Vùng Đông Nam Bộ: Thúc đẩy các dự án hạ tầng chiến lược, kiến tạo không gian phát triển mới

Hội nghị lần thứ 6 Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ và Phiên họp lần thứ 4 Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM. Ảnh: VGP.

Sáng ngày 2/8, tại TP HCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị lần thứ 6 Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ và Phiên họp lần thứ 4 Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM.

Tại hội nghị, các đại biểu đã rà soát tình hình tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ từ đầu năm 2025 và nhất là sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính từ đầu tháng 7/2025; tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội sau 2 năm từ khi ban hành.

Đồng thời hội nghị cũng nhận diện những khó khăn, thách thức, vướng mắc, xác định nguyên nhân và rút ra bài học kinh nghiệm, các vấn đề đặt ra trong công tác điều phối Vùng sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, công tác phối hợp nội vùng, liên vùng, phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương.

Cùng với đó, hội nghị đánh giá tình hình kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2025 của TP HCM và vùng Đông Nam Bộ; rà soát tiến độ thực hiện, thúc đẩy những dự án trọng điểm của TP HCM và vùng Đông Nam Bộ; xác định phương hướng, những công việc cần tập trung chỉ đạo triển khai, đề xuất các giải pháp trọng tâm, các nhiệm vụ cụ thể thời gian tới.

Quy mô GRDP Đông Nam Bộ đạt trên 150 tỷ USD

Sau sắp xếp địa giới hành chính, vùng Đông Nam Bộ gồm 3 tỉnh, thành phố: TP HCM (sáp nhập TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương), Đồng Nai (sáp nhập Đồng Nai và Bình Phước), Tây Ninh (sáp nhập Tây Ninh và Long An). Vùng có vị trí đặc biệt quan trọng, là đầu tàu kinh tế, một cực tăng trưởng cho sự phát triển của đất nước.

Vùng Đông Nam Bộ (mới) có diện tích trên 28.000 km2; dân số gần 21 triệu người; mật độ dân số 749 người/km2; quy mô GRDP trên 150 tỷ USD; thu ngân sách Nhà nước đạt trên 795.000 tỷ đồng (chiếm 36,3% cả nước);

Xuất khẩu của vùng đạt trên 135 tỷ USD (chiếm 33,3%); số doanh nghiệp còn hoạt động trên 381.000 (chiếm 41,4%); với gần 23.000 dự án FDI (chiếm 55,4%) với tổng vốn đầu tư trên 205 tỷ USD (chiếm gần 42%).

Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được báo cáo tại hội nghị. Ảnh: VGP.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, GRDP của vùng Đông Nam Bộ ước đạt mức tăng trưởng 7%. Quy mô GRDP đạt 1,12 triệu tỷ đồng, đứng đầu các vùng kinh tế. Tổng thu ngân sách Nhà nước là 431.500 tỷ đồng, đạt 57,1% so dự toán.

Xuất khẩu đạt 115,7 tỷ USD, chiếm 31% của cả nước; kim ngạch nhập khẩu phục hồi trở lại, đều tăng so với cùng kỳ, cả vùng tăng 11%. Vùng tiếp tục dẫn đầu cả nước về số dự án và tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (tương ứng gần 24.000 dự án và trên 210 tỷ USD).

TP HCM duy trì đà tăng trưởng, đẩy mạnh triển khai Nghị quyết 98

Trong khi đó, TP HCM (mới) được hình thành trên cơ sở sáp nhập TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, trở thành "siêu đô thị" lớn nhất của Việt Nam với tổng diện tích đạt 6.773 km2, 2,04% diện tích cả nước; dân số 14 triệu người, chiếm 13,8%; lực lượng lao động khoảng 7,4 triệu người, tương ứng 13,8%. Đây là nguồn nhân lực quy mô lớn, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp, tài chính, thương mại - dịch vụ.

Về kinh tế, GRDP TP HCM đạt khoảng 2,71 triệu tỷ đồng, tương đương 113 tỷ USD, chiếm 23,6% GDP cả nước. Điều này cho thấy sức mạnh kinh tế của TP HCM là rất lớn, động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng của cả nước.

TP HCM là địa phương tiên phong trong triển khai các mô hình phát triển mới như khu chế xuất, khu công nghiệp, sở giao dịch chứng khoán, hệ thống ngân hàng, quỹ đầu tư, công viên phần mềm, khu công nghệ cao... Những mô hình này góp phần quan trọng tạo nên đột phá về kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của thành phố.

6 tháng đầu năm 2025, GRDP của TP HCM tăng 6,56%. Trong 7 tháng, thành phố thu hút gần 5 tỷ USD vốn FDI (tăng 17,7%), giải ngân vốn đầu tư công đạt 55.913 tỷ đồng (bằng 47% kế hoạch). Kim ngạch xuất khẩu đạt 28,51 tỷ USD (tăng 10,1%); tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 1,1 triệu tỷ đồng (tăng 15,5%). Tổng thu du lịch đạt 140.305 tỷ đồng, tăng 29,9%, đạt 54% kế hoạch năm.

Chính quyền địa phương hai cấp vận hành ổn định, thông suốt, công tác an sinh xã hội, chăm lo đời sống người dân, y tế, giáo dục được chú trọng. Hoạt động xây dựng kinh tế số, xã hội số tiếp tục được đẩy mạnh. An ninh, trật tự được đảm bảo.

