hình tổ chức sản xuất kinh doanh như: xây dựng dân quân cơ động, pháo binh, phòng không, thông tin, trinh sát, y tế…

Lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh được biên chế thành 442 đơn vị, trong đó có 218 đơn vị dân quân và 224 đơn vị tự vệ. Lực lượng dân quân gồm: dân quân cơ động cấp huyện, cấp xã, dân quân thường trực, dân quân tại chỗ, dân quân binh chủng. Lực lượng tự vệ gồm: tự vệ tại chỗ, tự vệ phòng không, pháo binh.

Đến nay, lực lượng DQTV toàn tỉnh đạt gần 1,35% dân số (trong đó, dân quân đạt hơn 1,15%, tự vệ đạt gần 13,64%). Tỷ lệ dân quân nữ đạt hơn 10% so với tổng số dân quân. Tổ chức tập huấn, huấn luyện DQTV đúng, đủ nội dung chương trình quy định, quân số đạt trên 95% trở lên. Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo các địa phương thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ ban CHQS cấp xã đạt 97,5%. Tỉnh cũng đã quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng, sửa chữa 218/218 nhà làm việc cho ban CHQS cấp xã với nguồn kinh phí hàng trăm tỷ đồng.

Công tác phát triển đảng viên trong lực lượng DQTV luôn được cấp ủy các cấp chú trọng. Đến nay, 100% chi bộ quân sự cấp xã có cấp ủy, tỷ lệ đảng viên chiếm 31% quân số của lực lượng DQTV. Trong đó, đảng viên trong lực lượng dân quân chiếm 26,4% quân số, lực lượng tự vệ chiếm 55,4% quân số.

Lực lượng dân quân tự vệ TP. Pleiku huấn luyện bắn súng bộ binh. Ảnh: V.H

* P.V: Để xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, tỉnh sẽ tập trung vào những giải pháp nào, thưa đồng chí?

- Đại tá LÊ TRỌNG THỦY: Để xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, thời gian tới cần tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, quản lý, điều hành của chính quyền đối với hoạt động của lực lượng DQTV.

Cùng với đó, phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu, đề xuất giúp cấp ủy, chính quyền các cấp ban hành nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch lãnh đạo công tác quân sự, quốc phòng phù hợp với tình hình thực tế. Tập trung giáo dục, tuyên truyền để cán bộ, đảng viên, người dân nhận thức rõ vị trí, vai trò tầm quan trọng của DQTV trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình hiện nay.

Đồng thời, tăng cường kiểm tra việc xây dựng lực lượng DQTV trên địa bàn, kịp thời nắm bắt những khó khăn, vướng mắc, đề xuất, tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về xây dựng lực lượng DQTV để đáp ứng yêu cầu trước mắt, lâu dài.

Để DQTV thực sự là lực lượng chính trị tin cậy của cấp ủy, chính quyền và người dân ở cơ sở cần củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của ban CHQS tự vệ các cơ quan, tổ chức và ban CHQS cấp xã theo quy định.

Thực hiện nghiêm chế độ đăng ký, quản lý lực lượng DQTV; thường xuyên rà soát, kiện toàn tổ chức biên chế DQTV theo hướng tinh, gọn, mạnh, có tỷ lệ và cơ cấu hợp lý giữa lực lượng nòng cốt và rộng rãi; chú trọng xây dựng lực lượng DQTV ở các địa bàn trọng điểm, vùng sâu, vùng xa.

Việc tuyển chọn, kết nạp công dân vào lực lượng DQTV phải tiến hành chặt chẽ theo nguyên tắc cấp ủy lãnh đạo, chính quyền chỉ đạo, ban CHQS cấp xã tham mưu và tổ chức thực hiện theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân cử, dân chăm lo”.

Tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã; ban hành chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác và quy chế hoạt động của cấp ủy, chi bộ, coi trọng lãnh đạo phát triển đảng viên trong DQTV, đáp ứng yêu cầu về chất lượng chính trị.

Cùng với đó, tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện và hiệu quả hoạt động của lực lượng DQTV, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, pháp luật, công tác vận động quần chúng với huấn luyện quân sự, tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho lực lượng DQTV tại chỗ, DQTV cơ động và các binh chủng. Chú trọng huấn luyện phối hợp giữa DQTV với các lực lượng khác trên địa bàn trong tác chiến và thực hiện nhiệm vụ phòng-chống, giảm nhẹ thiên tai, xử lý các tình huống bảo vệ trật tự an ninh xã hội ở địa phương.

Các địa phương cần thực hiện nghiêm Luật DQTV, nhất là quy định về ngân sách; thu, quản lý, sử dụng quỹ quốc phòng-an ninh đúng mục đích, nhằm bảo đảm kịp thời chế độ, chính sách đối với lực lượng DQTV. Đồng thời, gắn công tác chính sách với công tác tổ chức, công tác tư tưởng; làm tốt công tác chính sách đối với những gia đình cán bộ, chiến sĩ DQTV có hoàn cảnh khó khăn, bảo đảm cho chiến sĩ DQTV yên tâm thực hiện nhiệm vụ khi được huy động.

Phát huy truyền thống vẻ vang qua 90 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành cùng với sự chung tay, vào cuộc của các cấp, ngành và sự quan tâm, chăm lo của cấp ủy, chính quyền các cấp nên lực lượng DQTV của tỉnh đã thực sự trở thành chỗ dựa vững chắc trong giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, giữ vững chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, tạo điều kiện để địa phương phát triển kinh tế-xã hội. Qua đó, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh vững chắc xây dựng khu vực phòng thủ của tỉnh ngày càng vững mạnh.

* P.V: Xin cảm ơn đồng chí!

VĨNH HOÀNG