WB: Thế hệ trẻ châu Á khó kiếm việc làm tốt

Người lao động tại một hội trợ việc làm ở Trung Quốc - Ảnh: Reuters

Trong báo cáo cập nhật tình hình kinh tế Đông Á và Thái Bình Dương vừa công bố, Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định giới trẻ tại khu vực này đang gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm chất lượng cao. Trong đó, nhiều người mắc kẹt ở những công việc có năng suất lao động thấp.

Theo báo cáo, ở một số nền kinh tế châu Á tồn tại khoảng cách lớn giữa lao động trẻ và lao động có kinh nghiệm.

“Tỷ lệ những lao động có nguy cơ rơi vào cảnh nghèo hiện đang lớn hơn so với tầng lớp trung lưu tại nhiều quốc gia Đông Á - Thái Bình Dương. Tỷ lệ thất nghiệp nhìn chung ở mức cao và người trẻ khó kiếm được công việc tốt. Nhiều người trẻ hiện làm những công việc phi chính thức”, báo cáo của WB nhận xét.

Công việc phi chính thức là những việc làm không được đăng ký, quản lý và bảo vệ bởi luật lao động chính thức tại các quốc gia.

Theo báo cáo, dù khu vực Đông Á và Thái Bình Dương vẫn duy được tốc độ tăng trưởng việc làm so với toàn cầu, nhưng việc làm mới được tạo ra chủ yếu là trong các ngành dịch vụ có năng suất thấp với các công việc phi chính thức và cơ hội thăng tiến hạn chế. Phần lớn tăng trưởng việc làm tại khu vực này đã dịch chuyển từ lĩnh vực sản xuất sang các lĩnh vực dịch vụ lương thấp.

Bên cạnh đó, dù tăng trưởng kinh tế khu vực tương đối cao nhưng tăng trưởng này không tương ứng với chất lượng việc làm được tạo ra - một hiện tượng gọi là “nghịch lý việc làm”. Điều này đồng nghĩa tỷ lệ người có việc làm cao nhưng họ làm nhiều công việc năng suất thấp, thiếu ổn định và không đủ để cải thiện mức sống.

Số liệu từ WB cho thấy tại các quốc gia như Mông Cổ, Indonesia và Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp ở độ tuổi 15-24 hiện ở mức trên 10%. Trong khi đó, tỷ lệ này ở nhóm lao động 25-54 tuổi là 5% hoặc thấp hơn.

“Tại Đông Á - Thái Bình Dương, các công ty mới từ 5 năm tuổi trở xuống đóng vai trò lớn trong việc tạo việc làm. Ví dụ, tại Malaysia và Việt Nam, nhóm doanh nghiệp này chiếm 57% tổng số việc làm nhưng tạo ra 79% việc làm mới. Tuy nhiên, vai trò này đang suy yếu do ngày càng ít doanh nghiệp mới tham gia thị trường”, báo cáo của WB phân tích.

Định chế có trụ sở tại Washington cho rằng chính phủ tại nhiều nước Đông Á - Thái Bình Dương chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích và sự cấp thiết phải dịch chuyển lao động từ các ngành nghề có năng suất thấp sang khu vực có năng suất cao hơn để gia tăng giá trị cho nền kinh tế.

Báo cáo của WB cũng chỉ ra rằng tại nhiều quốc đảo Thái Bình Dương, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở mức thấp so với bình quân khu vực. Tại Indonesia, Malaysia và Philippines, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở nữ giới thấp khoảng 15 điểm phần trăm so với nam giới.

WB kêu gọi các quốc gia trong khu vực nhanh chóng đưa ra các cải cách để loại bỏ rào cản với việc thành lập doanh nghiệp, tăng sức cạnh tranh trong lĩnh vực dịch vụ và thúc đẩy đầu tư tư nhân để tạo việc làm mới chất lượng hơn.

Ngoài ra, cơ quan này cũng cho rằng các nước cần đầu tư nhiều hơn vào hệ thống giáo dục, đào tạo kỹ năng cũng như phát triển cơ sở hạ tầng số để người lao động thích ứng với xu hướng tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI) và nền kinh tế số.

Ngọc Trang