Vương quốc Anh khẳng định vị thế dẫn đầu trên thị trường xe điện châu Âu

Theo Hiệp hội các Nhà sản xuất và Kinh doanh Ô tô (SMMT), khoảng 381.970 xe điện chạy bằng pin (BEV) đã được bán ra tại Vương quốc Anh trong năm 2024, tăng 21,4% so với cùng kỳ năm trước.

Doanh số bán xe hybrid cũng tăng 9,6%, đạt 261.398 chiếc; trong khi doanh số bán xe plug-in hybrid tăng 18,3% lên 167.178 chiếc vào năm ngoái.

Những con số này đã giúp Vương quốc Anh vượt Đức về doanh số bán xe điện, mặc dù chỉ ở mức chênh lệch nhỏ, khi nước Đức phải đối mặt với nhiều thay đổi trong chính sách trợ cấp và các chiến lược bị trì hoãn, làm giảm đáng kể doanh số.

Một trong những yếu tố chính thúc đẩy doanh số bán EV tại Vương quốc Anh là các khoản giảm giá lớn được các nhà sản xuất xe điện đưa ra, sau khi chính phủ nước này áp dụng các mục tiêu và yêu cầu nghiêm ngặt hơn đối với doanh số bán EV.

Hàng loạt chính sách mới, bao gồm quy định về xe không phát thải (ZEV) có hiệu lực từ tháng 1/2024, yêu cầu 22% doanh số bán xe mới phải là xe điện trong năm 2024. Quy định này cũng áp dụng mức phạt cao lên đến 15.000 bảng Anh đối với xe chạy bằng động cơ đốt trong (ICE) được bán vượt mức giới hạn quy định.

Năm 2025, mục tiêu này dự kiến sẽ tăng lên 28% doanh số bán xe mới. Chính phủ cũng tiết lộ kế hoạch áp dụng lệnh cấm xe chạy bằng xăng và dầu diesel từ năm 2030, thay vì năm 2035 như dự kiến trước đó, mặc dù một số loại xe hybrid có thể vẫn được miễn trừ cho đến năm 2035.

Chính những quy định ZEV đã khiến nhiều nhà sản xuất ô tô phải tung ra các chương trình giảm giá lớn để hoàn thành mục tiêu doanh số. Theo SMMT, các nhà sản xuất xe đã chi khoảng 4,5 tỷ bảng Anh cho các khoản giảm giá trong năm 2024, tương ứng trung bình mỗi xe điện được giảm giá gần 12.000 bảng Anh.

Tuy nhiên, các hãng xe lớn như BMW, Mercedes-Benz, Honda, Stellantis, Ford và Jaguar Land Rover đều đã bày tỏ quan ngại rằng mức giảm giá này không thể duy trì lâu dài. Thậm chí, có ý kiến cho rằng các nhà sản xuất sẽ phải đóng cửa nhà máy, sa thải nhân viên hoặc cắt giảm chi phí theo nhiều cách khác nhau nếu muốn duy trì các khoản giảm giá.

Ở một số báo cáo khác đã chỉ ra, phần lớn doanh số EV là đến từ các đội xe và doanh nghiệp, trong khi nhu cầu từ người tiêu dùng cá nhân vẫn còn yếu. Do vậy, trong một lá thư gửi Bộ trưởng Tài chính Anh vào tháng 10/2024, SMMT cùng 12 công ty ô tô đã kêu gọi chính phủ cung cấp thêm các khoản ưu đãi cho người tiêu dùng mua xe điện.

Lá thư nhấn mạnh: “Là lĩnh vực phát thải carbon lớn nhất, việc khử carbon trong giao thông đường bộ là điều cốt lõi. Đây cũng là lý do chính phủ đã đưa ra quy định ZEV để thúc đẩy tiêu thụ xe điện tại Vương quốc Anh. Tuy nhiên, các quy định không tự tạo ra thị trường và người tiêu dùng cần được khuyến khích bằng cách “dùng cà rốt” chứ không phải “cây gậy”. Đáng tiếc là người tiêu dùng cá nhân hiện không nhận được bất kỳ ưu đãi tài chính nào để chuyển đổi sang xe điện, vì vậy, khó có khả năng chúng ta sẽ sớm đạt được các mục tiêu đã đặt ra. Hệ quả của điều này không chỉ là vấn đề môi trường mà còn ảnh hưởng đến kinh tế”.

Chia sẻ trên website của hiệp hội, giám đốc SMMT Mike Hawes cho biết năm 2024 là một năm kỷ lục về số lượng xe điện được đăng ký, minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của các nhà sản xuất đối với một thị trường xe mới không phát thải, với sự đa dạng hơn về lựa chọn, tầm hoạt động tốt hơn và giá cả hợp lý hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, cần có thêm những cập nhật trong quy định và hỗ trợ cụ thể hơn cho người tiêu dùng. Nếu không, các khoản đầu tư vào ngành ô tô sẽ gặp rủi ro, kéo theo sự suy giảm tăng trưởng kinh tế, việc làm và tham vọng đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Lâm Minh