Vương quốc Anh đạt thỏa thuận mang tính bước ngoặt với EU trong bối cảnh mới

Sau nhiều tháng đàm phán, cuối cùng Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được sự nhất trí về một thỏa thuận hợp tác mang tính bước ngoặt sẽ giúp tăng cường quan hệ song phương thời hậu Brexit.

Các cuộc đàm phán đã "đi đến hồi kết", với một bước đột phá vào cuối ngày 18/5, trước thời hạn chót là 10h sáng ngày 19/5 (giờ địa phương), đài Sky News cho biết.

Là một phần của thỏa thuận, theo Politico, London và Brussels đã nhất trí về một hiệp ước quốc phòng và an ninh mới, chính thức hóa sự hợp tác giữa hai bên về các vấn đề như chiến tranh hỗn hợp, an ninh mạng, khả năng phục hồi của cơ sở hạ tầng quan trọng và an toàn hàng hải.

Về quốc phòng, hiệp ước mở đường cho Vương quốc Anh tham gia vào các chương trình mua sắm chung của EU. Tuy nhiên, nước này sẽ cần phải đàm phán thêm để tiếp cận chương trình tái vũ trang SAFE trị giá 150 tỷ euro của Brussels, trong đó yêu cầu đóng góp ngân sách từ London.

Hai bên cũng đã nhất trí gia hạn quyền đánh bắt cá tại các vùng biển của Anh. Quyền đánh bắt cá một lần nữa vẫn là điểm bế tắc lớn mà các nhà đàm phán phải giải quyết trước khi đi đến sự đồng thuận.

Theo Sky News, EU vốn muốn tiếp cận vĩnh viễn các vùng biển của Vương quốc Anh để đánh bắt cá, nhưng cuối cùng thỏa thuận đạt được là quyền đánh bắt cá sẽ được gia hạn 12 năm, cho đến năm 2038.

Sẽ không có thay đổi nào đối với quyền tiếp cận hiện tại cho các cộng đồng đánh bắt cá của Anh, không có sự cắt giảm hạn ngạch của Anh hoặc tăng số lượng mà EU được phép đánh bắt, Sky News cho hay.

Quyền đánh bắt cá từng là một phần chính của chiến dịch Brexit, mặc dù đánh bắt cá chỉ chiếm 0,4% GDP của Vương quốc Anh, đài truyền hình Anh lưu ý.

Ngoài các điểm trên, hai bên cũng đã nhất trí hướng tới các thỏa thuận về năng lượng, quy định về nông sản, khí hậu, di cư và cảnh sát, và khả năng di chuyển của người dân.

Politico dẫn nguồn một trong những nhà ngoại giao tham gia đàm phán cho biết, theo thỏa thuận mới, Ngoại trưởng Anh David Lammy và nhà ngoại giao hàng đầu của EU Kaja Kallas sẽ tổ chức đối thoại mỗi kỳ một lần, ngoài các cuộc trao đổi thường xuyên về xung đột Nga-Ukraine, các mối đe dọa hỗn hợp…

Thủ tướng Anh Keir Starmer và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại London, ngày 19/5/2025. Ảnh: The Independent

Vương quốc Anh đã rời EU (Brexit) vào năm 2020, nhưng Thủ tướng đương nhiệm Keir Starmer vẫn đang cố gắng thúc đẩy quan hệ với đối tác thương mại lớn nhất của London.

Khác với chính phủ bảo thủ tiền nhiệm đã hoàn thành Brexit, chính phủ do Đảng Lao động trung tả của ông lãnh đạo đang xích lại gần hơn bao giờ hết với khối 27 quốc gia trên lục địa châu Âu.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh Anh-EU lần đầu tiên được tổ chức tại London hôm 19/5, ông Starmer đã tiếp đón Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và các quan chức cấp cao khác của EU.

Cả hai bên đều ca ngợi sự xích lại gần nhau đạt được tại cuộc họp, diễn ra trong bối cảnh động lực toàn cầu khó lường và các liên minh đang thay đổi.

Vào cuối hội nghị, Thủ tướng Starmer và các nhà lãnh đạo EU sẽ hoàn tất thỏa thuận mang tính bước ngoặt nói trên mà hai bên đã đạt được.

"Đây là kết quả cuối cùng rất tích cực cho cả hai bên", một quan chức cấp cao của EU đã nói với CNBC vào đầu ngày.

Nhà đàm phán chính của Anh, Bộ trưởng Quan hệ Liên minh châu Âu Nick Thomas-Symonds, bình luận rằng "hôm nay là một ngày lịch sử, đánh dấu sự mở đầu cho một chương mới trong mối quan hệ của chúng tôi với EU, mang lại lợi ích cho người lao động trên khắp Vương quốc Anh".

Minh Đức (Theo Politico EU, Sky News)