Vững một thành đồng nơi đầu sóng

Lớp học ở Trường Sa. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Trong công cuộc đấu tranh thống nhất đất nước, ngày 2/4/1975, Đại tướng Võ Nguyên Giáp trực tiếp chỉ thị: “Tổ chức tiến công giải phóng các đảo, đặc biệt là quần đảo Trường Sa vì vùng quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam”.

Ngày 29/4/1975, quốc kỳ Việt Nam kiêu hãnh tung bay trên bầu trời quần đảo Trường Sa, khẳng định nơi đây là một phần máu thịt thiêng liêng không thể tách rời của Việt Nam.

Thực hiện nghi thức thả hoa trên biển, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Việc giải phóng các đảo trên quần đảo Trường Sa từ ngụy quân Việt Nam Cộng hòa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là vùng biển, đảo thuộc chủ quyền thiêng liêng của Việt Nam, vì vậy, phải giải phóng để thực hiện thống nhất đất nước.

Trường Sa không những là lá chắn vững chắc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc ở biển Đông mà còn là đơn vị hành chính gắn liền với sự phát triển chung của Khánh Hòa và cả nước. Do đó, việc giữ vững chủ quyền quần đảo Trường Sa có vai trò rất quan trọng trong công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế biển và bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Chiến sĩ chăm sóc rau xanh trên các đảo. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Theo lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, quân đội và đồng bào cả nước, đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, nhân dân và chiến sĩ ở Trường Sa được cải thiện rõ rệt. Nhiều công trình như: Cầu cảng, sân bay, âu tàu, trạm hải đăng, đài khí tượng thủy văn, trạm thu phát truyền hình vệ tinh, hệ thống năng lượng sạch… được xây dựng, không chỉ phục vụ nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người dân huyện đảo và ngư dân các địa phương phát triển kinh tế biển, kết hợp giữa phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng-an ninh, nâng cao năng lực bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Người dân dâng hương trên miếu có đề bài thơ Thần trên đảo Đá Tây. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Các công trình như: Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đài tưởng niệm liệt sĩ, Nhà khách Thủ đô, các ngôi chùa, các nhà văn hóa, nhà cộng đồng... là những địa chỉ sinh hoạt văn hóa, tinh thần, tâm linh, giáo dục truyền thống các thế hệ quân, dân trên đảo.

Trên nhiều đảo thuộc quần đảo Trường Sa có nhiều âu tàu làm dịch vụ hậu cần nghề cá, hướng dẫn tàu thuyền ngư dân ra vào âu tàu tránh trú bão; sửa chữa phương tiện bị hỏng hóc; cung cấp nước ngọt phục vụ sinh hoạt; khám, chữa bệnh cho ngư dân... Nhờ đó, ngư dân rất yên tâm vươn khơi, bám biển; vừa làm kinh tế vừa góp phần khẳng định và bảo vệ chủ quyền biển, đảo đất nước.

Quân dân đi lễ chùa trên đảo Trường Sa. (Ảnh: ĐÌNH LÂM)

Bên cạnh những thành tích xuất sắc về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quân và dân huyện đảo Trường Sa còn làm tốt công tác tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ; giúp đỡ ngư dân gặp nạn trên biển, tạo một điểm tựa vững chắc cho ngư dân Việt Nam vươn khơi bám biển.

Một góc âu tàu trên đảo Sinh Tồn. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Ngày 16/6/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết nêu rõ: “… sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Trường Sa, xã Song Tử Tây và xã Sinh Tồn thành đặc khu Trường Sa”.

Huyện Trường Sa trở thành đặc khu có nhiều thuận lợi nhưng cũng nhiều thách thức. Bởi Trường Sa là huyện đặc thù, có nhiều khó khăn trong việc đi lại, phát triển hạ tầng giao thông, công nghệ thông tin. Để bắt nhịp giữa đất liền và đảo, bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia và hội nhập quốc tế, cán bộ, chiến sĩ, nhân dân Trường Sa nỗ lực ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin; đầu tư trang thiết bị chống chịu được với thời tiết khắc nghiệt, độ mặn cao.

Đồng thời, thường xuyên tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; có cơ chế chính sách tiếp tục khuyến khích, tạo động lực mạnh mẽ cho đội ngũ này. Khi trở thành đặc khu, chính quyền địa phương Trường Sa tích cực triển khai các giải pháp chủ động quản lý hiệu quả địa bàn, nắm chắc tình hình, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt nhất.

