Cảnh báo siêu vi khuẩn cướp đi sinh mạng 40 triệu người

Siêu vi khuẩn sinh ra từ tình trạng sử dụng kháng sinh quá nhiều trong chăn nuôi và ở các bệnh viện có hệ thống xử lý nước thải kém.

Cựu Giám đốc cơ quan y tế Anh, Đặc phái viên của Anh về AMR, bà Sally Davies mới đây cảnh báo về tình trạng kháng thuốc kháng sinh có thể cướp đi sinh mạng của 40 triệu người vào năm 2050.

Kháng thuốc kháng sinh (AMR) xảy ra khi vi khuẩn trở nên mạnh hơn thuốc dùng để điều trị chúng – tạo ra cái gọi là “siêu vi khuẩn”. Kết quả là, các bệnh nhiễm trùng mục tiêu trở nên khó hoặc không thể điều trị được.

Phát biểu với tờ Observer hôm 5/1, bà Davies mô tả AMR là một “trường hợp khẩn cấp về kháng sinh” đang gia tăng, đe dọa các thủ thuật y tế thông thường như phẫu thuật và sinh nở, và có thể đe dọa đến tính mạng.

AMR gây ra khoảng một triệu ca tử vong mỗi năm, nhưng con số đó sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050. Bà cho biết thêm, nhóm dân số lớn tuổi đặc biệt dễ bị tổn thương, với tỷ lệ tử vong ở những người trên 70 tuổi tăng 80% kể từ năm 1990.

Bất chấp những nỗ lực hạn chế kê đơn thuốc kháng sinh và tình trạng lạm dụng thuốc, khoảng 70% tổng số thuốc kháng sinh hiện có vẫn được sử dụng trong chăn nuôi trên toàn cầu, tạo ra ổ chứa vi khuẩn kháng thuốc.

Bà Davies cho biết: "Về cơ bản, chúng ta đang ném thuốc kháng sinh vào bò, gà và cừu như một giải pháp thay thế rẻ tiền thay vì cho chúng dùng thuốc kích thích tăng trưởng hoặc thuốc phòng ngừa để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh tật".

"Nếu bạn có trang trại thâm canh sử dụng nhiều thuốc kháng sinh hoặc một bệnh viện bận rộn có hệ thống xử lý nước thải kém thì vi khuẩn kháng thuốc có thể xâm nhập vào đường thủy".

Vi khuẩn tiến hóa nhanh, nhân lên sau mỗi 20 phút và có thể di chuyển qua gió và mưa, làm phức tạp thêm việc ngăn chặn.

"Chúng cũng đột biến rất nhiều, và nếu chúng làm như vậy khi có kháng sinh và đột biến đó bảo vệ chúng, các chủng này sẽ nhân lên", bà Davies giải thích.

Bà cho biết: “Đây chính là mức độ nguy hiểm của vấn đề này”, đồng thời nhấn mạnh rằng các đặc điểm nguy hiểm của AMR đòi hỏi phải sử dụng cẩn thận các loại kháng sinh hiện có cũng như phát triển các loại kháng sinh mới.

Tuy nhiên, việc phát triển các loại thuốc kháng sinh mới không hấp dẫn về mặt tài chính đối với các công ty dược phẩm, đồng thời lưu ý rằng thuốc điều trị huyết áp hoặc ung thư, nếu dùng hàng ngày hoặc trong thời gian dài, sẽ có lợi nhuận cao hơn nhiều.

Penicillin, được phát hiện vào cuối những năm 1920, đã kéo dài đáng kể tuổi thọ của con người thêm tới 30 năm bằng cách chống lại hầu hết các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, nhưng tất cả những tiến bộ đó hiện đang bị đe dọa.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa The Lancet vào tháng 9, các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh có thể cướp đi sinh mạng của hơn 39 triệu người trên toàn thế giới trong 25 năm tới, với 169 triệu người khác dự kiến sẽ tử vong vì những nguyên nhân liên quan.

Đáng chú ý, các bác sĩ Đức cũng cảnh báo rằng thế giới có nguy cơ quay trở lại thời kỳ trước khi phát hiện ra penicillin, tờ Bild đưa tin vào tháng 10.

Giáo sư Yvonne Mast, nhà vi sinh vật học và nhà nghiên cứu tại Viện Leibniz ở Braunschweig cảnh báo, ngành y tế đã chậm phát triển các loại kháng sinh mới vì quá trình nghiên cứu quá dài và quá tốn kém, trong khi lợi nhuận lại quá thấp. Chỉ có 13 loại thuốc mới được chấp thuận kể từ năm 2017, nhưng chỉ có hai loại đại diện cho một loại hóa chất mới và có thể được coi là sáng tạo, theo Tổ chức Y tế Thế giới.

Đông Phong