Xây dựng các chỉ tiêu kinh tế - xã hội phục vụ xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh, xã (mới) nhiệm kỳ 2025 - 2030

Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu khai mạc Hội nghị

Đây là hội nghị quan trọng, có sự tham dự của nhiều đại biểu là đại diện Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Chính sách chiến lược Trung ương; các Bộ, ngành; Tổ biên tập Tiểu ban văn kiện; Tổ biên tập Tiểu ban kinh tế - xã hội Đại hội XIV của Đảng và các đơn vị thuộc Bộ Tài chính.

Tham dự trực tuyến tại các điểm cầu còn có đại diện Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Lãnh đạo Văn phòng Tỉnh ủy, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố; Lãnh đạo các Sở, ngành; Lãnh đạo cấp xã tại các địa phương.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, việc xây dựng các văn kiện Đại hội đòi hỏi phải có hệ thống số liệu thống kê phản ánh đầy đủ, toàn diện các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, tính so sánh và khả thi trong việc đo lường, định lượng, làm cơ sở để đánh giá kết quả nhiệm kỳ qua và xác định phương hướng, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển cho nhiệm kỳ tới.

Thực hiện Hướng dẫn số 32-HD/TBVK ngày 11/6/2025 của Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV, Bộ Tài chính đã chủ động, tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội cấp tỉnh và cấp xã phục vụ Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2025-2030.

Trên cơ sở 28 chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội cấp tỉnh đề xuất, Cục Thống kê đã biên soạn và tổng hợp dãy số liệu của 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (mới) giai đoạn 2010 - 2025 và xây dựng kịch bản tăng trưởng cơ sở giai đoạn 2026 - 2030 của 34 địa phương sau sáp nhập.

Thứ trưởng cho biết, đây là lần đầu tiên Bộ Tài chính đề xuất và chủ trì xây dựng bộ chỉ tiêu này nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ, đảm bảo tính so sánh giữa các tỉnh, thành phố và các xã, phường trên phạm vi toàn quốc.

Giới thiệu về việc xây dựng Hệ thống chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội phục vụ Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2025 - 2030, Trưởng ban Ban Thống kê Tổng hợp và Đối ngoại Hoàng Thị Thanh Hà cho biết, mặc dù quá trình xây dựng và biên soạn bộ chỉ tiêu cấp tỉnh và cấp xã được thực hiện trong bối cảnh vừa chạy vừa xếp hàng nhưng Cục Thống kê (CTK) đã triển khai một cách nghiêm túc, quyết liệt, có tính khoa học cao.

Trong quá trình xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội cấp tỉnh, CTK đã rà soát, nghiên cứu Nghị quyết đại hội Đảng bộ cấp tỉnh 3 nhiệm kỳ 2010-2015, 2015-2020, 2020-2025 của khoảng 30 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là đại diện cho các vùng, miền và căn cứ yêu cầu về chức năng, nhiệm vụ của cấp tỉnh trong tình hình mới để đề xuất khung chỉ tiêu cấp tỉnh. Khung chỉ tiêu cấp tỉnh được xây dựng đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, xuyên suốt giữa Trung ương và địa phương.

Bộ chỉ tiêu cấp tỉnh gồm 28 chỉ tiêu thuộc 3 lĩnh vực: (1) Lĩnh vực kinh tế có 7 chỉ tiêu; (2) Lĩnh vực xã hội có 16 chỉ tiêu; (3) Lĩnh vực môi trường có 5 chỉ tiêu. Trong đó, sở, ngành chủ trì biên soạn 11 chỉ tiêu, CTK/Chi Cục Thống kê (CCTK) chủ trì biên soạn 17 chỉ tiêu. Chuỗi năm dữ liệu là 2010-2030. Trong đó, dữ liệu quá khứ và hiện tại có chuỗi năm từ 2010-2025; Dữ liệu tương lai ước giai đoạn 2026-2030.