Dấu tích bia chủ quyền do chính quyền Sài Gòn trước năm 1975 xây dựng. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Nhận thức rõ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc nơi tuyến đầu sóng gió, quân dân đặc khu Trường Sa hàng ngày nỗ lực tập trung xây dựng mối đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng danh bộ đội Cụ Hồ, người chiến sĩ Hải quân; rèn luyện nâng cao khả năng quản lý bảo vệ chủ quyền biển, đảo, khả năng sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ hòa bình, ổn định trên vùng biển đảm nhiệm.

Chỉ vài năm chúng tôi trở lại, Trường Sa đổi thay nhiều quá, nhanh quá. Ấn tượng nhất vẫn là một màu xanh đầy sức sống. Trường Sa hôm nay rợp mát không chỉ của bóng cây phong ba, bão táp, bàng vuông… mà còn có cả cây ăn trái như xoài, chuối, đu đủ và nhiều loại rau xanh…

Nắng, gió là vậy, nhưng trên bàn thờ Phật ở các chùa trên đảo luôn có những nhánh chuối xanh, những trái đu đủ tươi ngon hái từ vườn nhà. Điều kiện khí hậu khắc nghiệt như vậy mà trong thực đơn của những người lính luôn có rau xanh, và rất sành điệu, còn có cả những trái ớt tươi rói, cùng nhiều loại rau gia vị mới hái trong vườn. Diện mạo Trường Sa đang đổi thay từng ngày, khang trang hơn, hiện đại hơn.

Quân và dân Trường Sa giao lưu văn hóa, văn nghệ. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Theo lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa, nỗ lực của tỉnh Khánh Hòa sắp tới là nâng cao đời sống cho quân dân trên các đảo; tạo sinh kế cho người dân bằng những công việc, sản phẩm mang nét đặc thù của biển, đảo quê hương.

Diễu binh kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng Trường Sa. Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Như những vùng quê Việt Nam khác, Trường Sa có rất nhiều chùa. Chùa ở Trường Sa có nhiều điều rất đặc biệt. Các chánh điện đều hướng về Hà Nội - trái tim Tổ quốc, như đứa con xa đau đáu nhớ mẹ hiền.

Trong chùa, các bức hoành phi, câu đối đều được viết bằng tiếng Việt, xác tín một nền văn hiến vốn xưng đã từ lâu, bất khả xâm phạm. Chùa lấy ngay tên gọi địa phương làm tên của mình. Sân chùa không chỉ có cây đa, cây bồ đề gợi liên tưởng hạnh từ bi, cứu độ chúng sinh mà còn có cả những cây phong ba, cây bão táp thể hiện khí phách hiên ngang, kiêu hãnh của mảnh đất này.

Trải qua 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, tập thể Đoàn Trường Sa, các đảo Trường Sa, Song Tử Tây, Nam Yết được Nhà nước tuyên dương danh hiệu cao quý Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Lực Lượng Quân y đảo Trường Sa cấp cứu ngư dân bị nạn trên biển. (Ảnh: PHONG NGUYÊN)

Dự lễ dâng hương tại tượng đài Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn trên đảo Song Tử Tây, mỗi người một tâm trạng thật khó tả. Dâng hương, mà nghe hào khí Đông A như còn vang dội khắp non sông; mà nghe còn đó một bản lĩnh sắt đá, một quyết tâm thắng giặc không gì lay chuyển nổi. Khí phách ấy, quyết tâm ấy, quân và dân đặc khu Trường Sa hôm nay đang tiếp nối, đầy tự tin.

Cán bộ chiến sĩ Trường Sa thi đấu đẩy gậy trước tượng đài Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn trên đảo Song Tử Tây. (Ảnh: CTV)

Thực hiện Nghị quyết số 09 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tỉnh Khánh Hòa triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền biển đảo, gắn với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng-an ninh, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trong từng chủ trương, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế-xã hội; quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế-xã hội với bảo đảm quốc phòng an ninh, đẩy mạnh xây dựng và phát triển huyện Trường Sa trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội trên biển của cả nước, là pháo đài vững chắc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

PHONG NGUYÊN