Xây dựng hạ tầng khu công nghiệp: Doanh nghiệp Việt phải nỗ lực rất nhiều để không thua trên sân nhà

Trong hệ thống khu công nghiệp (KCN) Việt Nam, có sự cạnh tranh giữa nhà đầu tư, nhà thầu xây dựng trong nước với nhà đầu tư, nhà thầu xây dựng nước ngoài. Vậy áp lực cạnh tranh của nhà đầu tư, nhà thầu xây dựng Việt Nam với nhà đầu tư, nhà thầu xây dựng nước ngoài ra sao, và khả năng cạnh tranh như thế nào?

Ông Vũ Chí Kiên: Những năm gần đây, có rất nhiều nhà đầu tư (NĐT) FDI, các tổng thầu xây dựng nước ngoài đã thực hiện các dự án tại Việt Nam. Phải nói công tâm rằng các doanh nghiệp trong nước cần phải nỗ lực và nỗ lực rất nhiều thì mới có thể theo kịp và cạnh tranh một cách sòng phẳng với các doanh nghiệp nước ngoài nếu không muốn thua ngay trên sân nhà.

Lý do là doanh nghiệp nước ngoài có nhiều thế mạnh mà doanh nghiệp nội chưa đạt được. Về tài chính, doanh nghiệp nước ngoài có tiềm lực tài chính rất mạnh, đó là yếu tố rất quan trọng để một dự án có thể triển khai thành công và nhanh chóng.

Họ có kỹ năng, công cụ quản lý dự án hết sức khoa học, ứng dụng những công nghệ, phần mềm từ khâu quản lý đến khâu xây dựng, vận hành.

Họ sở hữu những công nghệ (nhiều khi là độc quyền), thiết bị đặc chủng, chuyên nghiệp… để triển khai dự án được chính xác, nhanh chóng và chất lượng cao.

Ông Vũ Chí Kiên - Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Xây dựng QualiPro, thành viên Liên chi hội Tài chính KCN Việt Nam (VIPFA).

Cùng với đó, họ có đội ngũ nhân sự được đào tạo bài bản, kinh qua nhiều dự án lớn trên thế giới. Tính chuyên nghiệp và sự chăm chỉ, năng suất cao là điều doanh nghiệp Việt cần phải học hỏi và cần được tôi luyện qua những dự án lớn mới có được.

Bên cạnh những hạn chế như ông vừa nói, doanh nghiệp trong nước có yếu tố nào để có thể bù đắp và cạnh tranh với doanh nghiệp ngoại không thưa ông?

Ông Vũ Chí Kiên: Dù có những điểm hạn chế nhưng doanh nghiệp Việt sở hữu một số yếu tố thuận lợi để có thể cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài.

Cụ thể, doanh nghiệp Việt hiểu biết rất rõ về các luật, nghị định của Việt Nam liên quan đến công tác đầu tư, quản lý dự án cũng như các tiêu chuẩn, quy chuẩn về thiết kế, xây dựng, nghiệm thu… Từ đó việc triển khai dự án diễn ra nhanh và đúng luật định.

Việc hiểu biết về điều kiện địa lý, kinh tế xã hội, lực lượng lao động, vật liệu xây dựng… tại từng địa phương giúp các doanh nghiệp trong nước có quyết định đúng đắn, kịp thời về đầu tư cũng như xây dựng.

Các chi phí quản lý, xây dựng của các nhà thầu trong nước thường thấp hơn các nhà thầu nước ngoài. Điều này mang lại một phần lợi thế cạnh tranh về giá cho các doanh nghiệp Việt Nam so với các nhà thầu nước ngoài.

Ngoài ra, người Việt Nam thông minh, chịu khó học hỏi, cầu tiến, rất nhanh tiếp thu, học tập được những công nghệ mới, sản phẩm mới. Theo đó, tạo ra được những lợi thế, rút ngắn dần khoảng cách về năng lực cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài.

Giới chuyên gia nhận định, đầu tư vào KCN là khoản đầu tư rất lớn. Vậy áp lực tài chính với doanh nghiệp đầu tư KCN như thế nào?

Ông Vũ Chí Kiên: Việc đầu tư một KCN quy mô cần nguồn tài chính rất lớn, có thể hàng vài nghìn tỷ đồng. Trong khi đó, năng lực tài chính của doanh nghiệp nội địa còn yếu, vay vốn tín dụng cũng có những khó khăn nhất định. Do đó, chủ đầu tư KCN rất cần sự đồng hành của các ngân hàng. Bên cạnh đó, các tổ chức tài chính, các quỹ đầu tư… cũng là kênh cung ứng vốn quan trọng mà chủ đầu các KCN có thể tiếp cận để giải quyết vấn đề liên quan đến nguồn vốn được kịp thời và đầy đủ.