Về triển khai Nghị quyết 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh, các Bộ, ngành đã hoàn thành 8/10 nhiệm vụ Trung ương giao; trong đó đã ban hành 4 nghị định và 1 quyết định của Thủ tướng. TP HCM đã hoàn thành 15/22 nhiệm vụ và đang phối hợp triển khai 7 nhiệm vụ còn lại.

Ban Chỉ đạo đã tổ chức 3 phiên họp và giao 19 nhiệm vụ cho các Bộ, ngành Trung ương. Đến nay, 18/19 nhiệm vụ đã được hoàn thành với sự phối hợp, hướng dẫn của các Bộ, ngành.

Trong tổng số 44 cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98/2023/QH15, TP.HCM đã triển khai 36 cơ chế; 6 cơ chế đang xây dựng văn bản hướng dẫn và 2 cơ chế dừng thực hiện do đã có quy định thay thế.

Sau 2 năm thực hiện Nghị quyết 98 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, TP.HCM đã đạt nhiều kết quả rõ nét: tháo gỡ các vướng mắc kéo dài (như các dự án BOT), bảo đảm an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững (đến nay không còn hộ nghèo theo chuẩn quốc gia), chủ động bố trí ngân sách thực hiện các dự án liên vùng như cao tốc TP HCM - Mộc Bài, thu hút nhà đầu tư chiến lược cho các dự án trọng điểm như Cảng trung chuyển Cần Giờ, mô hình TOD...

Tuy nhiên, vẫn còn một số cơ chế trong Nghị quyết 98 chậm được triển khai, tiến độ ban hành văn bản hướng dẫn chưa đáp ứng yêu cầu; một số dự án tiếp tục gặp vướng mắc cần tháo gỡ.

Phát triển TP HCM vươn tầm khu vực và thế giới

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư Tô Lâm, chúng ta đã tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại giang sơn và đến giờ này cơ bản thành công với tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái để bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương trong vùng Đông Nam Bộ rà soát lại thể chế, quy hoạch vùng và quy hoạch địa phương; tích hợp quy hoạch trên cơ sở khoa học và thực tiễn để kiến tạo không gian phát triển mới.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương trong vùng Đông Nam Bộ chung sức kiến tạo không gian phát triển mới. Ảnh: VGP.

Đồng thời, đẩy mạnh huy động nguồn lực xã hội, nhất là khu vực tư nhân và hợp tác công - tư, với vai trò dẫn dắt của nguồn lực Nhà nước; đào tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu mới; tăng cường quản trị thông minh; phối hợp chặt chẽ trong tổ chức không gian và triển khai phát triển vùng nhanh, bền vững.

Thủ tướng lưu ý, Hội đồng điều phối vùng và các tỉnh, thành Đông Nam Bộ cần gương mẫu đi đầu thực hiện 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị. Trọng tâm là thúc đẩy các dự án hạ tầng chiến lược như: Vành đai 4 TP HCM, Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Cảng hàng không quốc tế Long Thành và kết nối với Tân Sơn Nhất, Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành và TP HCM - Mộc Bài.

Cùng với đó, nghiên cứu tuyến đường sắt Lộc Ninh-Biên Hòa kết nối cảng Cái Mép, cảng Cần Giờ; tuyến đường TP HCM - Mỹ Thuận triển khai theo hình thức đối tác công tư; nghiên cứu xây dựng đường tàu điện ngầm hoặc đường sắt đô thị nối 2 cảng hàng không Tân Sơn Nhất và Long Thành.

Với riêng TP HCM, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu phải quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, phát huy các cơ chế, chính sách đặc thù hiệu quả hơn với tinh thần “5 đi đầu" gồm:

Tiếp tục đi đầu trong chuyển đổi số, ứng dụng khoa học - công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp, đô thị thông minh; thu hút đầu tư vào công nghiệp công nghệ cao, công nghệ xanh; phát triển tài chính, dịch vụ, du lịch giá trị gia tăng cao, kinh tế biển; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội.

Thủ tướng nhấn mạnh cơ chế đã thông, nhận thức đã rõ, hành động phải quyết liệt, hiệu quả hơn , các đề xuất phải đúng, trúng, phù hợp thực tiễn và xu thế phát triển. Công tác phối hợp cần chặt chẽ hơn; tháo gỡ vướng mắc phải quyết liệt, bài bản, sắc sảo hơn.

Thành phố cần vận hành chính quyền hai cấp ổn định, thông suốt; triển khai đồng bộ giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, phấn đấu GRDP năm 2025 đạt 8,5%, riêng 6 tháng cuối năm đạt 10,3%. Tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế, xây dựng chính quyền liêm chính, vì dân; chú trọng văn hóa, an sinh xã hội, chủ động ứng phó thiên tai và biến đổi khí hậu.

Thủ tướng tin tưởng TP HCM với tinh thần đoàn kết, quyết tâm và hành động mạnh mẽ sẽ phát huy tiềm năng, khai thông nguồn lực, tăng tốc, bứt phá và phát triển không ngừng.

Thảo Ngân

Theo Cổng TTĐT Chính phủ