WEF Thiên Tân 2025: 'Lời thì thầm' về một trật tự toàn cầu mới và trọng tâm chuyển dịch sang Nam toàn cầu

Diễn ra từ ngày 24-26/6, Hội nghị thường niên các nhà tiên phong lần thứ 16 của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF Thiên Tân 2025) thu hút hơn 1.700 đại biểu từ hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ. (Nguồn: Getty)

Thế giới đa cực và cơ hội từ các nền kinh tế mới nổi

Báo cáo từ The China Connection, bản tin kinh tế chuyên sâu của CNBC cho biết, mặc dù truyền thông toàn cầu đang tập trung vào căng thẳng giữa Israel-Iran, nhưng những thảo luận tại WEF Thiên Tân 2025 lại phản ánh một sự chuyển mình âm thầm, đáng chú ý của hệ thống kinh tế thế giới.

Giới chuyên gia gọi đó là những “lời thì thầm về một trật tự toàn cầu mới”, với trọng tâm chuyển dần từ phương Tây sang các nước thuộc Nam toàn cầu.

Ông Ben Simpfendorfer, đối tác tại công ty tư vấn Oliver Wyman tại Hong Kong (Trung Quốc) nhận định: “Không khí tại Thiên Tân cho thấy trật tự toàn cầu đã thay đổi. Các nước Nam toàn cầu đang kết nối với nhau mạnh mẽ hơn bao giờ hết”.

Thuật ngữ “Nam toàn cầu” ám chỉ nhóm các nền kinh tế đang phát triển, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á, châu Phi, Mỹ Latinh và Trung Đông - những khu vực mà Trung Quốc đang tích cực thúc đẩy quan hệ thương mại và chính trị.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã tận dụng Hội nghị lần này để kêu gọi gia tăng thương mại và tái cấu trúc trật tự toàn cầu theo hướng công bằng và đa phương hơn.

Theo CNBC, ông khẳng định, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẵn sàng đóng vai trò hạt nhân trong liên kết khu vực, đặc biệt với các quốc gia đang tìm cách vượt ra ngoài ảnh hưởng địa chính trị của Mỹ và châu Âu.

Trong khi đó, bà Aparna Bharadwaj, Giám đốc điều hành tại Global Advantage Practice cho biết, có tới 130 quốc gia đang giữ vị trí trung lập trong cục diện chính trị toàn cầu và mong muốn mở rộng hợp tác kinh tế vượt qua các ranh giới địa chiến lược.

Các nhà lãnh đạo tại Hội nghị nhận định, một trục kinh tế mới có thể hình thành từ châu Á và Trung Đông, liên kết mềm dẻo hơn với châu Âu và Mỹ.

Cú sốc thuế quan từ Mỹ là “hồi chuông cảnh tỉnh” buộc các quốc gia đang phát triển phải xem xét lại chiến lược thị trường. Tuy nhiên, theo chuyên gia Simpfendorfer, việc dịch chuyển từ một thị trường duy nhất như Mỹ sang nhiều thị trường nhỏ hơn đòi hỏi nỗ lực lớn về năng lực cạnh tranh và năng suất nội tại.

Những bài toán hóc búa trong thời đại mới

Tháng 5/2025, doanh thu tài khóa của chính quyền trung ương Trung Quốc gần như chững lại, với mức tăng chỉ 0,1% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức 1,9% của tháng 4/2025. Doanh thu ngoài thuế giảm 2,2%, đánh dấu mức sụt giảm đầu tiên kể từ năm 2014, trong khi doanh thu thuế tăng nhẹ 0,6%.

Trên thị trường tài chính, chỉ số CSI 300 của Trung Quốc đại lục tăng 0,35% trong phiên giao dịch sáng 26/6, trong khi chỉ số Hang Seng của Hong Kong (Trung Quốc) tăng 0,77%, bất chấp tình hình giao dịch chung trong khu vực còn nhiều biến động.

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang chủ động mở rộng ảnh hưởng thông qua thúc đẩy đầu tư, cải cách và đổi mới.

Cùng với đó, các doanh nghiệp Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với bài toán toàn cầu hóa thực chất hơn. Chuyên gia Simpfendorfer cho rằng, bài học 20 năm qua không còn phù hợp, nhất là khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại toàn bộ cấu trúc tăng trưởng.

Ông Johnson Chui, lãnh đạo dịch vụ phát hành toàn cầu tại Sở Giao dịch Hong Kong (Trung Quốc) thông tin, Hong Kong (Trung Quốc) đang thu hút làn sóng đầu tư và phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng (IPO) mới.

Trong khi đó, GS. Eswar Prasad, cựu Trưởng bộ phận Trung Quốc của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cảnh báo, cả Mỹ và Trung Quốc đều chịu áp lực “giảm nhiệt” trong căng thẳng thương mại.

Chủ tịch McKinsey Trung Quốc Joe Ngai thì khẳng định: “Doanh nghiệp trong nước đang thể hiện khả năng thích nghi tốt với các bất ổn từ bên ngoài”.

(tổng hợp)

Việt Hoàng