Xây dựng chuỗi liên kết - Hướng đi hiệu quả cho kinh tế nông thôn

Thu hoạch chanh không hạt của hợp tác xã Trái cây sinh học OCOP - ảnh do HTX cung cấp.

Xây dựng chuỗi liên kết trong cung ứng và tiêu thụ nông sản được xác định là “chìa khóa” mở ra cánh cửa tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đồng thời cũng là động lực góp phần xây dựng thành công nông thôn mới, thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển.

Hiệu quả từ liên kết sản xuất

Ghi nhận tại Hợp tác xã Artemia Vĩnh Châu, xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu (Bạc Liêu), đơn vị đang thực hiện liên kết, đỡ đầu cho 250 thành viên của 5 hợp tác xã, trong đó 4 hợp tác xã của tỉnh Bạc Liêu và 1 hợp tác xã của tỉnh Sóc Trăng.

Hiện tại chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trứng Artemia trên diện tích 300ha đang hoạt động hiệu quả, cho doanh thu khoảng 20 tỷ đồng mỗi năm (Artemia là một loại ấu trùng mới nở được dùng làm thức ăn tươi sống cho cá, tép cảnh). Ngoài ra, còn duy trì mô hình nuôi tôm công nghệ cao theo hướng tuần hoàn khép kín với phương châm nuôi tôm sạch, môi trường xanh và lợi nhuận bền vững.

Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Bạc Liêu Nguyễn Thị Thu Hằng cho biết, hình thức liên kết các chuỗi tại địa phương đang phát triển đa dạng và gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Hình thức này bảo đảm cho các thành phần kinh tế tham gia trong chuỗi giá trị chia sẻ quyền lợi, trách nhiệm với nhau, do đó thu hút nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, nông hộ tham gia nhằm giải bài toán được mùa mất giá.

Đẩy mạnh liên kết chuỗi gia tăng giá trị nông sản, từng bước thực hiện thành công tái cơ cấu ngành nông nghiệp cũng là mục tiêu của tỉnh Hậu Giang, địa phương được mệnh danh là "vựa" trái cây, khi đã nhanh chóng hình thành những vùng sản xuất quy mô lớn gắn với liên kết tiêu thụ nông sản thông qua hợp tác xã và tổ hợp tác, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Ghi nhận tại hợp tác xã Trái cây sinh học OCOP, một trong những điểm sáng về sản xuất, kinh doanh nông sản tại thị trấn Ngã Sáu, huyện Châu Thành (Hậu Giang), những giá trị kinh tế do liên kết chuỗi mang lại cho thành viên hợp tác xã cũng như địa phương là rất lớn.

Hiện tại, Hợp tác xã Trái cây sinh học OCOP có 256 thành viên thực hiện liên kết sản xuất trên diện tích khoảng 300ha trồng chanh không hạt và bưởi Năm Roi theo tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường châu Âu với quy trình trồng và đóng gói theo tiêu chuẩn Global GAP, Smeta, BRC. Chỉ tính riêng năm 2024, hợp tác xã đã cung cấp ra thị trường hơn 2.000 tấn trái cây, cho doanh thu 97 tỷ đồng (tăng 18% so với năm 2023).

Theo đại diện Hợp tác xã Trái cây sinh học OCOP Trần Thị Mỹ Linh, tại thị trường trong nước, qua các hệ thống siêu thị lớn như: Vinmart, Bách Hóa Xanh và hệ thống Co.opmart miền tây,... sản phẩm của hợp tác xã được người tiêu dùng đón nhận, cho doanh thu hằng tháng khoảng 2 tỷ đồng. Hợp tác xã hiện đứng thứ 5 trong tổng số các hợp tác xã nông nghiệp có thu nhập cao nhất cả nước.

Tham gia chuỗi liên kết, người nông dân, xã viên chỉ cần tuân thủ đúng quy trình sản xuất được khuyến cáo, còn đầu ra sản phẩm, giống, phân bón, vật tư kỹ thuật đều được hợp tác xã, tổ hợp tác và doanh nghiệp liên kết đảm nhận. Do đó, người nông dân rất yên tâm sản xuất và thụ hưởng thành quả từ chuỗi liên kết.

Nhân rộng mô hình

Để liên kết chuỗi phát triển theo chiều sâu, bền vững, Giám đốc Viện Nghiên cứu thị trường và thể chế nông nghiệp Ngô Sỹ Đạt đề xuất, Nhà nước cần quan tâm hơn nữa đến việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực hợp tác xã và hỗ trợ chương trình khởi nghiệp hợp tác xã, tạo điều kiện về vốn tín dụng, đất đai; chú trọng nhân rộng mô hình hợp tác xã vừa sản xuất vừa tham gia thị trường ...

Ở góc độ địa phương đang thực hiện đẩy mạnh liên kết chuỗi, tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Hậu Giang đều ghi nhận, liên kết giữa các hợp tác xã với nhau, với doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác đã từng bước khẳng định vị trí, vai trò trong hỗ trợ thành viên hợp tác tổ chức lại sản xuất, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Trong đó, điểm ghi nhận lớn nhất của mô hình liên kết chuỗi chính là tăng giá trị nông sản, giải quyết triệt để bài toán được mùa-mất giá.

Theo đại diện Liên minh Hợp tác xã tỉnh Bạc Liêu, trước mắt đơn vị sẽ tham mưu Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các ngành, các địa phương kiểm tra, rà soát và phát huy các chuỗi liên kết hiệu quả, không để đứt gãy chuỗi, đồng thời, chỉ đạo các địa phương, nhất là các vùng trọng điểm sản xuất trái cây, chăn nuôi, thủy sản có kế hoạch sản xuất phù hợp với xu thế tiêu dùng, gắn với nhu cầu của thị trường.

Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Hậu Giang Hồ Văn Phú chia sẻ, việc tập trung củng cố, hỗ trợ, nâng cao chất lượng hoạt động các đơn vị kinh tế tập thể, hợp tác xã trong tổ chức liên kết chuỗi cũng sẽ được Liên minh Hợp tác xã tham mưu chính quyền có những cơ chế nhằm tranh thủ các nguồn lực để tạo điều kiện hỗ trợ cho các hợp tác xã ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào trong quản lý, điều hành tổ chức sản xuất, thương mại, cung ứng hàng hóa đến đối tác, người tiêu dùng; đồng thời giúp hợp tác xã kết nối với các kênh thông tin về chính sách, kỹ thuật, thị trường nhằm tăng hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh trong liên kết chuỗi.

SƠN HÀ