Đối với bộ chỉ tiêu cấp xã, CTK đã nghiên cứu, tổng hợp các chỉ tiêu từ dự thảo Nghị quyết Đại hội Đảng cấp xã của khoảng 20 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng, miền; tổ chức họp nội bộ để thống nhất về danh mục chỉ tiêu đề xuất cho cấp xã; gửi xin ý kiến của 63 địa phương về dự thảo đề xuất các chỉ tiêu và đề nghị các địa phương đề xuất bộ chỉ tiêu cấp xã; nhằm đảm bảo bộ chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội cấp xã phản ánh đúng thực tiễn của cơ sở. Trên cơ sở tổng hợp, tiếp thu ý kiến của 63 địa phương và nội dung họp trao đổi với Chi cục Thống kê tỉnh, thành phố, CTK đã hoàn thiện Dự thảo danh mục chỉ tiêu cấp xã, gửi Đảng ủy Bộ Tài chính báo cáo Tiểu ban văn kiện Đại hội XIV.

Bộ chỉ tiêu cấp xã gồm 8 chỉ tiêu, trong đó có 2 chỉ tiêu kinh tế, 4 chỉ tiêu xã hội và 2 chỉ tiêu môi trường. UBND cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo xây dựng bộ dữ liệu để đánh giá hiện trạng và làm cơ sở xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tiếp theo. Ngoài ra, CTK xây dựng tài liệu hướng dẫn cách tính.

Toàn cảnh Hội nghị

Tại Hội nghị, các đại biểu đã được nghe đại diện Ban Hệ thống Tài khoản quốc gia giới thiệu chỉ tiêu thống kê kinh tế gồm: Nội dung phương pháp tính chỉ tiêu Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (GRDP); Nội dung, phương pháp tính chỉ tiêu Tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GRDP; Hướng dẫn biên soạn chỉ tiêu Tốc độ tăng tổng giá trị sản phẩm trên địa bàn cấp xã.

Đại diện Ban Thống kê Dân số và Lao động giới thiệu chỉ tiêu thống kê xã hội gồm: Nội dung, phương pháp tính chỉ tiêu Chỉ số phát triển con người (HDI); Nội dung, phương pháp tính chỉ tiêu Thu nhập bình quân đầu người.

Đặc biệt, Hội nghị dành nhiều thời gian để các đại biểu trao đổi, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm để thống nhất cách tiếp cận, phương pháp triển khai thực hiện đảm bảo chất lượng, hiệu quả.

Phát biểu kết luận Hội nghị, thay mặt Lãnh đạo Bộ Tài chính, Cục trưởng Cục Thống kê Nguyễn Thị Hương đánh giá cao các ý kiến đóng góp của cảc đại biểu tại Hội nghị.

Xuất phát từ yêu cầu thực tế, để xây dựng Hệ thống chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội đạt kết quả, Cục trưởng Cục Thống kê Nguyễn Thị Hương đưa ra một số đề xuất với các Bộ, ngành, địa phương:

Đối với các Bộ, ngành liên quan, đề nghị phối hợp chỉ đạo các đơn vị chuyên môn ở cấp dưới để tính toán và hoàn thiện dữ liệu, đặc biệt là trong lĩnh vực xã hội và môi trường ở cấp tỉnh.

Cục trưởng Cục Thống kê Nguyễn Thị Hương phát biểu kết luận Hội nghị

Đối với Tỉnh ủy, Thành ủy, Cục trưởng đề nghị rà soát và kiện toàn các chỉ tiêu cấp tỉnh và cấp xã để đưa vào Nghị quyết Đại hội Đảng thống nhất với 28 chỉ tiêu cấp tỉnh của cơ quan Thống kê đề xuất. Các địa phương có thể linh hoạt bổ sung từ 3-5 chỉ tiêu cấp tỉnh để thể hiện tính đặc thù riêng có của địa phương. Đồng thời, chỉ đạo các xã phối hợp với cơ quan thống kê các tỉnh làm đầy dữ liệu của năm gần nhất. Trong 8 chỉ tiêu cấp xã có thể bổ sung từ 2-3 chỉ tiêu đảm bảo đặc thù toàn diện cho các xã.

"Cơ quan Thống kê sẽ hỗ trợ các sở, ngành và là cấu nối giữa các sở, ngành với các đơn vị ở cấp dưới để giúp chính quyền cấp tỉnh và cấp xã có một bức tranh kinh tế - xã hội qua bộ chỉ tiêu đầu kỳ, làm cơ sở tiếp tục định hướng phát triển trong tương lai, dựa vào thế mạnh, dựa vào hiện thực được phản ánh qua các dữ liệu", Cục trưởng Cục Thống kê Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh.

Trang Nguyễn