KCN có vai trò hết sức quan trọng trong việc thu hút các NĐT nước ngoài. Trong khi đó, tỷ lệ lấp đầy các KCN ở Việt Nam nói chung chưa cao. Nhiều KCN tỷ lệ lấp đầy rất thấp. Ở một số địa phương, có KCN lấp đầy nhanh nhưng cũng có KCN diện tích trống chưa có người thuê còn nhiều.

Vậy đâu là những yếu tố quan trọng để NĐT nước ngoài, nhà đầu tư thứ cấp quyết định vào KCN đặt nhà xưởng, xây nhà máy?

Tỷ lệ lấp đầy các KCN ở Việt Nam nói chung chưa cao.

Ông Vũ Chí Kiên: Các NĐT thứ cấp, nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến nhiều yếu tố trước khi quyết định đầu tư vào KCN để đặt nhà xưởng, xây nhà máy.

Đó là vị trí của KCN, tính pháp lý của dự án, các chính sách ưu đãi, mức độ hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật của KCN. Chi phí thuê đất, thuê nhà xưởng ban đầu hay chi phí sử dụng cơ sở hạ tầng sau này cũng là điều NĐT nước ngoài quan tâm.

Các NĐT nước ngoài rất quan tâm đến những yếu tố quan trọng này trước khi quyết định lựa chọn KCN để lập dự án và xây dựng nhà máy.

Để thu hút được các NĐT nước ngoài đến đầu tư tại Việt Nam, đâu là yếu tố quan trọng mà Chính phủ Việt Nam nói chung và các chủ đầu tư KCN cần cải thiện, thưa ông?

Ông Vũ Chí Kiên: Hệ thống cơ sở hạ tầng các KCN đóng vai trò quan trọng và cần được coi là một trong những yếu tố cần chuẩn bị hàng đầu và sớm nhất. Một dự án KCN từ lúc nghiên cứu đến lúc hình thành, có đất cho NĐT xây dựng thường mất từ 3-5 năm.

Mặt khác, các chủ đầu tư KCN cũng cần lưu ý ngoài đầu tư các KCN kiểu “truyền thống” thì cần phát triển đa dạng các loại hình KCN như KCN xanh, khu chế xuất, KCN công nghệ cao hay KCN sinh thái. Trong đó, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp tham gia vào hoạt động sản xuất sạch hơn và sử dụng hiệu quả tài nguyên, có sự liên kết, hợp tác trong sản xuất để thực hiện hoạt động cộng sinh công nghiệp.

Ông nhận định như thế nào về việc phát triển các KCN trong thời gian tới? Việt Nam nên định hướng phát triển các loại hình KCN ra sao để đạt được hiệu quả thu hút nguồn vốn FDI, thưa ông?

Ông Vũ Chí Kiên: Hiện nay, quy hoạch chung các tỉnh đã và đang được Chính phủ phê duyệt nên thời gian tới sẽ có rất nhiều KCN được hình thành.

Hiện các nhà đầu tư FDI cũng đang rất quan tâm đến các loại hình KCN sạch, sử dụng hiệu quả tài nguyên vì đây là một trong những yếu tố để sản phẩm của họ có thể vào được những thị trường cao cấp trên thế giới. Sản phẩm xanh, sạch được đánh giá từ khâu vật liệu, sản xuất đến sử dụng tài nguyên, hạ tầng kỹ thuật trong sản xuất, vận chuyển, phân phối...

Là doanh nghiệp có bề dầy kinh nghiệm trong việc tham gia các dự án FDI, QualiPro đã có những sự chuẩn bị thế nào để có thể đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các NĐT FDI vào Việt Nam?

Ông Vũ Chí Kiên: Với 20 năm hoạt động trong lĩnh vực xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng trên cả nước, QualiPro đã có cơ hội được đồng hành cùng với các đối tác, các chủ đầu tư phát triển hạ tầng KCN và nhà xưởng công nghiệp từ những khâu lập quy hoạch, thiết kế, triển khai xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, các công trình nhà xưởng, nhà chung cư, nhà văn phòng….

Công ty QualiPro luôn hoàn thành tốt các dự án và được các chủ đầu tư trong và ngoài nước đánh giá cao về chất lượng và tiến độ. Chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao về xây dựng của các chủ đầu tư trong lĩnh vực phát triển hạ tầng KCN và các công trình trong KCN...

Nguyệt Minh