Vượt 'chông gai', Việt Nam phấn đấu tăng trưởng hai con số

Việt Nam đang triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số vào những năm tới. Ảnh minh họa

Cuộc chiến thương mại sẽ tác động đến Việt Nam

Trao đổi với phóng viên, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng, kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho rằng, kinh tế thế giới đang đứng trước nhiều biến động, đặc biệt là cuộc chiến thương mại giữa các quốc gia sẽ tác động mạnh đến tăng trưởng kinh tế nhiều nước, trong đó có Việt Nam.

Năm nay, kinh tế thế giới dự báo tăng trưởng 2,7%, là mức tạm ổn, thấp hơn giai đoạn trước dịch Covid-19. Tuy nhiên, thế giới đang đối mặt với hàng loạt lo ngại như xung đột địa chính trị phức tạp; chiến tranh thương mại - công nghệ, phân mảnh và bảo hộ thương mại gia tăng. Lạm phát và lãi suất dù giảm nhưng còn cao; rủi ro nợ công và nợ tư vẫn cao; đà phục hồi chậm lại ở một số nước (Hoa Kỳ, Trung Quốc…), kéo theo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 - 2026 ở mức khiêm tốn; rủi ro an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh chuỗi cung ứng và an ninh mạng luôn hiện hữu; biến đổi khí hậu bất thường.

“Thế giới đang tăng trưởng chậm lại, mà Việt Nam lại muốn tăng trưởng đột phá 8% vào 2025 và hai con số giai đoạn 2026 - 2030, cao nhất trong khu vực là thách thức rất lớn” - TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Đồng thuận với quan điểm nêu trên, TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường. Kinh tế và thương mại toàn cầu dự báo tiếp tục phục hồi, nhưng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức và những yếu kém nội tại của nền kinh tế chậm được khắc phục. Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, khi nền kinh tế toàn cầu chứng kiến sự hòa trộn giữa những áp lực truyền thống và những biến động mới.

Tăng trưởng kinh tế năm 2024 của Việt Nam là rất đáng khích lệ khi vượt qua nhiều dự báo của các tổ chức quốc tế và đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng hàng đầu khu vực. Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, phần lớn thành quả này đến từ các yếu tố bên ngoài. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, nếu các điều kiện bên ngoài không thuận lợi trong năm 2025, Việt Nam phải dựa vào các động lực nội tại để duy trì và thúc đẩy tăng trưởng.

Thách thức tiếp theo đến từ sự gia tăng chủ nghĩa bảo hộ, đặc biệt dưới nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Chính sách "America First" không chỉ áp đặt thuế quan cao hơn mà còn có thể tạo ra các rào cản liên quan đến nguồn gốc xuất xứ trong các chuỗi cung ứng. Điều này có thể có ảnh hưởng đáng kể đến các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đặc biệt là hàng điện tử và công nghệ cao.

Bên cạnh đó, sự thận trọng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) khi chỉ dự kiến cắt giảm lãi suất hai lần trong năm nay, sẽ vẫn giữ đồng USD ở mức giá tương đối cao. Điều này gây áp lực lên tỷ giá VND/USD, vốn đã tăng trung bình 4,3% trong năm 2024, giảm dư địa điều hành của chính sách tiền tệ trong duy trì mặt bằng lãi suất hỗ trợ tăng trưởng cùng một tỷ giá cạnh tranh cho xuất khẩu.

Kích thích tiêu dùng để thúc đẩy tăng trưởng

Đề cập đến sức khỏe của doanh nghiệp, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, doanh nghiệp đang đối mặt với hàng loạt khó khăn tác động như chiến tranh thương mại - công nghệ; chi phí đầu vào và logistics ở mức cao, đơn hàng phục hồi không đồng đều và thiếu bền vững; yêu cầu số hóa và xanh hóa ngày càng cao.

Trong khi đó, tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam năm 2024 và năm 2019 so về xuất, nhập khẩu ròng, đầu tư, tiêu dùng về cơ bản đã phục hồi gần bằng trước dịch Covid-19. Tuy nhiên xuất khẩu ròng chỉ đóng góp tỷ lệ 4% cho tăng trưởng kinh tế. Tiêu dùng đóng góp tăng trưởng rất quan trọng gần 60% tăng trưởng kinh tế; đầu tư đóng góp trên 36%. Như vậy đầu tư và tiêu dùng đóng góp tăng trưởng quan trọng. Sức cầu tiêu dùng những tháng đầu năm 2025 còn yếu. Do đó, theo các chuyên gia kinh tế, vực dậy sản xuất kinh doanh, khích cầu tiêu dùng là giải pháp cấp bách để thúc đẩy tăng trưởng.

Mục tiêu tăng trưởng 8% được cho là mục tiêu khá tham vọng, nhưng có cơ sở để đạt được. Để đạt mục tiêu này, chính phủ đã và đang triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, xây dựng Chính phủ điện tử, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh...

Cùng với đó, Chính phủ đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công trong năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 để tạo sự tăng trưởng đột phá, từ đó tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế nói chung, sẽ là những yếu tố thuận lợi đối với sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại trong năm 2025.

Năm 2025, Chính phủ đặt mục tiêu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 12%. Để đạt được mục tiêu này, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công thương cho biết, trong năm 2025, ngành Công thương tập trung vào việc thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg (ngày 27/8/2024) về việc kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ sản xuất kinh doanh và phát triển thị trường trong nước.

Bên cạnh đó, kinh tế số, thương mại điện tử tiếp tục được quan tâm hỗ trợ, thúc đẩy, được ứng dụng rộng rãi trong doanh nghiệp và cộng đồng, tạo động lực mạnh mẽ hơn thúc đẩy xuất khẩu và tiêu thụ hàng hóa trên thị trường nội địa, đặc biệt là hàng hóa nông sản, thực phẩm.

Hải Linh